“Tüm yaşamımda ürettiğim projeler için söylenmiş en güzel sözü

                            bu projem için meslektaşım Ersen Gömleksizoğlu'ndan işitmiştim. Ersen                             ‘o ne güzel kalem öyle’ diye beğenisini dile getirmişti.”(1)

                                                                                                                  Orhan Dinç

Van kenti, I. Dünya Savaşı’nda ağır bir tahribata uğrar ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde kent merkezi ilk yerleşiminin 8 km uzağına, daha önce bağ ve bahçe olarak kullanılan alana taşınır. Yeni yerleşim alanında yeniden var olmaya çalışan kentin 1940’lı yıllara kadar küçük bir yerleşim birimi olarak kaldığı bilinmektedir. (Resim 1) Cumhuriyetin ilk yıllarındaki yaygın bayındırlık faaliyetlerine bağlı olarak yapılaşan pek çok kent gibi Van da, özellikle 1950’li yıllar ve sonrasında geçirdiği inşai değişimler / dönüşümler sonucunda eski görünümünden büyük oranda uzaklaşır. Bu dönemde geniş caddeler açılır, kent modern yapılar ile donatılır ve kentin merkezî alanlarında pek çok peyzaj düzenlemesi yapılır. İnşa edilen yeni kamu-kurum binaları ve konut dokusundaki değişimler kentin sahip olduğu geleneksel karakteri dönüştürür. Bu kamu yapılarından biri de Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları’dır. Yapı, Merkez Bankası’nın Doğu Anadolu’da şubeleşme ihtiyacı üzerine mimari proje yarışması sonucunda elde edilir ve 1978 tarihinde tamamlanarak faaliyete geçer. (Resim 2)

Bu dönemde kamu binalarının tip proje ve ihale yöntemi dışında mimari yarışma projesi ile de elde edilmesi yaygındır. Bugün de devam eden ulusal, uluslararası ve davetli yarışma projeleri sayesinde nitelikli yapıların ortaya çıktığından söz edilebilir. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları projesi de davetli bir mimari proje yarışması sonucu elde edilmiştir.(2) 1973 yılında birinci seçilen proje, uygulanmasının ardından dönemin modern kent ve mimari yaklaşımının bir ürünü olarak kendisini gösterir. Yapıdaki kütle kompozisyonu, detaylar ve kullanılan malzemeler dikkate alındığında modern mimari bir dile sahip olduğu söylenebilir.

Bu çalışma, öncelikli olarak yıkılma tehdidi altındaki bir Cumhuriyet dönemi yapısı olan T.C. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları yapısını belgelemeyi ve geçirdiği süreçleri modern mimarlık mirası ve koruma bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Van kent çeperlerinde özellikle 1990’lı yıllarda yaşanan iç göçlerin etkisiyle oluşan gecekondu bölgeleri, hızlı kentleşmeyle ortaya çıkan düzensiz yapılaşma ve kent merkezinde yayılan apartmanlaşma ile birlikte erken Cumhuriyet dönemi ve sonrasında inşa edilen nitelikli yapıların büyük bir kısmı kullanımındaki özensizlik sonucu tahrip edilmiş, atıl durumda bırakılarak fiziki nitelikleri zayıflatılmıştır. 2011 yılında yaşanan 23 Ekim ve 9 Kasım depremleri ise kentin uzun yıllar içinde oluşmuş dokusunu büyük oranda hasara uğratmıştır.

Van, modern mimarlık mirası yapılarının sayıca az olduğu kentlerden biridir.(3) Bu nedenle kentte bulunan az sayıdaki Cumhuriyet Dönemi yapısının korunması kentsel bellek açısından önemli görünmektedir. Bu yapılardan biri de 1973 yılında mimari proje yarışması sonucu mimar Orhan Dinç tarafından tasarlanan T.C. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları binasıdır.

MİMAR ORHAN DİNÇ VE MESLEKİ HAYATI

Merkez Bankasının bölgesel şube açma isteği doğrultusunda 1973 yılında T.C. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları adı altında sınırlı / davetli bir yarışma projesi açılır.(4) Proje

bu tarihlerde bir kamu yapısının Van’da yarışma ile elde edilmiş ve uygulanmış tek örneğidir.

