BİR DENEME BİR DERS: EIFFEL KULESİ VE AÇILIŞ DERSİ

Roland Barthes, çev: Mehmet Rifat, Sema Rifat, Eylül 2008, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 64 sayfa.

Kitapta Fransız denemecisi, eleştirmeni ve göstergebilimcisi Roland Barthes’ın yazma arzusu ve dünyayı anlamlandırma açısından birbirini bütünleyen iki metnine yer veriliyor. Barthes’ın yazı ve düşünce ustalığının en çarpıcı örneklerinden olan metinlerden ilki 1964’te yayımladığı Eiffel Kulesi adlı denemesi, diğeri ise1977’de Paris’teki College de France’ta verdiği ilk dersin metni olan Açılış Dersi. Eiffel Kulesi, bakışını bir kentin simgesine çeviren ve bu simgenin ürettiği anlamları yaratıcı bir yazı sürecinde dile getiren benzersiz bir deneme ustasının, taklit edilmesi olanaksız bir “gösterge avcısı”nın ürünü olarak ele alınmalı. Açılış Dersi ise Roland Barthes’ın, Fransa’nın en önemli özgür araştırma ve öğretim kurumu olan College de France’ta verdiği ilk dersin metnini içeriyor. Barthes bu metninde kendi göstergebilimsel anlayışı ile yazarlık anlayışını kaynaştırırken, her türlü iktidardan, özellikle de dilin ve söylemin iktidarından uzak durmaya çalışan bir düşünsel davranış içine giriyor.

(Kitabın tanıtım yazısından alıntılanmıştır.)

SAFRANBOLU KAYMAKAMLIĞI 2004-2008 RESTORASYON ÇALIŞMALARI

Yay.Haz. İzzettin Küçük, Muzaffer Demir, Haziran 2008, Safranbolu Kaymakamlığı Hizmet Götürme Birliği Yayınları, Karabük, 68 sayfa.

Safranbolu Kaymakamlığı tarafından hazırlanan kitap 2004-2008 yılları arasında Safranbolu’da yapılmış koruma ve restorasyon çalışmalarının bir dökümünden oluşuyor. 3000 yıllık bir geçmişe sahip olan ve pek çok uygarlığa evsahipliği yapan Safranbolu, 1970’li yıllardan beri tarihi kentsel doku ve yapı ölçeğindeki koruma çalışmaları adına keşfedilmiş,1994 yılında UNESCO tarafından Dünya Miras Kentleri Listesi’ne alınmıştı.  Kitapta, Eski Hükümet Konağı ve çevre düzenlemesi, Ceza Evi, Hıdırlık Tepesi, Safranbolu Evleri, Çeşmeler, Camiler, Türbeler, Cinci Hamamı, Muvakkithane, Demirciler Çarşısı gibi önemli alan ve yapıların genel ve detay fotoğraflarıyla belgelenen eserlere Safranbolu manzaraları eşlik ediyor.
 
 
 
MİDİLLİ, RODOS, SAKIZ VE İSTANKÖY’DE OSMANLI MİMARİSİ
Neval Konuk, 2008, Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) Kültür Yayınları, Ankara, 240 sayfa.
 
Kitap, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı topraklarına katılan Rodos, İstanköy ve Sakız ile Fatih Sultan Mehmed döneminde alınan Midilli adalarında yer alan Osmanlı yapılarının bilimsel olarak derlenmesine yönelik çalışmaları içeriyor. Bu derleme için Marmara Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Neval Konuk tarafından daha önce arşiv kaynaklarına ve çeşitli açık kaynaklara dayalı olmak üzere tespit edilen Osmanlı eserlerinin yanısıra yeni bulunmuş daha birçok eserin envanteri çıkarılmış. Bulunan her eserin görsel belgelemesi yapılmış, ölçüleri alınabilenlerin ölçülü çizimleri yapılmış, günümüze ulaşmayan eserlerin ise yerleri tespit edilmiş. Konuk’un bu kapsamlı araştırmasında belgelenen eserlerin ancak dörtte birine yer verilen kitapta cami, mescit ve namazgâhlar, mezarlık ve türbeler, kaleler, kamu binaları, eğitim yapıları, hamamlar, çeşmeler, evler, konak ve oteller başlıkları altında 100’den fazla eserin dökümü, Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dilde yer alıyor.
 
