314
KASIM-ARALIK 2003
 
MİMARLIK'TAN

ODADAN

MİMARLIK DÜNYASINDAN

SORUŞTURMA 2003:
MİMARLIK GEÇMİŞİNİ DEĞERLENDİRİYOR

DOSYA: MİMARLIK EĞİTİMİ 2003

KENT TARİHİ



KÜNYE
PROJE:

ÖRNEK İLKÖĞRETİM OKULU PROJELERİ: TC Milli Eğitim Bakanlığı Öncülüğünde Üniversitelerle İşbirliği İçerisinde Gerçekleştirilen Örnek Projeler (1998-2000)

M. Levent Gedizlioğlu

Mimar, MİMARLIK Yayın Kurulu Üyesi

Türkiye, 1997 yılında hayati bir politika değişimi ile, ilköğretim süresini 8 yıla çıkardı. Ünlü 28 Şubat kararlarının bir uzantısı olarak değerlendirilen bu sürecin, okul mimarisine yansımaları oldu: Milli Eğitim Bakanlığı projelerin “tip” olarak ve üniversitelerin döner sermayeleri eliyle üretilmesine karar verdi. Projelerin bazıları uygulandı ve MEB 2000 yılında, tüm projeleri bir katalog olarak yayımladı. Katalogda, 240, 480, 720, 960 ve 1200 öğrencilik ilköğretim okulları ve 480, 720, 960, 1200 öğrencilik yatılı ilköğretim bölge okulları ile 480, 720, 960 öğrencilik pansiyonlu ilköğretim okullarına ait tip projeler yer alıyor. Ayrıca katalogda,uygulanmış olan bazılarının da, uygulanmış halleriyle fotoğrafları var. Bu projeler, Gazi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimar Sinan Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi mimarlık bölümleri tarafından hazırlandı ve sözkonusu üniversitelerin döner sermayeleri aracılığıyla gerçekleştirildi. Kataloğun, çok değişik yönleriyle, çok değişik tartışmalar yaratması mümkün görülmekte. Örneğin, tip proje elde etme yöntemi başlı başına bir tartışma konusu olabilir ya da tip proje elde etmede, program, çevre, iklim ve imar koşulları nasıl ortaya konmalı?.. Hele hele bu tip proje konusunun, ilköğretim okulu olması, tartışmayı daha da derinleştirebilir. Konular yayın kurulumuzda tartışılırken görülmüştür ki, projelerin, üniversitelerin döner sermayeleri yoluyla elde edilmesi de önemli bir tartışma alanı... Bu alan, mimari proje piyasasında haksız rekabet yaratmasıyla, proje üretimi içinde görev alıp, emek harcayan öğretim üyesi meslektaşlarımızın, emeklerinin karşılığını alıp alamadıklarıyla, üniversitedeki bu meslektaşlarımızın, mesleki pratiklerini hangi yolla sağlamaları gerektiğiyle, döner sermaye pratiğinin mimarlık eğitimine ya da mimarlık kültürüne ne kattığı ile ilgili başka başka tartışmalar yaratabilir. Bu arada, böyle bir hizmet, yarışma yoluyla mı elde edilmeli yoksa ihale yoluyla mı? “İhale” yoluyla deniyorsa, nasıl bir ihaleyle?.. Bu da tartışılabilecek bir konu. Elde edilen projelerin mimari kaliteleri, mesleki ortamımıza önemli katkılarda bulunan, belki de en anlamlı tartışma alanı olacaktır. Yayın Kurulumuz, oluşabilecek bu tartışma alanlarından herhangi birini ele almadan, sözünü ettiğimiz katalogdaki her projeyi belli sayfa kısıtları içerisinde yayınlayarak, en azından böyle bir belgeyi, mimarlık ortamımıza sunmakla bir belgeleme görevi yerine getirmiş olacağını düşünmüştür... M. Levent Gedizlioğlu Mimar, MİMARLIK Yayın Kurulu Üyesi * Projelerde yer alan öğretim üyelerinin, projenin yapıldığı dönemde kullandıkları unvanlar belirtilmiş, güncellenmemiştir. * Dergide yer alan projelerde genel yaklaşım olarak, kompleksteki ilköğretim yapılarına odaklanılmıştır. Genel olarak, projelerin zemin kat planı ve kesitlerine yer verilmiştir. “Proje Bilgileri” bölümünde belirtilen “toplam alan”, yapı kompleksindeki ilköğretim binalarının toplam alanını ifade ederken, “toplam inşaat alanı” kompleksteki tüm yapıların –yemekhane, yurtlar, spor salonu vb.- toplam alanını belirtmektedir. * Katalogda belirtilen müşavir firmalar şunlardır: ÜÇER Müşavirlik ve Mühendislik A.Ş. ACS Müh. ve Müş. A.Ş. + PİRAMİT Mim. Şeh. ve Müh. Ltd. Şti. UBM Uluslararası Birleşmiş Müşavirler Müşavirlik Hizmetleri A.Ş. YÜKSEL Proje Uluslararası A.Ş.