Birincilik ödülünü alan projenin müellifi Türkiye mimarlık mecrasının birçok alanında aktif rol alan Orhan Dinç’tir. (Resim 3) Dinç, 1955 yılındaki İTÜ mimarlık bölümü mezuniyetinden 2017 yılındaki vefatına kadar Türkiye mimarlık camiasında önemli bir yer edinir. Dinç yarışmacı, projeci, eğitimci, uygulamacı, bürokrat ve Mimarlar Odası’nın aktif bir üyesi olarak uzun süre hizmet verir. Türkiye’de mimari yarışma proje koşullarının iyileştirilmesi için çalışmalar yürütmesinin yanı sıra meslek yaşamı boyunca yarışmalara katılır (12 birincilik, 5 ikincilik, 10 üçüncülük, 19 mansiyon ve 3 satın alma derecesi) ve pek çok kez yarışma jüri üyeliği (28 yarışmada asli üye, iki yarışmada yedek üye, bir yarışmada da danışman üye) yapar.(5) T.C. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları Yarışması da Dinç’in birincilik ödülü aldığı yarışmalardan biridir.

YAPININ KONUMU

Merkez Bankası binası Van’ın İpekyolu ilçesi Şerefiye Mahallesi’ndeki Cumhuriyet Caddesi üzerinde konumlanır. Cumhuriyet Caddesi, Van’ın ilk caddelerinden biri olması sebebiyle kentin hem ticari faaliyetlerinin ve yaya yoğunluğunun hem de yapılaşmanın en yüksek olduğu bölgelerinden biridir. Caddede kuyumcular, döviz büroları, mağazalar başta olmak üzere çok sayıda banka şubesi faaliyet göstermektedir. 1970’li yıllarda Van kent dokusu az katlı düşük yoğunluklu geleneksel yapılardan oluşmaktadır. 1970’lerden günümüze caddedeki yerleşim büyük oranda değişmiş, geleneksel kerpiç malzeme ile inşa edilen yapıların yerini zaman içinde betonarme yapılar almıştır. Yapının çevresinde de çok katlı betonarme bir doku yer alır. Güney cephesine komşu parselde yer alan belediye eski binası yıkılmış, yıkılan yapının yanına bir alışveriş merkezi inşa edilmiştir. Yapının doğu cephesinde belediye tarafından kullanılan araç parkı, güneydoğusunda 2018 yılında yıkılan müze binası yer alırken, kuzey cephesinde bulunan şehir parkı yeniden düzenlenerek Feqiyê Teyran Parkı’na dönüştürülmüştür. (Resim 4)

Yapı Cumhuriyet Caddesi üzerinde yola paralel olarak konumlanmıştır. Yapının, ana girişi ve lojman girişi bu cadde üzerinde yer alırken, hem lojmanlara hem de banka binasının kasalarının olduğu bodrum katına ulaşılabilen diğer giriş de yapının doğu cephesinde yer almaktadır. (Resim 5) Bankaya ve lojmanlara binanın doğu cephesinden de (arka kısmından) ulaşılabilmekte, aynı zamanda buradan açık otoparka geçilebilmektedir. Yapı yol kotundan yükseltilmiş ve bir merdivenle ulaşım sağlanmıştır. Van kent merkezinde önemli bir konuma sahip olan yapının, kent ve kentli ile kurduğu ilişki günümüzde hala mimari çevrelerin oluşturulmasında referans alınabilecek özgünlüktedir. Ayrıca yapının kentsel

mekân ile kurduğu ilişki ve modern mimarlık döneminin izlerini yansıtan sayılı bir eser olması da yapıyı önemli kılmaktadır. (Resim 6)

YAPININ MİMARİ ÖZELLİKLERİ

T.C Merkez Bankası Van Şube Binası ve Lojmanları projesi tasarlandığı üzere banka binası ve lojman olarak kullanılmaktadır. Yapının mimari programında, genel olarak aktif servisler, vezneler, yemek salonu, okuma salonu, kasa ve arşiv, misafirhane ve lojman birimleri yer almaktadır. Proje bir yapı adasında eşit parçalara sahip olmayan simetrik sekizgen bir formda tasarlanıp uygulanmıştır. (Resim 7)

Tasarımın bölgenin mimarisinden etkilenmediği genel olarak 1970’li yılların hakim mimari özelliklerini yansıtan özgün bir dili olduğu söylenebilir. Yapının Cumhuriyet Caddesi üzerindeki ana girişine yapının ön cephesi boyunca yayılan bir merdivenden ulaşılmaktadır. Yapının cadde üzerinden geriye doğru çekilmesi, hem yoğunluğun fazla olduğu bir alanda yayalara rahatça hareket imkanı tanımış hem de yapı, gündelik kullanımda bu yoğunluk içinde sakin bir ortamın oluşmasına imkan tanımıştır.

