370
MART-NİSAN 2013
 
MİMARLIK'tan

MİMARLIK DÜNYASINDAN

  • Erk ve Hakikat Algısı
    Güven Arif Sargın, Prof. Dr., ODTÜ Mimarlık Bölümü, Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu Üyesi

  • Mimarlık’la Kaçamaklar
    Güven Birkan, Mimarlık dergisi, ’76 yılı Yayın Yönetmeni; Nisan’77 - Aralık’78 Dergi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü; Ocak’81-Haziran’81 Yayın ve Teknik Yönetmen

  • Ankara Gazi Mahallesi
    Elif Selena Ayhan, Yarı Zamanlı Öğr. Gör., Başkent Ü., İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü

  • Antropotektür
    Vintilă Mihăilescu, Prof. Dr., Bükreş Üniversitesi, Antropoloji Bölümü

  • İzmir Kırsal Alan Konutları
    Tonguç Akış, Öğr. Gör. Dr., İYTE Mimarlık Bölümü
    Ülkü İnceköse, Öğr. Gör. Dr., İYTE Mimarlık Bölümü
    Selim Sarp Tunçoku, Doç. Dr., İYTE Mimarlık Bölümü
    Adile Arslan Avar, Doç. Dr., İYTE Mimarlık Bölümü

YAYINLAR



KÜNYE
MİMARLIK VE ÇOCUK

Çocuk ve Mimarlık… Kaçış mı Umut mu?

Simla Sunay, Yüksek Mimar, Çocuk Kitapları Yazarı

Çocuk kitapları yazan doktor bir arkadaşım sormuştu, sence neden çocuklar için üretiyor, neden onlarla atölyeler yapıyoruz? Bu sorudan sonra düşünmeye başladım. Zaman zaman da konuştuk üzerine. Çocuk, toplum denen büyük hacmin en masum “mekânıydı”. Orada yer almak kendimizi iyi hissettiriyordu. Çocuk, tam da gelecek için karamsarlaştığımız zamanda bir umut kapısıydı. Öyle ki kendimizi iyi hissetmek için hep çocukların yaptığı resimlere baktık. Onları hayatımızın sürekli ve hareketli parçası haline getirdik. Kent ve doğa için iyi şeyler dilemek için çocuk ellerine muhtaçtık. Bu, bir yanıyla son derece adaletsiz ve vahşice yürütülen kent politikalarından ‘kaçmak’ demekti. Kiri pası görmemek için mi çocuklara çevirmiştik bakışımızı. Bilemiyorum. Çocuk eserleri üzerinden büyüklere ahkâm kestiğimiz de oldu. Neyi değiştirebildik? Şimdi, şu anda hiçbir şeyi! Bizler çocuklarla mimarlık atölyeleri kurarken, insanlığın insanlık için kent kurduğu zamana atladık sadece. Sabredemedik. Şimdiki zamanı durdurduk. “Yeni zaman” bu durmuş zamanın içinden ancak “iyi” olarak çıkabilecek.

ÇOCUK VE MİMARLIK ATÖLYELERİ

Zamanı iyiye doğru atlatan pek çok mimar, mühendis, plancı kahraman var. Ülkemizde her geçen gün sayıları artıyor. Türkiye’den ve dünyadan alternatif çocuk ve mimarlık atölyelerini, mekânlarını ve kahramanlarını olabildiğince tanımak ve umutlanmak için yola çıktık.

İZMİR ÇOCUK ATÖLYESİ, İzmir / Elif Kayran

“Çocuklar için ve çocuklarla birlikte yenilikçi projeler” geliştirme ve uygulama amacıyla kurulan İzmir Çocuk Atölyesi, “yaratıcı oyun alanları” konusuna odaklanarak Türkiye’deki büyük bir eksikliği gidermek üzere kolları sıvamış. Oyun alanlarının nitelik / kazanım bakımından önemi konusunda anne babalar, okullar, belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör üzerinde farkındalık yaratarak, yenilikçi uygulamaların farklı kuruluşların işbirliğinde hayata geçmesi için çalışmalar yürütüyor.