240 Öğrencilik İlköğretim Okulları

GÜ 240 İ.O. 1.3

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 3.572 m2 / toplam inşaat alanı: 3.854 m2

GÜ 240 İ.O. 2.2

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 3.460 m2 / toplam inşaat alanı: 3.750 m2

İTÜ 240 İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Mine İNCEOĞLU, Prof. Dr. Gülen ÇAĞDAŞ, Prof. Dr. Ahsen ÖZSOY, Prof. Dr. Nur Esin ALTAŞ, Prof. Dr. Gülçin Pulat GÖKMEN, Arş. Gör. Dr. Lerzan Aras KOCAGİL, Arş. Gör. Fatma ERKÖK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 4.131 m2 / toplam inşaat alanı: 2.460 m2

MSÜ 240 İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Cengiz ERUZUN, Doç. Dr. Kemal ÇORAPÇIOĞLU, Arş. Gör. Etem TUNA

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat+Çatı arası / taban alanı: 760 m2 / toplam alan: 3.860 m2

ODTÜ 240 İ.O.

Proje Müellifleri: Doç. Dr. Aydan BALAMİR, Öğr. Gör. Dr. Ali CENGİZKAN

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+3 kat / toplam alan: 3.400 m2 / toplam inşaat alanı: 4.180 m2

Proje Raporu:

ODTÜ-AGÜDOS kapsamında yürütülen bu proje, 240 öğrencilik (tek şubeli / 2400 m2) program için okul ve çok amaçlı salon birimlerinden oluşan bir öneridir. Yerden ve bağlamından bağımsız tip proje mantığının sınırlayıcılığına karşılık, dönüştürülebilir türde bir ‘genel tip’ düşüncesinin mimarlık tarihindeki doğurgan pratiği gözönüne alınarak, konu üzerinde çalışılmaya değer bulundu. Mekânı ve yapıyı kuran birbirine dik iki düzlem, bütünün denetlenmesini ve ana parçalarının mafsallaşmasını sağlayan tematik araçlardır. Biri atriumun diğeri avlunun bir kenarını sınırlayan bu düzlemler okulun iç ve dış ‘merasim duvarları’ olmanın yanısıra, programlanmamış gündelik etkinliklere sahne arkası oluşturdular. Çok amaçlı salonda ise sahne boşluğunu tanımlayan tekil bir düzlem, ana yapıyla çeşitli şekillerde bağlanabilmeyi sağladı. Şematik planlarda, okul binası sabit tutularak çok amaçlı salonun temel ilişkilendiriliş biçimleri gösterilmiştir. Her seçenek çok amaçlı salonun kendi ekseni etrafında hareket etmesi veya ters dönmesiyle arsa şekli ve boyutları, yolla ilişki, yön durumu ve arazi eğimine göre çeşitlenebilmektedir. Her seçeneğin ayrıca, okul binasının uygun yön durumuna göre ters dönmesi ile de, alternatif konumları araştırılabilir. Arka cephe dışındaki her cepheden atriumla bağlantılı girişler sağlandığından, okulun ana yola yönelme seçenekleri de yaratılmaktadır. Merasim avlusu ana yola göre yatay ve dikey gelebilir. İç ve dış merasim duvarlarını oluşturan ana düzlemler bina dışında elverdiğince devam ettirilerek farklı ölçeklerde dış mekân kurgularına ve gölgeli çeperlere olanak tanınabilir.