Aynı zamanda günün hemen hemen her saatinde belirli yoğunlukta bir aktiviteye sahip bir alanda yapının geriye doğru çekilmesi sayesinde insan ölçeği ve algısal mesafelerin göz önüne alındığı yapının heykelsi formunun ve anıtsallığının görsel bir etki yarattığından da söz edilebilir. Ana giriş kapısının yanında yer alan iki betonarme kolon; zemin, asma, birinci ve ikinci kat boyunca yükselmekte üçüncü katın başlangıcında giriş saçağını tutmaktadır. Ayrıca ana giriş kapısının üstünde asma katta son bulan ikinci bir saçak da yer almaktadır. (Resim 5)

Yapının ana girişi hem bu iki kolon, hem de ana girişin her iki yanına 45 derecelik bir açıyla konumlanan iki sağır duvar ile vurgulanmıştır. Yapının bu cephesindeki sağırlıklara rağmen giriş saçağının üzerinde düşey geniş bir açıklık yer almaktadır. Bu sayede doğal ışık yapının iç kısımlarına nüfuz etmektedir. Yapının dış yüzeylerindeki yalın ve yetkin tutumu, iç kurgudaki zengin mekân akışkanlıkları, kütle ve ana girişindeki kompozisyonu yapıyı anıtsal bir düzleme taşımaktadır. Yapının ana girişinden sonra dört basamakla zemin kattaki bekleme salonuna ulaşılmaktadır. Yapının biçimi oluşturan sekizgen geometri, bekleme salonunda küçülmekte ve bekleme salonu yapının çatı döşemesine kadar yükselen bir galeriye dönüşmektedir. Zemin kat dışındaki tüm katlarda mekânlar bu galeri etrafında sıralanmaktadır. Yapı bodrum, zemin, asma, birinci, ikinci ve üçüncü katlardan oluşmaktadır. Bodrum katında banka kasaları, depolar, arşiv ve tesisat bölümü; zeminde giriş, (Resim 8)  bekleme holü, güvenlik, aktif servisler, vezneler, müdür yardımcısı odası; asma katta, müdür ve toplantı odası, muhasebe servisi ve müfettiş odaları; birinci katta mutfak, yemek salonu, okuma salonu, revir ve bir daire (oturma salonu, mutfak, banyo ve yatak odaları); aynı plana sahip ikinci ve üçüncü katlarda ise her katta beş daire olmak üzere on daire bulunmaktadır. İkinci ve üçüncü katlardaki daireler ise mutfak, salon, tuvalet, banyo ve iki yatak odasından oluşmaktadır. Zemin ve asma katlarda banka mekânlarının ihtiyaç duyduğu doğal ışığın, ön cephedeki düşey açıklıktan ve diğer cephelerde yer alan yatay pencere açıklıkları ile sağlandığı görülmektedir. (Resim 9)

Lojman katlarında ise yaşam mekânlarının yapının tamamıyla açık olan cephelerinde yer aldığı, sirkülasyon mekânlarının galeri boşluğu etrafındaki koridor üzerine yerleştiği görülmektedir. Yapı inşa edildiği dönemin yaygın yapım tekniği olan betonarme sistemle inşa edilmiştir. Taşıyıcı betonarme kolonların yapının farklı cephelerinde zaman zaman bir estetik unsur olarak kullanıldığı da söylenebilir. (Resim 10)

Banka binası 1970’li yılların “modern biçim-modern malzeme” ikilisine örnek verilebilir. Yapı bu açıdan incelendiğinde yalın ve fonksiyonel mimarisi, kullanılan malzemenin sadeliği, cephedeki net çizgileri ile dönemin yaklaşımını yansıtmaktadır. Yapının cephe malzemesi olarak doğal mermer kaplama kullanılırken, mimari karakterini yansıtan ahşap konstrüksiyonlu bakır örtülü çatısı bölgedeki diğer yapılardan ayırt edici bir özelliğidir. (Resim 10)

Bu nedenle yapı, mimari yaklaşımı, farklı işlevlerin bir arada çözüldüğü nitelikli mekânsal karakteri, iç mekândaki kot farkları ve hareketli cephe kurgusu ile dönemin modernist mimari çizgisini yansıtmaktadır.