İzmir Çocuk Atölyesi kurucusu Elif Kayran 1994 yılında, İzmir Özel Türk Lisesi’nden mezun oldu. 1999 yılında ODTÜ’de mühendislik eğitimini tamamladıktan sonra çeşitli kurumlarda mühendis ve proje uzmanı olarak çalıştı. Anne olduktan sonra çocuklar üzerine çalışmayı seçti. 2010 yılında Hollanda Yüksek Öğrenim Enstitüsü (Ankara), ICDI Uluslararası Çocuk Gelişim İnisiyatifi (Leiden) ve Sardes Eğitim Hizmetleri (Utrecht) ortaklığıyla organize edilen Erken Çocukluk Gelişimi Diploma Kurs Projesi’ne katıldı ve Hollanda Kalite Ajansı tarafından akademik düzeyde kabul edilen diplomanın sahibi oldu. Kurs projesi kapsamında aldığı dersler ve gördüğü uygulamalar sayesinde alanla ilgili bilgi dağarcığını geliştirme, Türkiye ve dünyada uygulanan yeni yaklaşımları öğrenme fırsatı edindi ve son olarak da 2012 yılında İzmir Çocuk Atölyesi’ni kurdu.

Atölyenin geniş bir ekibi var: Dr. Mine Cihanoğlu (gelişim psikoloğu), Seyran Seyfi (psikolog), Türkan Fırıncı (sosyolog), Kamelia Ersan (ekolog).

Kayran çalışmalarını şöyle anlatıyor: “Atölye, 2012 yılında çocukların kendi oyun alanları üzerinde söz sahibi olmalarını ve fikirlerini tasarım süreçlerine birebir yansıtabilmelerini amaçlayan çalışmalarda farklı kurum ve kuruluşlarla birlikte bir dizi etkinliğe katkı verdi. Bunlardan ilki, 2012’nin Ekim ayında Alsancak-Dominik Caddesi'nde gerçekleşti. Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nin düzenlediği İzmir Mimarlık Haftası’nda, “Hayalimdeki Oyun Parkı” atölye çalışması Konak Belediyesi’nin desteğiyle, HPRG ve İzmir Çocuk Atölyesi’nin katılımıyla ve DEÜ Mimarlık Bölümü’nden Dr. Hikmet Gökmen’in moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Atölye çalışması sayesinde mimarlık öğrencileri özellikle çocukları ilgilendiren mimari çalışmalarda çocukların da fikrini almanın ve onları tasarım süreçlerine dâhil etmenin ne kadar önemli olduğunu yaşayarak öğrendiler. İlköğretim öğrencileri de mimarlık mesleğini daha yakından tanıdılar, mimar abi ve ablaları sayesinde hayalleri üzerinde düşünme fırsatı buldular ve fikirlerinin önemsenerek bir esere dönüşmesinin gururunu yaşadılar.

Ayrıca 2012’nin Aralık ayında düzenlenen Uluslararası Sofya Mimarlık Haftası kapsamında da HPRG ve Bahçe Derneği (The Garden Association) işbirliğiyle mimarlık ve çocuk odaklı 2 atölye çalışması ve 1 seminer gerçekleştirdi. Atölye çalışmasının ilki, ‘Hayalimdeki Oyun Parkı’ atölyesine benzer bir çalışmayla yapıldı. Sofyalı ilköğretim öğrencileri başta Bulgar ve diğer Balkan ülkelerinde eğitim gören mimarlık öğrencileriyle birlikte hayallerindeki oyun parklarını tasarladılar. İzmir etkinliğinden farklı olarak pek çok farklı katı atığın malzeme olarak kullanıldığı çalışmada birbirinden yaratıcı tasarımlar maket çalışmalarıyla yaşam buldu.”

