Zeki Sayar (1905-2001), mimarlık ortamında Akademi’nin efsanevi 1928 mezunları sınıfı ve dolayısıyla erken Cumhuriyet dönemi mimarları arasında, Sedad Hakkı Eldem’den sonra en tanınan ve mimarlık ortamında oldukça uzun bir süre etkin kalmayı başarabilmiş nadir mimarlardan biridir. Bu tanınırlık elbette onun Mimar / Arkitekt gibi Türk mimarlık tarihinde çok önemli yer tutan ve Cumhuriyet dönemi mimarlık yayıncılığımızın en özgün belgeliğini oluşturan mimarlık dergisi ile olan yakın ilişkisinden bağımsız düşünülemez. Mimarlar Odası Anma Programı 2010-2012 dönemi, bu nedenlerle, sadece mimari bir profile odaklanmaktan öte, Sayar’ın başyapıtı sayabileceğimiz Arkitekt dergisini de kapsamıştır: Zeki Sayar ve Arkitekt kitabı, erken Cumhuriyet döneminden başlayarak 50 yıla yayılan oldukça uzun bir dönemin üretim alanını anlamlandırmak ve konumlandırmak adına sunmaya çalıştığı dökümü, Sayar’ın mimarlık üretimi, yayıncı- düşünür-eleştirmen kimliği ile mimarlık ortamındaki etkin rolüne paralel olarak Arkitekt’in yayın serüveninin ve derginin etki alanının izlerini sürerek ortaya koymaktadır. Kitabın alt başlıkları “Tasarlamak, Örgütlemek, Belgelemek”, Sayar’ın uzun bir döneme yayılan çok yönlü mimarlık üretiminin bugüne kadar yayımlanmış ya da günyüzüne çıkmamış bilgi ve belgelerini bir bütün olarak ortaya koymaktadır. Eş zamanlı olarak bu üretim alanının derginin yayın sürecindeki dönüşümlerle olan etkileşim ve kesişmelerini de keşfetmeye zemin hazırlamaktadır. Kitap, içeriğinin büyük bir kısmını oluşturan, program kapsamında gerçekleştirilen sergi ve sempozyumun ortaya çıkardığı zengin açılım ve farklı okumalardan beslenmektedir. Serginin temel akışını oluşturan biyografik dizin, Sayar’a ait kişisel bilgilerin, yapılarının, çoğu Arkitekt’te yer alan yazı ve çalışmalarının güncel derlemesi ışığında sunduğu mimar portresini, dönemin mimarlık ortamı ve bu ortamın şekillenmesinde yadsınamayacak önemi olan derginin yayın döngüsüne paralel ve hatta zaman zaman derginin arka planına da uzanarak görselleştirmiştir. Benzer biçimde kurgulanan ve Sayar’ın farklı etkinlik alanlarına yeni açılımlar sağlayan sempozyum sunuşları, Sayar’ın mimar, yayıncı ve örgütçü kimliğine dair yeni bilgilerin paylaşılmasının yanı sıra bu üretim ile Arkitekt dergisi birlikteliğinin farklı etkileşim ağlarının incelenebilmesine aracı olmuştur. Kitapta, Arkitekt dergisine dair bir başka detaylı okuma da hem sergide hem de bu kitapta yer alan bilgi (info) grafikleri dizisi. Derginin 50 yıla yayılan yayın hayatını 5 farklı dönemde inceleyen bu grafikler, okuyucuya Arkitekt’in belgelediği yerel ve uluslararası yapı-proje dökümünün çeşitliğine ve değişkenliğine dair genel bir tablo sunmaktadır. Araştırma kapsamında detaylandırılan bu bilgilerin ışığında her dönemin öne çıkan mimarları, mesleki ortaklıklar, yarışmalar, yapı tipolojileri ve kentlere göre dağılım grafik bir anlatımla yıllar içinde değişen Arkitekt kapaklarının görsel bir akışını sunan sayfalarla birarada sunulmuştur.