2011 DEPREMLERİ VE GÜÇLENDİRME PROJESİ

23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde Van’da meydana gelen depremler önemli kayıp ve hasarlara yol açmıştır. Kent genelinde 2011 yılı AFAD verilerine göre her 100 yapıdan yaklaşık 77’si bir derece hasar görmüştür.(6) Banka yapısı 40 yıllık bir bina olmasına rağmen taşıyıcı sistemi hasar görmemiş sadece tuğla ile örülü taşıyıcı olmayan iç duvarlarda çatlamalar ve kısmi yıkılmalar meydana gelmiştir. Hasarlı tuğla duvarlar yıkılarak yerine çelik kutu profilli alçıpan duvarlar örülmüştür. Yapının özgünlüğünü bozacak herhangi bir tadilat yapılmamıştır.(7) Ayrıca özgün tasarımda yer almayan fakat son zamanlarda çıkarılan bir yönetmelikle kamu binalarında zorunlu hale getirilen engelli rampası yapılmış ve bina giriş holüne asansör yerleştirilmiştir. Bu müdahale yapının özgün tasarımını etkilememiştir.

MERKEZ BANKASI BİNASI VE KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ

Kentin oldukça önemli bir aksı üzerinde yer alan Merkez Bankası Van Şubesi, Beşyol Meydanı ve Sanat Sokağı gibi kentin önemli kamusal mekânlarının olduğu bir alanda yer alarak kent ve kentlinin belleğinde yer edinmiş bir yapıdır. Yapının bulunduğu alanın kentsel dönüşüm kapsamına alınma sürecini özetlemek gerekirse; (Resim 11)

Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel Daire Başkanlığı’nın 08.01.2018 tarih ve 03 sayılı teklif yazısı ile Van Büyükşehir Belediye Meclisi’nden, Van İli İpekyolu İlçesi Şerefiye ve Çarşı Mahallelerinde T.C. Merkez Bankası Van Şube binasının da içinde yer aldığı 5,25 hektarlık alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak plana işlenmesi talep edilmiştir. Alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak seçilme gerekçesi “parseller üzerinde plansız, çarpık yapılaşmış, ekonomik ömrünü doldurmuş, depreme dayanıksız yapılar yer almaktadır”(8) şeklinde ifade edilmektedir. Van İmar ve Bayındırlık Komisyonu bahsedilen alanda yaptıkları inceleme sonucu “bölgede kaçak inşaatların önlenerek düzenli kentleşmeyi sağlamak, depreme ve olası afetlere dayanıklı yapılar üretmek, bölgede yaşayan insanların ihtiyacı olan açık yeşil alan, çocuk oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi alanların düzenlenmesi düşünüldüğünden ve çevre yaşam kalitesinin arttırılması için 5393 sayılı belediye kanununun 73. maddesine göre” alanın kentsel dönüşüm alanı olarak seçilmesini uygun görmüştür. Böylelikle talep edilen alan Belediye Meclisince oy birliği ile 12.01.2018 tarihinde kabul edilmiştir. Aynı zamanda karar 26.01.2018 tarihinde Van Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı, Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Planlama Şube Müdürlüğü ilan panosunda ve Büyükşehir Belediyesi’nin internet sayfasında(9) otuz gün süreyle askıya çıkarılmıştır. Daha sonra Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın 19.01.2018 tarihli yazısı üzerine Bakanlar Kurulu, 05.02.2018 tarihinde bahsedilen alanın kentsel dönüşüm alanı olmasını 2018/11368 sayılı kararı ile yürürlüğe koymuştur.(10) Alınan bu karar T.C. Merkez Bankası binası ve çevresindeki yapıların yıkılarak kent meydanı projesinin hayata geçirilmesine yasal imkan tanımıştır. Karar Merkez

Bankası Müdürlüğü’ne bildirilmiş ve yapının en kısa sürede boşaltılması talep edilmiştir.(11) Van Büyükşehir Belediyesi’nin kentsel dönüşüm alanı olarak belirlenen bölge için hazırlattığı görsellerde yapının yıkıldığı görülmektedir. (Resim 12)

