ETKİNLİK

Yaz aylarına girerken, farklı kurum ve üniversitelerin uzun zamandır hazırlıklarını yürüttüğü kongre, sempozyum ve yaz okulları gerçekleştirildi. Bunlar arasında önemli etkinliklere ilişkin kısa değerlendirmelerin yanısıra, Kasım ayında İstanbul’da gerçekleşecek V. Mimarlık ve Eğitim Kurultayı’nın son hazırlıklarına ilişkin bir yazı da yer alıyor. Kurultay kapsamında öğrenci katkısını artırma çabasında olan Mimarlar Odası, öğrencilerle arasındaki iletişimi güçlendirme yönündeki çabaları doğrultusunda yaz okulları düzenlemeyi hedefliyor.

EĞİTİM

Doğu Karadeniz’de Kırsal Mimariye Restorasyon Elemanı Yetiştirme Projesi Tamamlandı

Doğu Karadeniz Bölgesi’nde son yıllarda artan turizm ile bölgenin sivil mimarlık alanında sahip olduğu değerlere dikkat çekilmesi, başta yerel yönetimler olmak üzere kamu kuruluşları üzerinde, bu yapıların korunması ve onlara odaklı bir turizm modelinin geliştirilmesi konusunda toplumsal bir duyarlılık oluşturulması amacıyla “Doğu Karadeniz’de Kırsal Mimariye Restorasyon Elemanı Yetiştirme Projesi” 2008 yılında uygulamaya kondu.

MİMARLIK TARİHİ

Bauhaus’un 90. Yılında / Jale Erzen

Bu yıl kuruluşunun 90. yılı kutlanan Bauhaus okulunun yaşamı her ne kadar 13 yıl sürdüyse de, Bauhaus ekolünün etkileri yurtdışında olduğu gibi, uzun yıllar Türkiye’de de etkili oldu. Yazar, Bauhaus tarihini, endüstriyel üretimle değişen mimarlık ve tasarım anlayışının değişiminin tarihi kadar, “sağcı politikaların giderek güç kazanmasının da tarihi” olarak değerlendiriyor. Ekolün ülkemizdeki izlerini süren “Bauhaus: Modernleşmenin Tasarımı” başlıklı bir kitap da kısa bir süre önce yayımlandı.

DOSYA: Yapıların Kullanım Süreci ve Mimarın Sorumluluğu

Editör: Bülend Tuna

Mimarlar Odası’nın hazırlayarak kamu yönetimine ve mimarlık kamuoyuna sunduğu “Mimarlık Hakkında Kanun” taslak metninin amaç maddesinde, mimarlık, toplumsal yaşamın ve kültürün maddi ve moral gereksinmelerine göre, yapı, toplu yapı ve kent biçimlendirmesi, tasarımı, üretimi, kullanımı ve yeniden kullanımı kolektif süreçleri ve sonuçlarını kapsayan ve güzel sanatlar ağırlıklı bir kültür faaliyeti olarak tanımlanıyor. Metinde “kullanım” ve “yeniden kullanım” süreçleri özellikle belirtilerek, bu alandaki hukuki boşluğa ve pratikteki keşmekeşe dikkat çekilmek isteniyor. Yapıların sağlıklı biçimde yaşlanabilmesi, yapı güvenliğinin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi açısından mimarın bu sürece şimdikinden daha etkin biçimde katılması gerekiyor. Bu dosya çerçevesinde, mimarın yapı kullanımı sırasındaki sorumluluğunun vurgulanması ve bu sürecin değişik boyutlarıyla ele alınması amaçlandı. Hukuki sorumluluk açısından mimarın konumunun irdelenmesi öncelikli önemde bir konu olmakla birlikte, mimari yaratıcılık ve bir başka yaratıcılığa müdahale anlamında da sorgulamanın gerekli olduğu dosyada vurgulanıyor. Dosya kapsamında Ali Cengizkan, Nuray Bayraktar, Haydar Karabey ve Özlem Mutlu’nun yazılarının yanı sıra, Behiç Ak ile onun “Bina” oyunu üzerine yapılan bir söyleşi de yer alıyor.

DOSYA: 2010’da Avrupa Kültür Başkenti Olmak: İstanbul, Ruhr, Peç

Editör: N. Müge Cengizkan

Seçilen kentin kültürel ve ekonomik yaşamını ve gelişimini doğrudan etkileyen Avrupa Kültür Başkenti programı 2010 yılı için İstanbul, Essen (Almanya) ve Peç (Macaristan) seçildi. Essen kentinin de içinde yer aldığı Ruhr bölgesi, kapsam genişletilerek programa dahil edildi. AKB, kenti her açıdan yeniden üretmek ve canlandırmak için iyi bir fırsat olarak görülüyor. Her kentin kendine özgü niteliklerine ve içinde yaşayan toplumun kenti algılayış ve yaşayışına göre farklılaşan programlar/projeler, bu üç kentte süregiden “mimari ve kentsel projeler”in derlendiği bu dosyada biraraya getirildi. Dosya kapsamında İstanbul için Korhan Gümüş’ün, Ruhr için Elizabeth Sikiaridi ve Frans Vogelaar’ın, Peç için Peç Yönetim Merkezi’nin yazıları yer alıyor.