480 Öğrencilik İlköğretim Okulları

GÜ 480 İ.O. 2.3.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 4.581 m2 / toplam inşaat alanı: 4.871 m2

GÜ 480 İ.O. 3.3

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 5.340 m2 / toplam inşaat alanı: 5.637 m2

İTÜ 480 İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Mete TAPAN, Arş. Gör. Cem ERÖZÜ, Arş. Gör. Emre YAVUZ

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / taban alanı: 1.615 m2 / toplam alan: 5.021 m2

Proje Raporu: İhtiyaç programı belirlenmiş olan okul yapılarının “Tip Proje” şeklinde tasarlanmasına yönelik eğilimin, doğru bir yaklaşım olmadığı defalarca dile getirilmiş, ancak bu yönde olumlu bir gelişme yaşanamamıştı. Bu şartlar altında, coğrafi, topografik, jeolojik ve iklimsel veriler gibi son derece önemli tasarım girdilerinin yokluğuyla tasarlanacak yapının, kütlesel elastikiyeti ön plana çıkmıştır. Bu bağlamda, yapı 3 mafsal çevresinde oluşan, 4 kütleden tasarlanmış ve bu kütlelerin, arsa şartlarına göre değişik şekillerde konumlanabileceği varsayılmıştır. Bunun yanı sıra, kullanıcı yelpazesinde yer alan çok farklı fiziksel özelliklere sahip grupların (03-07; 07-12 ve 12-15 yaş grupları), eylem alanları olabildiğince birbirinden ayrılmış, ancak ortak aktiviteler (laboratuar, eğitsel kol odaları vb.) dolanım alanlarının ekonomik düzenlenebilmesi amacıyla, eylem kesişim bölgelerine yerleştirilmiştir. Küçük yaş grubunda yer alan kullanıcılara ilişkin alanlar, zemin katta düzenlenerek, merdiven tehlikesi, olabildiğince engellenmeye çalışılmıştır. Tüm mekânların doğal ışıkla aydınlatılması, tasarımın en önemli hedeflerinden biridir. (...) Cephe tasarımlarında dikkat edilen en önemli konu, her türlü coğrafi bölgeye göre katmanlaştırılabilecek oranlara sahip olurken, dış görünüşün etkilenmemesiydi. Yapım sistemlerinde ve detay çözümlerinde ise, yapı ustası olarak çalışacak ekibin, yüksek niteliklere sahip olma zorunluluğunu şart koşmayan bir tarz benimsenmiştir. Aynı şekilde öngörülen malzemeler, ülkemizin hemen hemen her coğrafi bölgesinde sıkça rastlanan malzemelerden seçilmiş, bu şekilde ekonomik çözümlere de yol açılmıştır. Yapının cephe karakteristiğinde en çok dikkat edilen konu, binanın, okul cephesinden çok, bir ev, bir yuva gibi sıcak ve renkli özelliklere sahip olmasıdır.

720 Öğrencilik İlköğretim Okulları

İTÜ 720 İ.O.

Proje Müellifleri: Doç. Dr. Hülya TURGUT, Prof. Dr. Orhan HACIHASANOĞLU; Arş. Gör. Dilek YILDIZ (ön proje), Arş. Gör. Pelin DURSUN (ön proje)

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+3 kat / toplam alan: 9.944 m2 / toplam inşaat alanı: 11.283 m2

MSÜ 720 İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Orhan ŞAHİNLER, Yrd. Doç. Dr. Recai Ersin AYNAN

Proje Bilgileri: kat adedi: 4 kat+Çatı katı / taban alanı: 1.800 m2 / toplam alan: 4.900 m2

960 Öğrencilik İlköğretim Okulları

GÜ 960 İ.O. 4.3

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: Bodrum+Zemin+2 kat / taban alanı: 1.660 m2 / toplam alan: 6.828 m2

İTÜ 960 İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Hülya YÜREKLİ, Prof. Dr. Ferhan YÜREKLİ

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 7.066 m2 / toplam inşaat alanı: 8.466 m2

MSÜ 960 İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Murat ERİÇ, Prof. Dr. Halit Yaşar ERSOY

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+3 kat / toplam alan: 6.092 m2 / toplam inşaat alanı: 6.644 m2

1200 Öğrencilik İlköğretim Okulları

İTÜ 1200 İ.O.