SONUÇ

“Yirminci yüzyılın başında modernizm ile çatışan ve bu çatışmadan beslenen koruma kuramı, yakın geçmişe ait bir mimarlığın ürünlerinin korunması konusuna çekinceli yaklaşmıştır. Ancak 1970’lerden itibaren, özellikle de yıkımların etkisi ile modern mimarlığın kültür varlığı olarak tanımı ve kabulü konusu koruma kuramcılarınca ele alınmaya başlanmıştır.”(12) Bu mimarlığın belgelenmesi ve korunması Avrupa ülkelerinde gündeme gelmiş ve bu hedef doğrultusunda 1990 yılında DOCOMOMO örgütü (Documentation and Conservation of Modern Movement - Modern Hareketin Belgelenmesi ve Korunması) kurulmuştur.(13) Ayrıca ICOMOS, Avrupa Konseyi gibi kuruluşlar da, modern mimarlık mirasının “kültürel miras” kapsamında değerlendirilmesi, korunması ve belgelenmesi doğrultusunda çeşitli kriterler belirlemişlerdir. “Modern mimarlık mirası ve bu miras türünün korunmasına ilişkin tartışmalar, Türkiye’de de varlık göstermiş ancak uluslararası örgütlerin Türkiye çalışma grupları, meslek odaları ve akademik camia tarafından yürütülen çalışmalara rağmen, modern mimarlık mirasının çok sayıda nitelikli örneği ortadan kalkmıştır.”(14)

Bu çalışma gruplarından biri de 2002 yılında kurulan DOCOMOMO Türkiye Ulusal Çalışma Grubu’dur. Kurum, Türkiye’deki modern mimarlık mirasının belgelenmesi ve korunmasına yönelik olarak her yıl başka bir şehirde toplanarak çalışmalarını sürdürmektedir. Bu çalışmanın konusu olan T.C. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları binası, Zonguldak’ta düzenlenen DOCOMOMO 2018: Türkiye’de Modernizmin Yerel Açılımları XIV başlıklı etkinlikte 14. poster sunuşları kapsamında sunulmuştur.(15)

“Modern mirasın kapsamında değerlendirilen mimarlık ürünlerinin Türkiye’de inşa edilen örneklerinin korunması, Türkiye’nin modernleşme sürecinin ve 20. yüzyıl başında yaşanan siyasi devrimin toplumsal ve kültürel etkilerinin anlaşılması açısından önem taşımaktadır.” (16)

Van Merkez Bankası binasının bugüne kadar tescillenmemiş olması ve alınan yıkım kararı, bir dönemin özelliklerini yansıtan yapının kent hafızasındaki yerinin yeterince anlaşılamadığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir. 1970’li yıllarda davetli bir yarışma sonucu elde edilen yapının hem kent hafızası açısından hem de modern mimarlık mirasının Van’da kalan son bir kaç örneğinden birisi olması, Van’da yarışma sonucu elde edilip uygulanan tek proje olması, inşa edildiği dönemin mimari özelliklerini taşıması ve Van kent tarihinin son 40 yılına damga vurmuş olması sebebiyle gelecek nesillere aktarılması bağlamında önemli olduğu düşünülmektedir.

“Modern mimarlık örneklerinin inşa edilmelerinde kullanılan malzeme ve teknolojiler günümüzde daha da gelişmiş / gelişmekte olup bu yapılardaki tasarım inceliklerinin tanımlanabilmesi ayrıntılı bir bakış ve bilgi birikimi gerektirmektedir. Ülkemizde kültür varlıklarının korunması konusundaki farkındalığın henüz yeterince gelişmemiş olması günümüzde de kullanılan betonarme yapım sistemiyle üretilen yapıların kolayca gözden çıkarılmasını ya da özgün tasarımına müdahale edilmesini kolaylaştırmaktadır.” (17)

Projenin inşa edildiği alan kentin önemli bir kamusal mekânıdır. Yapının yoldan geriye doğru çekilerek kamusal mekân ile kurduğu ilişki düşünüldüğünde günümüzde inşa edilen diğer yapılardan farklılaştığı ve bu bağlamda yeni tasarımlar için örnek teşkil edebileceği gerekçesiyle korunması önemli gözükmektedir.