YARIŞMA DEĞERLENDİRME

Disiplinlerarası İmzacılık… / Güven Birkan

Proje yarışmalarında hangi durumlarda ekip gerekir? Hiçbir teknik özelliği olmayan bir yapı için, mekanik, elektrik, statik raporlar istenmesinin anlamı nedir? Neden yarışmalarda mühendislerle işbirliği yapma zorlamasına yeterince karşı çıkmadık da, son zamanlarda şehir plancısı ve peyzaj mimarı ile işbirliği yapılması istenince canımız sıkılıyor? Son yıllarda açılan yarışmaların çoğu “zoraki evlilik” istenen türden: Disiplinlerarası yarışmalar dönemi yeniden mi başlıyor? Yazar, bu soruların yanıtlarını arıyor.

MİMARLIK ELEŞTİRİSİ

Sırça Fanustan Özgür Ortamlara… / Ayşen Ciravoğlu

Alışveriş merkezlerinin, günümüzde süpermarketler, havaalanları, oteller gibi “yok-yer”ler olduğu eleştirisi günümüzde sıkça tekrarlanıyor. İstanbul-Ümraniye’de, bunu kırma çabasında olan ve sözde-çevreci söylemden uzak tasarımsal ve yapısal bir kurguyu sunan bir alışveriş merkezi yapıldı: Meydan AVM. Yazar, merkezin adının vaadettiklerinden “yok-yer” sorgulamasına, enerji kullanımından çevreye duyarlı uygulamalarına uzanan bir eleştiriyi kaleme alıyor.

KIRSAL YERLEŞİM

Midyat Yezidi Köylerinde Kırsal Mimarlık: Renkleri Solan Bir Halkın Kültürel Mirası ve Değişen Toplumsal Feraset / Kamuran Sami

Mezopotamya bölgesinin tinsel kabulleri bağlamında “ayrıksı” halklarından Yezidiler, gerek dinsel inançları, efsaneleri, ibadet biçimleri ve gelenekleri, gerekse kırsala özgü yaşamları ve maddi kültürleri bağlamında derin bilgi sahibi olmadığımız bir halk. Yazar, Yezidi kültürü ile biçimlenen kırsal yerleşimleri ve mimarlığı hakkındaki özgün araştırmasını aktarıyor.

ÇEVRE DUYARLI TASARIM

Yeşil-Yeşilimsi: Ürün Göstergebilimi Aracılığıyla Sürdürülebilir Tasarım Uygulamalarının Eleştirisi / Önder Erkarslan

Endüstriyel ürünlerin kullanıcıya doğrudan ve basit çözümler üretmesi, tüketimi özendirmekten kaçınması, kullanıcıya kullanım değerlerine ilişkin yeni alışkanlıklar kazandırması gerektiğini vurgulayan yazar, “yeşili ima eden imgelerin kanona dönüştüğü ve sadece kullanıcıların değil tasarımcıların da imgelemini bloke ettiği” eleştirisinde bulunuyor.

ÇEVRE DUYARLI MİMARLIK

Ofis Yapılarında Çevreye Duyarlı Yaklaşım için Başarılı Bir Örnek: Prag’da “Yeşil Çatılı Banka Binası” / Tuğçe Selin Tağmat

Çevre duyarlı uygulamalar arasından sıyrılarak öne çıkan Prag’daki banka yapısı, gerek içinde yer aldığı bölgeye olumsuz etki getirmeyen bir yapı elde edilmesi, gerekse hem kamuya açık mekânlar kurgulanması hem de çalışanlar için nitelikli bir çalışma ortamı yaratılması açısından nitelikli bir örnek. Yazar, Çek Cumhuriyeti’nin en çevre dostu olan ve Avrupa’nın en büyük ölçekli ekolojik yapısını her yönüyle ele alıyor.

TOPLUM VE MİMARLIK

Meslekte Bir Araştırma Alanı Olarak: Toplum ve Mimarlık / Deniz İncedayı

MİMARLIK dergisi Yayın Komitesi, yayın politikası olarak, mimarlıkta kamu düşüncesinin sıkça tartışılması ve paylaşılması amacıyla “toplum ve mimarlık” çerçevesinde bir gündem açmayı ve okuyucuların katkılarıyla bunu sürekli kılmayı amaçlıyor.

CUMHURİYET DÖNEMİ MİMARLIĞI

İzmir Karşıyaka’da Apartman Tipi Konut Yapılarında Mekansal ve Morfolojik Dönüşümler: 1950-1980 / Yasemin Sayar, Tuğba Sormaykan Akdur

Yazıda, konut mimarlığı alanında barındırdığı nitelikli örnekleri ile verimli bir çalışma alanı sunan İzmir-Karşıyaka’da yürütülen bir araştırmanın bulguları aktarılıyor. Dönemin apartman yapılarını 1950-65 ve 1965-80 tarih aralığında inceleyen yazarlar, 1940-50’li yıllarda bireysel girişimle inşa edilmiş yeni bir yapı tipi olarak ortaya çıkan apartman mimarlığının, 1970’lerde müteahhide en yüksek kârı sağlayacak “müteahhit modernizmi”ne feda edildiğini belirtiyorlar.

MEA ARCHITECTURA MEA CULPA

Le Corbusier Geri Geliyor / Gürhan Tümer

 “[…] Üstad çok öfkeli. Neden acaba? Belki binalar pilotiler üzerinde yerden kopartılıp yükseltilmediği için; belki düz çatılar teras bahçeler olarak kullanılmadığı için; belki hâlâ daha dünyada güneş ışığından yoksun karanlık, sağlıksız mekânlar varolduğu için; belki sokağın hâlâ daha yokolmadığını gördüğü için; belki en ünlü villasını yıkıp yerine bir okul yapmayı düşünenler olduğu için […], onun için geri geliyor dünyaya.”