Proje Müellifleri: Doç. Dr. Sinan M. ŞENER, Arş. Gör. Elmira ŞENER, Arş. Gör. Ömer EREM

Proje Bilgileri: kat adedi: Zemin+2 kat / toplam alan: 21.744 m2 / toplam inşaat alanı: 21.744 m2

Proje Raporu: İlköğretim okulu 1200 öğrenci kapasiteli olup 40 adet otuz kişilik sınıf ile gerekli dil, bilgisayar ve uzmanlık dersleri laboratuarlarından oluşmaktadır. Ayrıca bir okul öncesi eğitim amaçlı hazırlık okulu da bina içinde, bağımsız giriş ile dışa bağlı olarak bulunmaktadır. Bina, planda her iki istikamette gelişebilir, esnek bir planlama anlayışı ile tasarlanmıştır. Bina geometrik özelliği sayesinde, çok amaçlı salon giriş ve idare bölümü ile üç yandan kuşatılmış bir tören avlusu yanında, dört adet farklı yaş grupları tarafından kullanılabilecek dış bahçeye açık avlucuklara da sahiptir. İlköğretim okulu iç sirkülasyon sistemi ve mekânları dünya standartlarındaki benzerleri ve bu alanda yapılmış akademik çalışmaların ışığında tasarlanmıştır. Özellikle önceden ilköğretimde bulunmayan geniş yelpazedeki yaş gruplarını barındıran binada bir yandan pedagojik ihtiyaçları gözeten diğer yandan da yangın ve afet güvenlik standartlarına önem veren bir tasarım anlayışı benimsenmiştir. Farklı iklim ve coğrafi koşullara uyum açısından bina dilatasyonları ve sirkülasyon özellikleri ile eklemlenmiş ve farklı kotlara oturabilme olanaklarını da sağlamaktadır. Malzeme özellikleri bakımından pahalı olmayan mantolama sistemi ve üzerine tuğla tatbiki estetik amaçlar ile tercih edilmiştir. Okulların resmi bina kimliğinden ziyade ev imajına sahip olması amacı ile tuğla yeşil renkli alüminyum eğimli çatı, yer yer giydirme cephe çözümlerine de başvurulmuştur.

Yatılı İlköğretim Bölge Okulları

İTÜ 480 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Yrd. Doç. Dr. Arzu ERDEM, Arş. Gör. Dr. Çiğdem EREN, Arş. Gör. Nurbin PAKER, Arş. Gör. Hüseyin KAHVECİOĞLU

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 6.955 m2 / toplam inşaat alanı: 17.113 m2

YTÜ 480 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Prof. Hakkı ÖNEL, Prof. Işık AYDEMİR, Prof. Altan AKI, Arş. Gör. Dr. Güven ŞENER, Uzm. Dr. Feride ÖNAL, Arş. Gör. Tan Kamil GÜRER

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 5.768 m2 / toplam inşaat alanı: 14.757 m2

Proje Raporu: Tasarım Süreci: Tip Projenin gerekliliği ve sıkıntıları, tasarım sürecinin en önemli sorunuydu:

• Tasarım ve uygulama sürecinde zaman ve ekonomi tasarrufu sağlanması, tasarıma standardizasyon getirmesi, çok sayıda uygulamanın deneyime bağlı avantajlar içermesi nedenleri ile olumlu,

• Çevre, iklim ve arsa verilerini yeterince değerlendirememe olasılığı, sürekli tekrarlanmanın oluşturacağı monotonluk nedenleri ile olumsuz yönlere sahiptir.

Tasarım, değişken çevre verileri ve her yerde uygulanabilme esnekliliği dolayısıyla doğru şema-kurgu-strüktür rasyonel bir tutum gerektirmekteydi. Bu bağlamda projenin, bölgesel iklim farkları, arazi yapısı, bölgenin depremsellik durumu ve çevresel mimari özellikler göz önüne alınarak alternatifleriyle irdelenmeye ve tasarlanmaya gereksinimi vardı.

Bu yöndeki tavsiyeler MEB tarafından kabul görmedi.