1970’li yıllarda inşa edilen bu yapının kütle kompozisyonu, mimari çevreye uyumu ve tasarım anlayışı bağlamında Van’ın kent hafızasında önemli bir yer tuttuğu bilinmektedir. Yapının aradan geçen 40 yıla rağmen özgün tasarımını çok büyük oranda koruduğu görülüyor. Yapının yıkılacak olması kent tarihi açısından büyük bir talihsizlik olarak yorumlanabilir. Van’da yıllar içinde oluşmuş geleneksel kent dokusunun I. Dünya Savaşı’nda büyük oranda yok olması, sonrasında yeni yerleşim biriminde yeniden inşa faaliyetleri sonucu oluşan kentsel dokunun da hızlı kentleşme ve depremler sonucu tahrip olması, bununla birlikte 20. yüzyıl modern mimarlık örneklerinin niteliksel ve niceliksel azlığı sebebiyle Merkez Bankası binasının tescillenerek korunması gerekmektedir.

NOTLAR

1. İsimsiz, 2001, “Retrospektif: Orhan Dinç”, Mimarlık, sayı:299, s.27.

2. Yarışmanın davetli, kapalı olması ve bilgilerin yarışma sonrasında da yayımlanmaması sonucu yarışma projesinin içeriği ve katılan diğer projeler hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Metinde yer alan özgün çizimler, şahsi çabalar sonucu Evnur Dinç Korkan, Ülkü Dinç Yerli-Orhan Dinç Arşivi’nden alınmıştır.

3. Merkez bankası dışında tekel binası ve yıkılan belediye ve gümrük binalarından söz edilebilir.

4. Aynı dönemde açılan ulusal ve uluslararası yarışmalar çoğunlukla dönemin mimarlık dergilerinde yer alırken, muhtemelen davetli olarak düzenlenmesi nedeniyle T.C. Merkez Bankası Van Şubesi ve Lojmanları Yarışması herhangi bir yayında yer almamıştır.

5. Esirgen, Suzan; Hazan, Yakup; Özbay, Aslı; Özbay, Hasan, 2012, “Bir Disiplin ve Tevazu Anıtı: Orhan Dinç”, Serbest Mimar, sayı:8, ss.24-40.

6. afad.gov.tr/ 2011-van-depremi-raporu [Erişim: 2.04.2018]

7. Yapının deprem sonrası güçlendirme projesini hazırlayan Ankara merkezli firma ve bu güçlendirme projesinin uygulamasını yapan Van merkezli firma yetkilileri ile defalarca görüşülmesine rağmen yetkililer bilgi paylaşımı yapmamışlardır. Güçlendirmeye dair ifadeler yapılan sözlü görüşmelerden elde edilmiştir.

8. 031 no.lu ve 12.01.2018 tarihli T.C. Van Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı

9. van.bel.tr/ [Erişim: 26.08.2018]

10. resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180315-11.pdf [Erişim 28.07.2018]

11. Banka yetkilileri kararın kendilerine tebliğ edildiğini, kendilerinin de bu kararı Merkez Bankası Genel Müdürlüğü’ne ilettiklerini dile getirmişlerdir. 26.03.2018 tarihinde Merkez Bankası Van Şubesi’nde sözlü olarak yapılan görüşme

12. Omay Polat, Elvan Ebru; Can, Cengiz, 2008, “Modern Mimarlık Mirası Tanım ve Kapsam”, Megaron, cilt:3, sayı:2, ss.178-179.

13. Altan Ergut, Elvan, 2009, “Değerlendirme: Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı’nın Belgelenmesi ve Korunması”, Korumada Yeni Tanımlar Yeni Kavramlar: Cumhuriyet Dönemi Mimari Mirasının Korunması, (yay. haz.) Emre Madran ve Elvan Altan Ergut, Mimarlar Odası Yayınları, Ankara, ss.91.

14. Kayın, Emel, 2016, “Modern Mimarlık Mirası Bağlamında İzmir Kenti ve İzmir Ticaret Odası Yapı Kompleksi”, Ege Mimarlık, sayı:93, s.28.

15. Gülen, Mustafa, 2018, “Van Merkez Bankası Şubesi ve Lojmanları”, DOCOMOMO 2018: Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları 14. Poster Sunuşları Bildiri Özetleri, Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi.

16. Omay Polat; Can, 2008, s.183.

17. Güler, Koray; Bilge, Ayşe Ceren, “Modern Mimarlık Mirası Bağlamında Artvin Hükümet Konağı’nın (1974) Değerlendirilmesi”, Megaron, cilt:11, sayı:1, ss.15-34.