Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması

Emre Madran, Nimet Özgönül, Şubat 2005, Mimarlar Odası yayınları, Ankara; 190 sayfa.

Kültürel ve doğal değerlerin belgelenmesi, korunması, değerlendirilmesi ve gereken hallerde çağdaş yaşam koşullarına uyarlanarak korunması, ülkemizde giderek yoğunlaşan etkinliklere konu olmaktadır. Bu kitap, koruma ile ilgili konuları, ilk ve temel bilgileri toplu olarak vermeyi ve bir başvuru belgesi olmayı amaçlıyor. Ele alınan konu başlıkları arasında, kültürel ve doğal varlıkların tanımları, türleri ve bu varlıkların sorunları; korunma nedenleri; korumayla ilgili uluslararası ve ulusal yasal düzenlemeler; korumanın finansmanındaki ilkeler ve kaynaklar; korumayla ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar; koruma uygulamalarındaki süreç; kültür varlıklarının çağdaş yaşamda değerlendirilmesi ve koruma/planlama ilişkileri bulunuyor. Bu konular, yurtiçi ve yurtdışı örneklerle açıklanmaya çalışılıyor. Koruma alanında başvurulacak temel kaynaklar ve ülkemizde yürürlükte bulunan yasal düzenlemeler dizini kitabın sonunda ek olarak yer alıyor.

Gelenek, İşlev ve Moda Arasında Günümüz Konut Kültürü

Yay.Haz. N.Müge Cengizkan, Şubat 2005, Mimarlar Odası yayınları, Ankara; 52 sayfa.

Kitap, 13 Nisan 2004 tarihinde iki kurumun ortaklaşa düzenlediği "Gelenek, İşlev ve Moda Arasında Günümüz Konut Kültürü" / "Wohnkultur Heute Zwischen Tradition, Funktion und Mode" adlı seminerin bildirilerini içeriyor. Açış sunuşunda mimarlık tarihçisi Olaf Bartels, “ikamet etme”nin imlediği “barınma kültürü” (Wohnkultur) ya da yaşam biçiminin varoluşun başlangıcından beri birbiriyle ilişkili olduğunu vurguladıktan sonra, Avrupa ve Almanya’da İkinci Dünya Savaşı’na kadar ve hemen sonrasında gelişen ve daima “yeni”nin peşinde koşan modern konut mimarisine, kültür açısından değiniyor. Ali Cengizkan, seminerin tematik alanını kuran kavramların karmaşıklığına dikkat çekerek, “gelenek”, “moda” ve hatta “işlev” sözcüklerinin, onca katı, sabit ve tanıdık gözüken mimarlık alanındaki seyahatlerinin bulanık rotasına değiniyor; onlar üzerine anlaşmanın zorlu ama kaçınılmaz görevine çağırıyor. İhsan Bilgin sunuşunun başında, “wohnkultur”, “moda”, kavramları üzerinde durarak “Modern bir konut kültüründen bahsedilebilir mi?” sorusunu soruyor ve bahsedilemeyeceğini söylüyor. Abdi Güzer sunuşunda, “yirminci yüzyılın ikinci yarısında teknoloji aracılığıyla seri üretimin sınırlılıklarının aşılması[nın], yeni bir tüketim antropolojisinin oluşmasıyla sonuçlan[dığını]” anımsatarak, “pek çok araştırmacı tarafından Fordizmin dağılması olarak isimlendirilen bu yeni yapılanma[nın], ürünlerin ömrünün moda ve tüketici dayanıklılığı aracılığıyla, tasarımı tüketimin merkezine taşı[dığını]” söylüyor. Seminerin son sunuşunda Nihal Bursa, gelenek dendiğinde “Türk Evi” kavramı ve çalışmalarıyla akla gelen Sedat Hakkı Eldem’in düşünce ve projelerine yeniden bakmamızı öneriyor. Konuşmalar üzerine tartışmalarla sona eren seminer, günümüzde Türkiye’deki konut üretiminin “gelenek”, “moda” ve işlev” temalı ana izleklerine oldukça farklı açılardan bakan duruşlarla Almanya’daki durumu biraraya getiren, oldukça kapsamlı ancak genel bir çerçevenin çizilmesini, başarıyla gerçekleştiriyor.