Hayalgücü Oyun Parkı (Imagination Playground) nedir? Dünyaca ünlü mimar David Rockwell tarafından geliştirilmiş, farklı büyüklükte ve şekilde büyük mavi bloklardan oluşan taşınabilir bir oyun parkı sistemidir. Oyun parkı, çocukların sosyal, fiziksel ve bilişsel gelişimi için uzmanların önemle üzerinde durduğu, çocuklar tarafından yönlendirilen serbest oyunu teşvik eder. Park, içeriği sayesinde çocukların yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini oyunla desteklemektedir. 2010 yılından itibaren başta Amerika olmak üzere, İngiltere’den Hong Kong’a ve hatta Katar’a kadar 160 okulda, 55 çocuk müzesinde ve 70’in üzerinde toplum merkezinde toplam 700 park setiyle çocuklarla buluşmuştur.

Bilgi için: www.izmircocukatolyesi.com

MİMARLIĞA KÜÇÜK ADIMLAR, İstanbul / Mert Çoban

“Bir Mekân Tasarlamak” adlı 4 haftalık programı, mimar Mert Çoban yönetiyor. Atölye, Kadıköy, Caddebostan’da yer alan İyi Cüceler adlı çocuk kitabevinde 4-5 çocukla gerçekleştiriliyor. 1996 yılında MSGSÜ Mimarlık Bölümü’nden mezun olan Çoban, çeşitli firmalarda aldığı görevler ve gerçekleştirdiği bireysel-ortak projeler ile pekiştirdiği meslek pratiğine 2005 yılından bu yana aynı zamanda kurucusu olduğu mimarlık bürosunda devam ediyor. Birçok konuda tasarım ve proje üreten ofis, son yıllarda çocuklarla ilgili çalışmalara da yönelmiştir. Programının içeriği 4 aşamadan oluşuyor:

  • Çocukların atölyenin ileri aşamalarında fikirlerini ifade edebilecekleri çizim-anlatım teknikleriyle tanışmaları,
  • Atölye mekânı içinde seçtikleri bir bölgenin çizimini yapmaları,
  • Atölye dışında bildikleri, ilgilerini çeken mekânlardan bir tanesini belirleyip çizim yoluyla anlatmaları,
  • Söz konusu mekân için kendi tasarımlarını, değişiklikleri yapmaları.

Atölye ortaya çıkan çalışmaların sergilenmesiyle noktalanıyor.

Bilgi için: www.iyicuceler.com

MY CITY TOO, Londra

Londra’nın çehresini değiştirmek gibi radikal bir sloganla yola çıkan “Açık Şehir” (Open City) hareketi, çocuk ve mimarlık çalışmalarını artırdı. 2013 yılında ilk bağımsız çocuk ve mimarlık festivalini gerçekleştirecekler. Archikids Festival adlı etkinlik, 17-19 Mayıs 2013 tarihleri arasında Square Mile olarak da adlandırılan şehir merkezinde yer alacak. 5-12 yaş arası çocuklar için düzenlenen festival kapsamında iki yarışma düzenlenecek:

Şehri Aç: Mimarlar ve sanatçılarla çocukları biraraya getirerek yaratıcılıklarını geliştirmeleri için paylaşımda bulunmalarını sağlamak.

Sanat Yarışması: Haftasonuna denk getirilen yarışmada çocuk ve gençlerin sanat ve tasarım çalışmalarını izleme şansına sahip olunacak.