 
GEZGİNİN OTELİ: ZAMANDA VE MEKÂNDA YOLCULUKLAR
Cees Nooteboom, çev. Süha Sertabiboğlu, Haziran 2008, Sel Yayıncılık, İstanbul, 238 sayfa.
 
Gambiya’dan Avustralya’ya, Zürih’ten Venedik’e, Barselona’dan Münih’e, İsfahan’dan Mali’ye yapılan yolculuklar yalnızca bu yerlerin güzelliğini sergilemekle kalmıyor, gezi yapmanın, gezgin olmanın anlamıyla ilgili derin düşünceler ve incelikli gözlemler sunuyor. Gezmenin sadece gezmek olmadığını düşünen okurlar, dünyanın farklı şehirlerinde ve otellerinde hayallere dalan gezginin mutluluğuna ve hüznüne ortak olacaktır.
(Kitabın tanıtım yazısından alıntılanmıştır.)
 
 
ENDÜSTRİ MİRASI: KORUMADA YENİ TANIMLAR YENİ KAVRAMLAR
Yay. Haz. Emre Madran, Ayşem Kılınç, Ağustos 2008, Mimarlar Odası Yayınları, Ankara, 187 sayfa.
 
Mimarlar Odası 2007 yılında, “Yeni Tanımlar / Yeni Kavramlar” temasıyla, henüz yeterince tanımlanmamış, bu nedenle koruma ve kullanımlarına ilişkin yöntem ve esasları yeterince belirlenmemiş bir dizi kavramı koruma gündemine taşımayı amaçlayan atölyeler düzenledi. “Endüstri Mirası”, “Alan Yönetimi”, “Kültürel Peyzaj” ve “Cumhuriyetin Mimari Mirası” başlıklarını taşıyan bu atölyelerin ilki, Mimarlar Odası Ankara Şubesi ile birlikte, 6-7 Nisan 2007 tarihleri arasında “Endüstri Mirası” temasını işlemek üzere Zonguldak’ta gerçekleştirildi. Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği’nin katkıları ile gerçekleştirilen alan çalışması ve atölye birlikteliğindeki çalışmaların amacı, bu miras türü ile ilgili tanım, kavram koruma / kullanma sorun ve olanaklarını tartışmak ve bundan sonra bu alanda gerçekleştirilecek etkinliklere bir başlangıç oluşturmak olarak belirlendi. Ulusal düzeyde kurum, kuruluş ve kişileri endüstri mirası ve bu mirasın korunması konusunda bilinçlendirmek de amaçlar arasında yer aldı. Bu nedenle kitap, sadece atölye çalışmalarını değil, endüstri mirasının genel bir değerlendirmesi, konuyla ilgili uluslararası belgeler ve endüstri mirasına ilişkin bir ön kaynakçayı da kapsıyor.
 
 
KENTSEL GELİŞME VE KÜLTÜR DEĞERLERİ
Enis Yeter, Mayıs 2008, Tarihi Kentler Birliği Yayınları, İstanbul, 432 sayfa.
 
Eski Kastamonu Valisi Enis Yeter’in yürüttüğü doktora çalışması ürünü olan kitap, Tarihi Kentler Birliği Yayınları arasında yayımlandı. Yeter’in kentsel gelişmede kültürel değerlerin önemini, tarihsel süreç içinde gelişimini ve kentsel gelişmeye katkılarını incelediği ve Kastamonu Valiliği sırasında bu kapsamda hayata geçirdiği uygulamalarla da örneklediği kitap, uzun yıllara dayanan bir birikim ve deneyimin ürünü. Kitap, “Kentsel Gelişmede Kültür Değerlerinin Yeri ve Önemi”, “Türkiye’de Kentsel Gelişme ve Kültür Değerlerinin Korunması Arasındaki Etkileşim”, “Örneklerle Kentsel Gelişme ve Kültür Değerleri Arasındaki Etkileşim” başlıklarıyla üç bölümden oluşuyor. Kentsel gelişimin kavramsal tanımıyla başlayan kitap, kültür değerlerinin korunma nedenleri ve yollarını anlatarak kentsel gelişime etkilerini açıyor. Kitabın son bölümünde İstanbul ve Kastamonu örnekleriyle konu kuramsal olduğu kadar uygulama açısından da irdeleniyor.
 