Türkiye Kongreleri - II: Trabzon Kongresi: Konuşmalar, Bildiriler, Değerlendirmeler

Yay.Haz. Defne Benol, Şubat 2005, Mimarlar Odası yayınları, Ankara; 48 sayfa.

Temmuz 2005’te UIA Kongresi’ne evsahipliği yapmaya hazırlanan Mimarlar Odası, kongrenin teması olan “kent”e ilişkin tartışmaların öncelikle ulusal ölçekte ve Türkiye gerçekliğinin gündeme getirilmesiyle nedeniyle Türkiye Kongreleri düzenliyor. Ülkenin tüm yörelerindeki mimarların ve ilgili kesimlerin meraklarını ve düşüncelerini aynı buluşmaya yönlendirmek; uluslararası katılımın yanısıra ulusal katılımın da bilinçli ve coşkulu bir şekilde yaygın ve güçlü olmasına katkıda bulunmak amacıyla yaptığı toplantıların ikincisi Trabzon ve Giresun’da “Kıyı Kentlerinde Yaşam ve Mimarlık“ temasıyla yapıldı. Türkiye Kongreleri kitapları dizisinin ikincisi olan kitapta, tema çerçevesinde yapılan tartışmalar, değerlendirmeler ve kongre sonrasında ortaya çıkan “sonuç bildirgesi” sunuluyor.

Yapı 1 - 2 - 3 - 4

Sedad H. Eldem / Murat Soygeniş, 2005, Birsen Yayınevi, İstanbul; 532 sayfa.

Sedad Hakkı Eldem’in Yapı-1 kitabının önsözünde vurguladığı gibi, bu kitap ‘geleneksel ve modern’ yapı teknik ve detaylarını, yurtiçi ve yurtdışından uygulama projesi örneklerini içeriyor. Yapı-1, Yapı-2, Yapı-3 ve Yapı-4 kitapları bu ciltte birleştirilerek düzeltmelerle sunuluyor. Yığma yapım tekniğinden, çelik taşıyıcı ve membran sistemlere kadar geniş bir yelpazede mimari uygulamaların gerçekleştiği Türkiye’de, yapı ve detay içerikli kaynaklara gereksinim duyulmakta. Eldem’in belirttiği gibi mimarların yapı tekniği bilgisine, uygulama, malzeme ve detay bilgisine sahip olmaları önemlidir. Ayrıca mimar ve öğrencilerin, boyutu ne olursa olsun tüm projelerinde detaya kadar tasarlayıp inmelerinin önemi de tekrarlanmalıdır. Kitap, yapı ve detay alanında çeşitli konulara değinirken, basit tekniklerden özel tekniklere uzanan farklı yapım sistemlerine ve detaylara yer veriyor ve uygulama projeleriyle destekliyor. Farklı coğrafyalardaki güncel mimarlık ürünlerine bakıldığında, kuramsal-teknolojik alt yapısını çeşitli yayınlar ve alan gezileri ile izleyebildiğimiz yeni anlayışların çeşitlendiğini görülüyor. Ekolojik ve hafif malzemeler, kuru montaj teknikleri, kişiye özel toplu üretim teknolojisi, kuram ve uygulama alanlarında tüm dünyada deneysel seviyede yaygınlaşıyor. Kitap, bu yenilik ve değişimlere açık olabilmek için malzeme ve detayın özünün anlaşılmasının önemini vurguluyor.

Sürdürülebilir Turizm Planlaması

Orhan Kuntay, Ağustos 2004, Alp Yayınevi, Ankara; 216 sayfa.

Dünya Turizm Örgütü (WTO), 2010 yılında bir yıl içerisinde yaklaşık 950 milyon turistin konaklama yapacağını tahmin etmektedir. Sektörde son 10 yılda büyüme hızı ortalama %5,5 iken, Türkiye’de %8,7’yi aşmaktadır. Her ülke hızlı gelişmeden pay almaya çalıştığı gibi, bölgeler ve kentler de yarış içerisindedir. Her kent turizmden gelir sağlamak için birçok senaryo üretmektedir. Bu saptamalardan yola çıkan yazar, “Nasıl bir kıyı bandı planlayalım?”, “Sürdürülebilir bir turizmin gelişmesi için planlama yöntemleri neler olmalıdır?” gibi soruların yanıtlarını aradığı kitabında, turizm planlarının sürekli yeniden tartışılarak uygulama stratejilerinin belirlenmesinin önemini vurguluyor. Kitap şu üst başlıklardan oluşuyor: “Turist”, “Turizm Planlamasında Yönetici Öğeler”, “Sürdürülebilir Turizm”, “Turistik Yatırımlarda Performans”, “e-Turizm”.