Uygulama Süreci:

• Okul arazilerinin seçim ve tahsisinin yanlış yapıldığı, imar planlarında yapılaşma için en olumsuz arsaların okullar için ayrıldığı gözlemlenmektedir.

• Yerleşim planları müellifin bilgisi dışında oluşturulmaktadır.

• Programda yer alan yapılar (okul,yemekhane..vb) hiçbir kriter gözetilmeden, tesadüfi bir biçimde seçilmektedir.

• Yapı denetim şirketleri, projeyi müellifin bilgisi dışında değiştirilebilmektedir.

• Taşeron firmalar, bilgi ve donanım olarak yetersizdir.

• Müellif uygulama - kontrol sürecinin dışında bırakılmakta ve hiçbir şekilde etkin olamamaktadır.Dolayısıyla uygulamada büyük eksiklik ve yanlışlıklar yapılabilmektedir.

Sonuç: Müellifin gerek proje değişiklikleri ve gerekse uygulama süreçlerinde devre dışı bırakılmasıyla, çevre, iklim, arsa verileri ve bölgesel özellikleri gözardı eden, tasarım sürecinin ana ilkelerini yok sayan yapılar ortaya çıkmaktadır.

İTÜ 720 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Doç. Dr. Hülya TURGUT, Prof. Dr. Orhan HACIHASANOĞLU; Arş. Gör. Dilek YILDIZ (ön proje), Arş. Gör. Pelin DURSUN (ön proje)

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 4.090 m2 / toplam inşaat alanı: 20.014 m2

Proje Raporu: Yeni eğitim felsefelerinin ve sekiz yıllık temel eğitim modelinin uygulanabilmesi yeni eğitim yapılarının tasarımında da kendini göstermelidir düşüncesini esas alan projelendirme ilkeleri şu şekilde saptanmıştır .

1. Esneklik: Tip proje olma özelliğine bağlı olarak, esnek, değişebilir, uyabilir bir sistemin geliştirilmesi ile farklı büyüklükteki ilköğretim okulu ihtiyaç programlarına olanak sağlaması; zaman içinde oluşacak değişimlere ve gelişmelere cevap verebilecek bir kurgu oluşturulması; esneklik birincil ilke olmuştur. Bu kurguya dayanarak farklı bölgelere yapılacak okullara kendi kimliklerinin verilmesi ve bu kimlikler arasında ortak bir dengeyi sağlamak üzere ortak bir mimari dil arayışı üzerinde çalışılmıştır.

2. İşlevlerin dağılımı: İlköğretim okullarının öğrencilere derslerinin yanı sıra sosyal ve kültürel etkinliklerle eğitim sağlaması ve öğrenciler dışında çevresine de eğitim, kültür ve diğer sosyal hizmetleri vermesine uyum gösterecek bir işlevsel dağılım üzerinde çalışılmıştır. Kullanımlarına bağlı olarak farklı geometrik oluşumlar ortaya koyan kütleler (eğitim, yönetim, yemekhane, spor salonu, yatakhane, lojman) arasındaki ilişkilerin açık ve kapalı sirkülasyon akslarının doğrusallığı yoluyla kurulması sağlanmıştır.

3.Farklı açık mekân sunumları: Kütleler arasındaki çeşitliliğin ilişkili açık mekânlara yansıması ve derslik kollarının birbirine paralel olarak güney-kuzey doğrultusuna göre konumlandırılmasıyla, tören alanı, iç avlular, iç sokak, toplanma platformu gibi farklı dış mekânlar tanımlanması; böylece genelden özele mekân hiyerarşisinin oluşturulması üzerinde durulmuştur.

4. İç mekânların çözümü: Çok sayıda öğrencinin birlikte hareket etmesinin getirdiği sirkülasyon problemine karşı temel öğrenci gereksinmelerini karşılayan (derslik, wc, kantin....) derslik kollarının oluşturulması ve öğrencilerin mümkün olduğu kadar yaş gruplarına ayrılarak hareket etmeleri sağlanmıştır. Bu kolların arasında oluşturulan avlulara sınıflardan direkt çıkış imkanı verilmiştir. Okul dışındaki mekânların arttırılarak özellikle evinden uzak öğrencilerin sosyokültürel aktiviteleri ve boş zamanlarını geçirecekleri ; yatakhane içinde sadece öğrencilerin kullanacağı multi-medya merkezleri, sanat tasarım stüdyoları, müzik-dans stüdyoları gibi mekânlar oluşturulmuştur.

