Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri her dönem vurgulandığı ve adından da menkul olduğu gibi, “sergi”yi “ödül”den öncelikli tutan bir program. Ödülün 1988 yılında verilmeye başlandığı ve bu tarihin bile Türkiye güncel mimarlığını belgelemek için gecikmiş bir başlangıç tarihi olduğu düşünüldüğünde, programın kapsayıcı biçimde tüm ölçek ve işlevleri içerir biçimde kurgulanmış olması doğal kabul edilmeli. Seçici Kurullar bu ölçek ve içerik çeşitliliğini serginin zenginliği olarak kabul edip, doğal sonucu olarak içlerinden birkaçını ödül mekanizması yoluyla öne çıkarmadaki yaşanan zorluğu her dönem büyük bir özveri ile göğüslüyor. Ödüller açıklandıktan sonra mimarlık kamuoyundaki tartışmaları da zenginlik olarak görüp göğüsleyen yine Seçici Kurul üyeleri oluyor. Mimarlar Odası olarak teşekkür borçluyuz.

Sergi ve ödül programı 2014 yılında, 14 dönem ve 28 yıllık bir meslek pratiği dökümünü geride bıraktı. Bugüne kadar programa 2129 eser katıldı ve öncü nitelikleri nedeniyle 120 eser ve 44 kişi / kuruluş çeşitli dallarda ödüllendirildi. Her geçen gün artan katılımların kataloga yansıması, geçtiğimiz dönemlerde daha geniş yer ayırdığımız katılımda bulunan eserlere daha sınırlı yer vermek oldu. İlk ödül döneminden bugüne sergiye katılan tüm yapı, proje ve fikir önerilerinin arşivdeki yazılı ve görsel belgeleriyle yer alacağı ve taranabileceği Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri Veritabanının hazırlıkları sürüyor. Tamamlandığında, güncel Türkiye mimarlığına ilişkin değerlendirmelere iyi bir zemin oluşturacak veritabanı ile her dönem artan katılıma paralel olarak basılı ortamın kısıtları ve sınırları da böylelikle aşılmış olacak.

Mimarlık eleştirisi, kamuoyunda eksikliği hissedilen, sıkça dile getirilen ama 'taş'ın altına 'el'ini koymaya geldiğinde genelde çekinilen bir alan olageldi. Mimarlar Odası'nın yayını olarak MİMARLIK dergisi, geçtiğimiz iki yıl süresince son ödül dönemi içinde ödül alan ve ödül adayı olan yapılar üzerine hemen her sayıda mimarlık eleştiri yazıları yayımlamayı kendisine görev edindi. Yapıları iki boyuttaki temsillerinin ve mimarlarının aktarımlarının ötesinde gidip görüp değerlendiren, konumlandıran, eleştiren bu yazıları sürdürmeyi hedefliyoruz.

Kitapta, Seçici Kurul üyelerinden Haydar Karabey, Nur Akın ve Ferhat Hacıalibeyoğlu, ödül alan, almayan, ödül adayı olan tüm eserlere ilişkin genel bir değerlendirme ile geleceği okuyan / prospektif bir bakış sunuyorlar. Yazıları, programın Türkiye mimarlığındaki rolünün yanı sıra, Türkiye’nin güncel mimarlık eğilimlerini saptamak açısından değerli görüşler içeriyor. Katalog hem bir ödül katalogu olmanın gerektirdiği görselliği ön plana alıyor, hem de yapı, proje ve fikirleri güncel Türkiye mimarlığı bağlamına oturtmaya özen ve çaba gösteriyor.

* Yazı, kitaba önsöz olarak N. Müge Cengizkan tarafından kaleme alınmıştır.