Adalar’dan Bostancı’ya gelirken karşıda görünen manzaranın bu kadar korkunç ve iç karartıcı olmasının nedenleri üzerine uzun bir üniversite tezi yazılabilir herhalde. İstanbul’da şehircilik ve planlama alanında parklara kışla ve cami yapmak gibi dahiyane fikirler ortaya çıkarken; mimarinin daha akılcı, planlı ve güzel olduğu günleri anmak ne yazık ki nostalji oluyor. Şehrin birçok tarihî yapısını yabancı mimarların tasarladığı, konuyla ilgilenenler için yeni bir bilgi değildir. Boğaz’daki yalılar, köşkler, Haydarpaşa Tren Garı, bazı camiler ve kiliselerin mimarlarına bakacak olursak yabancı kökenli olduklarını görürüz.

16 Şubat 1874’de Chiavari’de doğan Edoardo de Nari ya da asıl adıyla Denari, 1895’de İstanbul’a gelerek evlenir ve buraya yerleşir. Resim yeteneğini bina çizimlerinde kullanmaya karar vererek mimar ve mühendis olarak çalışmaya başlar. Projesini çizdiği yapılar arasında Beyoğlu’ndaki Lombardiya-Venedik etkili neo-gotik üsluptaki St. Antuan Kilisesi, bugün bulunmayan Saray Sineması, şu an Sabancı Müzesi olan Emirgan’daki Atlı Köşk, Karaköy’deki L’Union Han, Yeniköy’de armatör Aslan Sadıkoğlu’nun yazlık yalısı ve Türkiye’nin ilk sanayicilerinden Fuat Bezmen’in Yeşilköy’deki villası bulunuyor. Ayrıca mimar, Bebek’de kendisi ve ailesi için Villa Lydia adında bir villa tasarlar.

Mimarlığı dışında sanata ilgisini resim ve beste yaparak sürdürür. İtalyan Elçiliği’nin tavan resimlerini yapar, bazı operaların müziklerini besteler, bağımsız resim çalışmaları da vardır. De Nari, eski elçilik, şimdi kültür merkezi olan Tepebaşı’ndaki Casa D’Italia’nın yenilenmesi ve yeni tiyatro salonunun tasarımını üstlenir. Renovasyonun yapıldığı yıllarda (1931-1932) İtalya’da iktidarda olan faşist hükümete bir saygı ifadesi olarak yapıda fascio (balta ve çomak demetleri) temalı fresk ve kartonpiyer süslemeler kullanılır. Bu süslemeler bugün de yerinde durmaktadır. De Nari, Beyoğlu ve Nişantaşı’nda da apartmanlar tasarlar. Bunlar arasında Nişantaşı’nda Erenler Apartmanı(1950), Kristal Apartmanı(1949-50), Beyoğlu’nda Nane Sokak Apartmanı (1900-05) ve İstiklal Caddesi üzerinde Mehmet Ferid Şerbetçizade Apartmanı (1930) bulunur. Ayrıca mimar, Elmadağ Cumhuriyet Caddesi üzerinde bugün ayakta olan birçok yapıya da imza atar. Bu proje uyarınca, aynı yükseklik, aynı revak hizası ve ayrık düzen yapılar cadde boyunca birbirini izler.

Mimarın bazı projeleri ise uygulanamaz. Gümüşsuyu’nda bulunan Park Otel için 1944’te tasarladığı gökdelen projesi gerçekleşmez. 19. yüzyılda İtalyan sefiri Baron Blanc tarafından art deco tarzında yaptırılarak 1930’da Miramare adıyla açılan, 1934’te ismi değiştirilip büyütülen Park Otel, İstanbul’un ilk lüks otellerindendir. Proje uygulanabilse İstanbul’un ilk gökdeleni olacaktır. De Nari’nin 1930’da çizdiği Pera Sinagogu projesi de uygulanamamıştır.

İlerleyen yıllarda yüzde 50’ye varan varlık vergisi sorunuyla boğuşan mimarın yaptığı itiraz, yasanın çıkmasından iki yıl sonra 1944’te kabul edilir. Yine de aile, 1952’de Bebek’teki Villa Lydia’yı satarak Beyoğlu’na taşınır. Edoardo de Nari, 16 Ağustos 1954’te Büyükada’da ölür.

De Nari’nin mimari anlayışı yaşamı ve projeleri boyunca değişkenlik gösterir. Tarihselcilikten eklektisizme, 1920’lerin Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi sonrası art deco ile 1940’lı ve 50’li yıllarda modernizme uzanan bir değişkenlik. Yapıları, mimari ve endüstriyel tasarım gibi farklı üretim kanallarının net ayrımlarının olmadığı, birbirini tamamlayan ve iç içe geçen, ayrı ayrı titizlikle tasarlanmış tekil birimlerin oluşturduğu bütüncül tasarımlar olarak belirginleşir. Tanıtım broşüründen birebir alıntılayacak olursak “De Nari artık varolmayan kozmopolit İstanbul’un son mimarlarındandır.”