YTÜ 720 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Prof. Hakkı ÖNEL, Prof. Işık AYDEMİR, Prof. Altan AKI, Arş. Gör. Dr. Güven ŞENER, Uzm. Dr. Feride ÖNAL, Arş. Gör. Tan Kamil GÜRER

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 4.837 m2 / toplam inşaat alanı: 17.443 m2

Proje Raporu: YTÜ 480 Y.İ.B.O.’da açıklandığı şekliyle.

GÜ 960 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 6.938 m2 / toplam inşaat alanı: 19.750 m2

İTÜ 960 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Hülya YÜREKLİ, Prof. Dr. Ferhan YÜREKLİ

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 6.289 m2 / toplam inşaat alanı: 15.236 m2

EÜ 720 – 1200 İ.O. ve Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Yrd. Doç. Dr. Bahri ERGEN, Öğr. Gör. Yurdanur SEPKİN, Öğr. Gör. Öner OLCAY, Arş. Gör. A. Mustafa AYTEN, Arş. Gör. K. Hakan YAZAR

Proje Bilgileri: 720 İ.O.: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 6.100 / toplam inşaat alanı: 17.240 m2. 1200 İ.O.: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 7.800 m2 / toplam inşaat alanı: 18.940 m2

Proje Raporu: İlköğretim yapıları, öğrencinin kendi ev yaşamının dışındaki ikinci yaşam ortamını oluşturur; bu nedenle yapıların öğrenciye psikolojik baskı yapmayacak kütle ve konumda yapılmaları gerekir. İlköğretim öğrencilerinin okul ortamına çabuk uyum sağlamaları için olgun alışkanlıklarını, eğitim içinde bulması halinde uyum süreci kısalır. Dolayısıyla ilköğretim yapılarının planlanması ve tasarımının da bu uyumda önemli yeri vardır. Bu temel esaslar, ilköğretim yapıları tip proje çalışmalarımızda ilke olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, mimari proje tasarımımızda tip proje, öğrenci sayısına göre en az 240 öğrenci ile en fazla 1.200 öğrenci sayısı hedeflenerek tüm sayılara uygun bir şekilde oluşturulmuştur. Buna göre öğrenci üzerinde psikolojik etki yapacak yapı kütle biçimi, avlu, değişebilir esneklikte ve modüler sistemde tasarlanarak arsa, yöre, iklim ve teknolojik gelişmelere uyumlu olabilecek şekilde tip proje üretilmiştir. Yapılan bu projelendirme çalışmasının ihtiyaç programında, özellikle derslik birimlerinin, uygulama yerine, arsanın sınırlı olanaklarına göre kapasitesinin değişimi ve de zaman içindeki gereksinime göre büyüyebilme isteği, ayrıca farklı eğimdeki arsalara uygulanabilmesi zorunluluğu, derslik birimlerinin, düşey bağlantı (mafsal) noktalarından itibaren tekrarlanabilir ünitelerle oluşturulmasını gerektirmiştir. Yönetim bloğuna her iki ucundan ve bu bloğa dik uzanan derslik bölümleri (gereğinde farklı kotlardaki) değişik yaş gruplarına ayrılabilecek avluları oluşturacaktır. Özellikle derslik birimlerinin üniter biçimi ile bu okulların yer alacağı yörelerdeki yapısal dokuya da uyum sağlayabileceği düşünülmüştür. Yapıların inşasında maliyeti düşüren blok uygulaması ve bodrumsuz tasarım düşüncemiz, her iklimde ve topografyaya uygulanabilirliği ile de ilgili projelerde yer almamızın amacını oluşturmuştur.

GÜ 1200 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Esen ONAT, Prof. Dr. Hüsnü CAN, Doç. Dr. Zeynep ONUR, Yrd. Doç. Dr. Hakan SAĞLAM, Öğr. Gör. Dr. Göktürk GÜLTEK, Öğr. Gör. Selçuk UYSAL, Uzm. İlhan KESMEZ, Arş. Gör. Şehnaz RASTGELDİ, Arş. Gör. Merve AKANSEL, Arş. Gör. Gülsu ULUKAVAK

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+1 kat / toplam alan: 7.559 m2 / toplam inşaat alanı: 21.862 m2

İTÜ 1200 Y.İ.B.O.