KADIN ÖYKÜLERİNDE ANKARA
Yay. Haz. Efnan Dervişoğlu, Eylül 2008, Sel Yayıncılık, İstanbul, 206 sayfa.
 
Kitapta Ankara’da doğan, Ankara’da yaşayan ya da yolu bu kentten geçen 22 kadın yazarın öykülerinin Efnan Dervişoğlu tarafından hazırlanan bir derlemesi sunuluyor. Bu seçkide yer alan öykülerde yazarlar Ankara sokaklarını, baharda tomurcuklanan ağaçları, parkları, meydanları, Zafer Çarşısı, Piknik, Büyük Sinema, Mamak Cezaevi gibi her biri, Ankara’nın bir dönemine iz bırakmış, buluşma yeri olmuş, mekânlarını anlatıyorlar. Kimi öyküde Atatürklü yıllar yâd ediliyor, kimi öyküde tozlu kitap raflarında hatırlanıyor geçmiş. Yakın dönemin ve günümüzün Ankarası; memuru, bürokratı, emeklisiyle bu kentin insanları konu ediliyor. Kitapta öyküleri yer alan yazarlar şunlar: Adalet Ağaoğlu, İnci Aral, Erendiz Atasü, Lütfiye Aydın, Selçuk Baran, Nurhayat Bezgin, Cahide Birgül, Ayşegül Çelik, Feride Çiçekoğlu, Gülseren Engin, Nazlı Eray, Şiir Erkök Yılmaz, Füruzan, İnci Gürbüzatik, Sibel K. Türker, Sevgi Özel, Yıldız Ramazanoğlu, Suzan Samancı, Yaşar Seyman, Aslı Solakoğlu, Sevgi Soysal, Menekşe Toprak.
 
KADIN ÖYKÜLERİNDE İSTANBUL
Yay. Haz. Hande Öğüt, Şubat 2008, Sel Yayıncılık, İstanbul, 295 sayfa.
Hande Öğüt tarafından derlenen seçkide kendi İstanbul’larını, İstanbul ve kadını, İstanbul’da kadın olmayı, anlatan 29 kadın yazarın öyküleri bulunuyor. Çağlarını yansıtan bütün sanatçılar gibi, kitapta yer alan öykülerde, yeni duyarlılıklarla, yitip giden, değişen ve gelişen İstanbul’un edebiyatımıza etkileri gözlemlenebiliyor. Yüzlerce yıllık tarih ve kültür birikimi olan, derin siyasal ve toplumsal dönüşümler yaşayan İstanbul’u bu öykülerden okumakla kentin son yıllarına tanıklık ediliyor. Kitapta öyküleri yer alan yazarlar şunlar: Stella Acıman, Nilüfer Açıkalın, Cihan Aktaş, Berat Alanyalı, Sabâ Altınsay, Erendiz Atasü, Esmahan Aykol, Sezer Ateş Ayvaz, Nalan Barbarosoğlu, Oya Baydar, Gaye Boralıoğlu, Sevinç Çokum, Nazlı Eray, Leyla Erbil, Müge İplikçi, Gül İrepoğlu, Şebnem İşigüzel, Berrin Karakaş, Karin Karakaşlı, Gönül Kıvılcım, Handan Öztürk, Yıldız Ramazanoğlu, Suzan Samancı, Jale Sancak, Mine Söğüt, Feryal Tilmaç, Aslı Tohumcu, Semra Topal, Menekşe Toprak.