330
TEMMUZ-AĞUSTOS 2006
 

İNGİLİZCE ÖZET / ENGLISH SUMMARY

TÜRKÇE ÖZET

MİMARLIK DÜNYASINDAN

DOSYA: X. Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, 2006

MİMARLIK’tan 330



KÜNYE
DOSYA: X. Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, 2006

X. Ulusal Mimarlık Ödülleri Üzerine Düşünceler

Yıldırım Yavuz

Seçici Kurul Üyesi, Prof. Dr., ODTÜ Mimarlık Bölümü

TMMOB Mimarlar Odası tarafından ilki 1988 yılında verilen Ulusal Mimarlık Ödülleri’nin X’uncusu, Nisan ayının 14’ünde, Ankara’da, Milli Kütüphane Toplantı Salonu’nda yapılan bir törenle sahiplerini buldu. İki yılda bir Türkiye’de mimarlık alanında gerçekleştirilen en iyi yapı ve projeleri ödüllendirmenin yanısıra, genellikle mimarlık ve yapı sanatı konularında yeterince bilgi sahibi olmayan topluma yayın, medya ve sergiler yoluyla gerçek mimari değerleri iletmeyi de amaçlayan Ulusal Mimarlık Ödülleri bu anlamda önemli bir aydınlatıcı, eğitici görev de yüklenmiş bulunmaktadır. Sürekli içinde yaşadığı yapay çevrenin mimari estetiğinden habersiz, çevre değerlerine duyarlılığını yitirmiş bir toplumun bu konularda bilinçlenmesine katkıda bulunmayı, mimarlık ve çevre konularının küçük bir uzmanlar grubu dışındaki halk tarafından da tartışılmasını sağlamayı amaçlayan ödüllerin 20. yılı önemli bir aşama olarak kabul edilebilir.

Mimarlar Odası tarafından bu yıl ilk kez konulan “Anma Programı”, yalnız hayatta olan mimarlarımızı değil, Türkiye mimarlığına katkıda bulunmuş, ancak bugün yaşamayan mimarları da ödüllendirmeyi, ödül töreninden sonraki iki yıl boyunca yapılacak çeşitli etkinliklerle onların anılarını toplum içinde canlı tutmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, bu ödül için yurdumuzdaki ilk Mimarlar Derneği’nin kurucusu, Türk Ulusal Mimarlık akımının öncüsü, Sanayi-i Nefise ve Mühendis Mektebi hocalarından Mimar Kemalettin’in seçilmiş olması anlamlı bir başlangıç oluşturmuş, Türk mimarlığına büyük katkılarda bulunmuş ve yüzlerce öğrenci yetiştirmiş olan bu ünlü mimara toplumun geç kalmış bir vefa borcu da böylece ödenmiştir.

Yeni konulan “Anma Programı” dışında iki farklı kategoride verilen Ulusal Mimarlık Ödülleri’nden, “Büyük Ödül (Sinan Ödülü)” Güzel Sanatlar Akademisi’nin emektar hocalarından ve çağdaş Türk mimarlığının duayenlerinden değerli mimar Hamdi Şensoy’a verilmiştir. “Başarı Ödülleri” kategorisinde, “Mimarlığa Katkı” dalında meslek dışından iki kişiye; Sanat Tarihçisi Prof. Ayla Ödekan’a ve Maketçi Selahattin Yazıcı’ya mimarlığa dışarıdan verdikleri vazgeçilemez katkıları nedeniyle ödül verilmiştir. “Yapı”, ”Koruma-Yaşatma”, “Çevre” ve “Fikir Sunumu” dallarında ise, çağdaş Türk Mimarlığı’nın dikkati çeken, teknik, estetik ve kültürel değerlere sahip, tüm topluma örneklenebilecek özgün yapıtlarının ve tasarımlarının seçilip belgelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, özellikle “Yapı” dalında seçilenler, günümüzde genellikle değer yargıları sığ, post-modern toplum bireyleri tarafından gösteriş amacıyla gerçekleştirilmiş, herhangi bir estetik ya da mimari değer taşımayan, üstelik çevreyi düşüncesizce tüketen birçok yapıya yol gösterebilecek, yalın, minimalist ve doğal çevreye duyarlı örnekler olarak dikkati çekmektedirler.

“Koruma-Yaşatma” dalında verilen ödüller ise günümüzde hem toplum hem de Devlet kuruluşları tarafından bilgisizce istismar edilen mimari mirasın onarım ve korunmasına örnek olabilecek kalitede görülmüşlerdir. Bu dalda, Bosna-Hersek’teki “Tarihi Konjic Köprüsü Restorasyon Projesi”, genellikle ciddiyetten uzak onarım projeleri geliştirmeye eğilimli Devlet kurumlarına doğru onarım yaklaşımını belirleyebilecek değerde bulunmuştur. “Macunağası İzzet Efendi Konağı Restorasyonu” ise koruma konusunda amatör olan bir ailenin bu konudaki duyarlılığını sergilemesi nedeniyle ülkedeki tüm konut onarımlarına örnek olacak niteliktedir.

“Çevre” dalında seçilen projeler ise son yıllarda dikkatsizlik, aldırmazlık ve rant hırsıyla yitirdiğimiz tarihî alanlarımızda yapılacak yeni binaların ve kentsel düzenlemelerin akılcı ve duyarlı bir yaklaşımla ne denli iyi sonuçlar verebileceğini belirlemektedir. Bu projeler, ne kadar önemli olurlarsa olsunlar, görkemli tarihi yapılar çevresinde yapılacak yeni yapıların daha alçak gönüllü, daha yalın, daha minimalist bir yaklaşımla tasarlanmalarının gerekliliğini anlatan önemli örneklerdir.

“Yapı”, “Koruma” ve “Çevre” dalları için seçilen örneklerde izlenen sadelik ve alçakgönüllülüğe karşılık “Fikir Sunumu” dalında özellikle düşsel fantezileri ön plana çıkaran, teknolojiyi zorlayan, ütopik tasarımlara yer verilerek mimarlık konusundaki ileriye yönelik düşünsel gelişmeler desteklenmiştir.

Gerçekten üstün nitelikli 202 eserle bugüne kadarki en yüksek katılıma tanık olan X. Ulusal Mimarlık Ödülleri Seçici Kurulu, büyük bir uyum içinde çalışarak verdiği bu ödüllerin günümüz Türk mimarlığının çok başarılı örneklerini yansıttığına inanmaktadır. Ancak, gönderilen projeler arasında, bu örneklerin yanısıra, ödül kategorilerine girememiş, çağdaş mimarimizin birçok başarılı örneğinin daha bulunduğu da yadsınamaz.

Bu icerik 1202 defa görüntülenmiştir.