Proje Müellifleri: Doç. Dr. Sinan M. ŞENER, Arş. Gör. Elmira ŞENER, Arş. Gör. Ömer EREM

Proje Bilgileri: kat adedi: Zemin+2 kat / toplam alan: 41.922 m2 / toplam inşaat alanı: 83.844 m2

Proje Raporu: Bu proje kompleks bütünlüğü içinde, blokların farklı olasılıklarla bir araya gelebileceği değişik coğrafi ve iklimsel koşullara uyum sağlayabilecek bir kompozisyon olarak tasarlanmıştır. Kampus, ilköğretim bloğu, spor salonu, öğrenci yurtları ve öğretmen lojmanları bloklarından oluşmaktadır. İlköğretim bloğu özellikle sert kış koşullarında farklı yaş gruplarının kullanımına olanak veren iç avlular ve dış bahçe ile girişte idare çok amaçlı salon ve kütüphane blokları ile kuşatılmış bir tören avlusundan oluşmaktadır. Açık ve yarı açık mekanlarda öğrencilerin pedagojik durumlarına uygun olarak ölçekli mekanlar oluşturulmuştur. İlköğretim kampusunda yer alacak üç temel pedagojik grup olarak kabul edilen 1-3. sınıf 3-5. sınıf ve 6-8. sınıfların ihtiyaçları düşünülerek bu yaş gruplarına uygun farklı iç ve dış mekan gruplaşmaları ve olanakları yaratılmağa çalışılmıştır. Etaplı yapım göz önünde bulundurularak blokların spor salonu hariç kendi ısıtma sistemleri oluşturulmuştur. Yurt bloğu erkek ve kız öğrencilerin eşit paylaştıkları 1200 kapasiteye sahiptir. Kız ve erkek öğrencilerin bağımsız ihtiyaçlarının görüldüğü tamamen izole bölümleri olduğu gibi, ortak birimlerinin toplandığı bir atrium da sosyal ihtiyaçlar, boş zamanları değerlendirme ve veliler ile buluşma mekanı olarak kullanılmaktadır. Öğretmenlerin kalacağı lojmanlar bekar ve evli olmak üzere kırk öğretmene ikamet olanağı sağlamaktadır. Lojmanlar oluşturulan bir iç yaya sokağının sonunda yer almakta ve kampustan görece izole edilmiş konumdadır.Tüm bina bloklarının taşıyıcı sistem tasarımları 1998 şartnamesine uygun olarak yapılmış olup her iki istikamette blok kat alanları ile orantılı depreme etkilerine karşı perde duvarlara sahiptir.

Pansiyonlu İlköğretim Okulları

ODTÜ 480 P.İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Necdet TEYMUR, Doç. Dr. Mualla ERKILIÇ (proje yöneticileri)

Y. Mimar Berrak SEREN, Y. Mimar Levent KARA, Y. Mimar Ayça AKÇALI (proje ekibi)

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+2 kat / toplam alan: 7.180 m2 / toplam inşaat alanı: 13.615 m2

Proje Raporu: İlköğretimde eğitimin sekiz yıl olarak yeniden düzenlenmesi, Cumhuriyet Türkiye’sinin ikinci eğitim devrimi olarak nitelendirilebilir. Bu atılımın kültürel, eğitsel olduğu kadar fiziki çevre ve mimari alt yapısının oluşturulması temel eğitimin ideallerine uygun, orta ve uzun erimli, eleştirel nitelikli öngörümler gerektirir. Mimari anlamda bunların başında nitelikten çok niceliksel özelliklerin öne çıkarıldığı ‘tip okul’ yaklaşımı ele alınmalıdır. Kısa bir tanıtımı amaçlayan bu sunum, nihai projenin oluşum sürecinde yaşanan deneyimleri, kısıtlamaları ve final ürününün değerlendirilmesinden çok, bu süreçte göz önünde tutulan yaklaşımı özetlemektedir. Proje objektifi: Temel eğitim sürecinde öğrencilere ve eğitimcilere mekânsal anlamda rahat, kullanışlı, kaliteli, motive edici, eğitim program ve sürecini destekleyen bir mimariyi hazırlamak. Proje kurgusu: ‘Bütünden parçaya – Parçalardan yeni bütüne’: Değişen bölge, fiziksel çevre, iklim ve arsa verilerine ve mevcut okul yapılarının büyüme koşullarına uygun, farklı mimari şemaları kurma potansiyeline sahip esnek bir sistem oluşturmak. (fotoğraflar: Özgür Ürey)