Bilgi için: http://open-city.org.uk/education/youth/archikids.html

My City Too! (Benim ‘de’ Şehrim!), gençlerin Londra kenti yerleşimi ve boşlukları hakkında daha çok söz sahibi olması için yola çıkmış bir yayın. Pek çok etkinliğe ve iletişime evsahipliği yapıyor. Kuruluş manifestoları nedeniyle çok değerli bir hareket olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de örnek almamız gereken bir istasyon. Bu istasyon sayesinde pek çok farklı disiplin ve aktör gençler için biraraya gelebiliyor. Open City’ye bağlı hareket, gençlerle mimarlık atölyeleri yapmak isteyen herkese olanak tanıyor. Yenilikleri ve projeleri destekleyen kurumun düzenlediği son yarışmada değerli bulunan eserler RIBA’da sergilendi. Gençlere “Şehrinizin size ihtiyacı var!” diye seslenen hareketin toplumsal hedefleri arasında, gençleri topluma olumlu bir şekilde katmak ve şehri de bunun için malzeme kılmak, kuşaklarla binalar arasında doğru temas sağlamak, profesyoneller ve karar vericiler ile gençler arasında münazara yaratmak, hatta belki yaptırım oluşturmak, kent için olumlu değişikler yaratma konusunda geniş bir kitle olan gençleri kazanmak...

Bilgi için: www.mycitytoo.org.uk,  www.mycitytoo.org.uk/research

ARKKİ, ÇOCUK VE GENÇLİK MİMARLIK OKULU, Helsinki

Arkki, Finlandiya’daki ilk gönüllü çocuk ve mimarlık okulu. Okul sonrası aktiviteleri kapsayan kurum çeşitli eğitim programları yürütüyor. 4 yaşından 19 yaşına kadar olan çocuk ve gençlere düzenli kurs veriyorlar. Ayrıca 1000 kadar çocuğa da kısa dönemli etkinliklerde eğitim olanağı sunuyorlar. Kurslara anne baba ortak katılımı mevcut. Uluslararası paylaşıma da açık olan kurum çocuk ve mimarlık üzerine panel ve konferanslar da düzenliyor.

Bilgi için: www.arkki.nu

ÇOCUK VE GENÇLİK ATÖLYE MEKÂNLARI, Centre Pompidou, Paris / Mathieu Lehanneur

Mimarlık ve çocuk atölyelerinin en etkin ve özgünleri Paris Pompidou Merkezi’nde yapılmakta. Etkinliklerin içeriklerine değil de bu etkinliklerin yapıldığı mekânlara odaklanalım bu kez.

Mathieu Lehanneur, 2010 yılında Pompidou’daki Studio 13/16 adındaki gençlik stüdyosunu tasarladı. Bu stüdyo, modern sanatlar müzesinde gençlere özel ayrılmış bir alan olarak öne çıkıyordu. Sinema ve müzik etkinlikleri için düşünülen mekânın tasarımında esneklik amaçlanmıştı. Lehanneur ayrıca çocuklar için de atölye tasarladı. Bu atölye yaş sınırlarına göre 3 kısımdan oluşuyordu. Limitsiz, odak noktasız ve merkezsiz bir alan tasarlamayı amaçlayan tasarımcı, “Çocukların beyaz bir kâğıt üzerinde durmalarını ve onu doldurmalarını hayal ettim” diyor mekânı tanımlarken. Tasarımında kaykay pistlerinden ilham alan sanatçı, mekân algısının bir oyunun parçası, tecrübesi gibi oluşmasını düşlemiş. Çocukların bitmiş bir odadan çok, içi değiştirilebilecek, doldurulup boşaltılabilecek bir yerde üretmesini amaçlamış. Bunu da yaparken mevcut standart, sıradan okul mimarisi örneklerinden epey uzak ara durmaya, farklı olmaya çabalamış. Tasarımcı, çocuklar için keşfedilebilecek bir mekân yaratmayı başarmış. Bu alanlarda büyük boy renkli parçalarla yapbozlar, kuleler ve mekâncıklar tasarlıyor çocuklar.

Lehanneur, 2001 yılında ENSCI-Les Ateliers’den mezun olmuş genç bir tasarımcı. Bol ödüllü sanatçı, endüstriyel tasarıma ve iç mimariye yönelmiş. Zamanla, beden ve çevre, yaşam sistemleri ve bilim dünyası arasındaki etkileşime değin yoğun tutkuyla düşünmekte ve çalışmaktadır.

Fotoğraflar: Hervé Véronèse, Felipe Ribon

Bilgi için: www.mathieulehanneur.fr

Bu icerik 11423 defa görüntülenmiştir.