332
KASIM-ARALIK
 

İNGİLİZCE ÖZET / ENGLISH SUMMARY

TÜRKÇE ÖZET

MİMARLIK DÜNYASINDAN

MİMARLIK EĞİTİMİ: ODTÜ ve YTÜ Yaz Uygulamaları

YAYINLAR

Mimarlık’tan 332



KÜNYE
GÜNCEL

Türkiye’de 20. Yüzyıl Mimarlığı: Konutlar

Hazırlayanlar: Alper Semih Alkan, Nihal Bursa, Haluk Zelef

“Öteki Modernizmler” temalı 9. Uluslararası DoCoMoMo Konferansı kapsamında hazırlanan sergi, 1930-1980 yılları arasında Türkiye’de inşa edilmiş konut mimarisinin önemli örneklerinin görsel belgelerini içermektedir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Bölümü’nde verilmekte olan “Graphic Communication” (Grafik İletişim) dersi kapsamında oluşturulan bu dökümantasyonun iki temel amacı vardır: İlki mimarlık eğitimine yeni başlamış kişileri mimari yapıtlarla entelektüel bir tanışıklık içine sokarak onların grafik iletişim becerilerinin gelişmesini sağlamak; bu dersin beklentilerini zenginleştirecek olan diğeri amaç ise Türkiye’deki mimarlık mirasının tarihi dökümantasyonuna katkıda bulunmak. Birbiriyle ilintili bu amaçlar doğrultusunda, öğrencilerden kendilerine verilen konutlar hakkında etraflı ve derinlemesine bir araştırma yaparak bir mimari çizim seti ve konutun maketini yapmaları beklenmektedir.

Konutların seçimi, kronolojik ve tematik bir düzende Türkiye’de 20. yüzyıl konut mimarisinin genel değerlendirmesine de katkıda bulunacak bir anlayışla yapılmıştır. 2000 yılından bu yana sürdürülmekte olan bu çalışmada, yaklaşık 60 yapı incelenmiş ve belgelenmiştir. Çalışmada yer alan konutlar genel olarak tek aile için bir mimar tarafından tasarlanmış yapılardır. Ölçek ve öğrenciler tarafından anlaşılabilirliği nedeniyle bu kategoride yer alan yapılar ev, konak, köşk, konut ve villa sınıfında yer alan binalardır. Belirli bir kullanıcıya hitap etmeyen konut kompleksleri, apartmanlar, lojmanlar çalışma kapsamında ele alınmamıştır. Önümüzdeki yıllarda 1980 sonrası dönem de dahil edilerek çalışmanın genişletilmesi düşünülmektedir.

Türk mimarlık yazınında yaygın bir uygulama alanı bulmuş olan ve ulusal ve uluslararasıcılık arasında salınan dönemselleştirme anlayışının değişen formal tercihleri, bu çalışmanın da anahatlarını oluşturmaktadır. Ders kapsamında öğrencilerin, bu sınıflandırmanın genel çerçevesinin, farklı form dillerinin farkına varması amaçlanmaktadır. Bir üst düzeyde ise bu çalışma şu alanlarda sorular doğurmaktadır: Konut teması özelinde dönemselleştirmenin geçerliği, başlangıcı ve sonuçları konusundaki kesin tarihlendirmenin olabirliği, iki yaklaşımın eşzamanlı olarak birbirine karşı durumu ve etkileşimleri, farklı dış biçimlenmelerin arkasındaki benzer plan kurgularının olabilirliği, vs. Ayrıca, ulaşılan farklı kaynaklardan binalarla ilgili elde edilen bilginin (Yapım yılı, mimar(lar)ı...) zaman zaman çelişkili olması bu dönemselleştirme anlayışının tutarlılığını sorgulamayı gerektirmektedir.

Tarihî Belgeleme

Seçilen konutlar özellikle dikkat çekilmesi gereken, konut mimarimiz içinde özelliği olan yapılardır. Bunların bir kısmı ya yok olmuştur ve haklarında çok az kaynak vardır ya da yakın gelecekte yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bu nedenle belgelenmeleri gerekmektedir.

z Bunun için yayınlanmış ya da yayınlanmamış yazılı, grafik ya da görsel malzemelerin ortaya çıkarılması için yayınlar ve arşivler taranmıştır.

z Eğer bina hala ayaktaysa, eksik bilgi ya da belgelerin tamamlanması amacıyla binalar ziyaret edilmiş ve yerinde inceleme yapılmıştır.

z Bir kısmında mimar, kullanıcı ya da üretici ile yapılan görüşmeler ile sözlü bilgi ve belge derlenmiştir.

z ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nin arşivinde toplanan bu çalışmanın ürünlerinin tarihi ve teorik araştırmalarda da değerlendirilmesi amacıyla yayına ve gezici sergiye dönüştürülmesi düşünülmektedir.

Eğitsel Sonuçlar/Beklentiler

Türk mimarlığında konutlar projesi eğitsel açıdan da aşağıdaki hedeflerin gerçekleştirilmesine aracı olmuştur:

z Eğitimine yeni başlamış kişilerde mimarlık yapıtlarına karşı bir duyarlık geliştirmek.

z Bir yapının tam set çizimlerini (ortografik, aksonometrik ve perspektif gibi üç boyutlu çizimler) ve yapı-çevre ilişkisi, strüktür, mekân kurgusu, malzeme gibi konularda analitik çizimlerini yaparak grafik sunum becerilerini ve ustalıklarını geliştirmek.

z Mekânsal yapılanmayı görebilmek amacıyla açılır bir model yapmak.

z Plan, kesit, görünüş ve maket arasındaki ilişkiyi anlamalarını ve dolayısıyla mekânı görselleştirebilmelerini sağlamak.

z Grup çalışmasını teşvik etmek.

Öğrencilerin temaya olan ilgileri ve çalışma boyunca gösterdikleri çaba, sonuçları açısından övgüye değerdir.

01. Cumhurbaşkanlığı Köşkü, Clemens Holzmeister, Ankara, 1930-32.

02-03. Florya Köşkü, Seyfi Arkan, İstanbul, 1935.

04. Salih Bozok Evi, Seyfi Arkan, İstanbul, 1949.

05. K.K. Evi, Enis Kortan, İstanbul, 1956.

06. Hindistan Büyükelçiliği Konutu, Sedad Hakkı Eldem, Ankara, 1962.

07. Kunt Evi, Utarit İzgi, Asım Mutlu, Esad Suher, İstanbul , 1967

08. Özkan Ailesi Evi, Danyal Çiper, Ankara, 1968

09. Vali Konağı, Enver Tokay, Ankara, 1973.

10. Rahmi Koç Evi, Sedad Hakkı Eldem, İstanbul, 1975.

Bu icerik 4868 defa görüntülenmiştir.