ODTÜ 720 P.İ.O.

Proje Müellifleri: Prof. Dr. Necdet TEYMUR, Doç. Dr. Mualla ERKILIÇ (proje yöneticileri)

Y. Mimar Berrak SEREN, Y. Mimar Levent KARA, Y. Mimar Ayça AKÇALI (proje ekibi)

Proje Bilgileri: kat adedi: Bodrum+Zemin+3 kat / toplam alan: 8.020 m2 / toplam inşaat alanı: 14.455 m2

Proje Raporu: ODTÜ 480 P.İ.O. projesinin raporunda açıklandığı şekliyle.

ODTÜ 960 P.İ.O.

Proje Müellifleri: Doç. Dr. Abdi GÜZER, Öğr. Gör. Fatih C. ÖZ

Yardımcılar: Barış YAĞLI, Tahir DEMİRCİOĞLU

Proje Bilgileri: kat adedi: 5 kat / toplam alan: 8.682 m2 / toplam inşaat alanı: 14.212 m2

Proje Raporu: “Dört Şubeli Yatılı Bölge Okulu Projesi”, diğer projelerde olduğu gibi “tip” proje olmanın getirdiği özel sorunların yanısıra büyüklüğü ve ana program parçalarıyla oluşturduğu karmaşıklık nedeni ile özgün bir kategori oluşturuyor. Bakanlığın geliştirdiği proje tanımlarında “tip” kavramının iklim, yönlenme, sosyo-ekonomik yapı ve topografya gibi girdilerden bağımsız, yalnızca “büyüklüğe” dayanan bir kavram olarak ele alınması, projelerin somut verilere göre öznelleşmek yerine hemen her durumda işlevini sürdürebilecek bir genellik içinde ele alınmasını getiriyor. Buna arsa kısıtları nedeni ile önceden belirlenen taban alanı ve yükseklik oran kabulleri eklendiğinde proje ağırlıklı olarak yoğun bir doku içinde mekânsal zenginlik arayışı üzerinde yoğunlaşıyor. Bu projede “eğitim ortamının gerçek yaşam ortamının bir simülasyonu olduğu” ve “öğrencilerin derslere paralel olarak birbirlerinden ve sosyal iletişim ortamından öğrenerek formasyon kazandığı” düşüncelerinden hareketle öğrenciler arası iletişim ortamını zenginleştirecek ve okul genelinde alternatif sosyal ortamların oluşmasına olanak sağlayacak bir mekân kurgusunun elde edilmesine çalışıldı. Buna yönelik olarak ana eğitim bloğunda bütün etkinlikleri etrafında toparlayan bir “atrium” hacmi geliştirilmeye çalışıldı. “Atrium” bir tarafında yer alan derslikler ile diğer tarafında yer alan sosyal ve sanatsal hacimler arasında hem bağlayıcı hem de bölücü olabilen bir süreklilik unsuru olarak düşünüldü. Maliyet kaygılarının ve yapım kolaylıklarının öne alındığı bağımsız üniteler olarak tasarlanan diğer bloklarla birlikte tüm yapı kompleksinin vaziyet planı ölçeğinde alternatif biçimlerde biraraya gelebilmesi hedeflendi. Böylelikle yönlenme ve topografya girdileri ile arsa formunun getireceği değişikliklere karşı farklı düzenlemelerin gerçekleştirilebilmesine özen gösterildi. Bir anlamda tipleşmenin getirdiği baskılara karşı özellikle vaziyet planında alternatif kurgulara açık kalabilen bir tasarım gerçekleştirilmeye çalışıldı.

Bu icerik 16805 defa görüntülenmiştir.