Mimarlıkta, Estetikte, Tasarımda, Eğitimde Eleştirel Yaklaşım

Ayşe Şentürer, Kasım 2004, Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul; 120 sayfa.

Eleştiri, bir iletişim, bir fikir bildirim, düşünme ve değerlendirme biçimi olarak düşünsel, duygusal, yaşantıya ait pek çok ortamda karşımıza çıkar. Güzellik duyumu ve beğeninin bir aktarım aracı olması -bu yöndeki profesyonel çalışmalarla birlikte- eleştiriyi özellikle estetik ve sanat alanıyla yakın ilişkili kılar. Mimarlık, eleştiri ile ilişkisini, başta tasarım sürecinin düşünsel, kuramsal ve değerlendirmeye yönelik karakteri olmak üzere, estetik ve genel değerlendirmelere yönelik olarak çeşitli açılardan kurar. […] Eleştirel yaklaşımın doğru bir biçimde kavranarak mimarlık, tasarım ve özellikle stüdyo/eğitim ortamlarında daha etkin yer alabilmesi, dolayısıyla onun temel özellikleri olan söz hakkına sahip olma, keşfetme, ayırdına varma, öğrenme ve yeniyi önerme yolunun tam olarak açılabilmesi çok önemlidir. Mimarlık, estetik, tasarım ve stüdyonun/eğitimin ortak paydası olarak beliren eleştiri olgusu ve eleştirelliğin buradaki ele alınışında öncelikle eleştiri olgusunun kendisine ve sonra onun belirdiği estetik, mimarlık, tasarım ve eğitim ortamlarına odaklanılır. Daha iyi bir mimarlık, tasarım stüdyo/eğitim için eleştirel ortam nasıl geliştirilebilir? sorusuna cevaplar aranır.

(Kitabın “Giriş” bölümünden alıntılanmıştır.)

Mimarlıkta Söylem: KURAM VE UYGULAMA

Mine İnceoğlu, Necati İnceoğlu, 2005, Tasarım Yayın Grubu, İstanbul; 216 sayfa.

Tarihe bakıldığında sanatsal veya teknolojik bilgiye ilişkin devrim niteliğindeki en büyük değişikliklerin, bilginin üretilmesi kadar saklanması, iletilmesi ve biriktirilmesi alanlarında olduğu gerçeğinden yola çıkan Mine ve Necati İnceoğlu, buna mesleğin öğretimi ve uygulamasıyla ilgili yarım yüzyıla yaklaşan birikimlerini de ekleyerek, ülkemizde az sayıdaki kuramsal yayınlardan birini geçtiğimiz aylarda okuyucuyla buluşturdu. Günümüzde bütün öncü mimarların inşa etmenin yanısıra mimarlıkla ilgili düşünce ürettiklerini vurgulayan yazarlar, mimarlık okullarındaki öğrencilerin bir bölümünün yabancı dildeki yayınları, özellikle kuram gibi anlaşılması hayli güç bir alandakileri izlemekte güçlük çektikleri saptamasını yapıyorlar. Bu nedenle, özellikle öğrencilere yönelik olarak planlanan, içeriği ve dili sade tutulmaya çalışılan yayın, kurallar ve kısıtlamalar arasında sıkışıp kalmış genç mimarlara “mimarlık dünyasında neler düşünülüyor” konusunda yardımcı olabilecek nitelikte. “Kavramlar” ve “Günümüz Mimarlığı Üzerine Tartışmalar” olarak iki bölüme ayrılan kitaptaki başlıklardan birkaçı Mimarlıkta Kuram, Kuramın Sosyal ve Davranışsal Boyutları, Mimarlık Nedir, Kavramsal Yapı, Mimarlıkta Yalınlık ve Karmaşa, Mimarlıkta Süreklilik, Yeni Yaklaşımlar, Mimarlık Öğretisi, Okullar, Çevre, Medya, Program, Ayrıntıdaki Güzellik-Detaylar olarak kurgulanmış.