SERGİ / YAYIN

Ulusal Mimarlık Ödülleri, 1988 - 2004

Mimarlar Odası, her iki yılda bir gerçekleştirdiği “Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri”nin retrospektif seçkisi niteliğinde hazırlanan 92 panoluk sergi, Kongre Sergi Sarayı’na giden Gümüş Caddesi’nin girişinde yer alıyordu. 1988 yılından 2004 yılına kadar verilen ödüllerin tümünün yer aldığı sergide, “Sinan Ödülleri” ayrı bir bölümde sergilendi. 10. dönemi 2006 yılında gerçekleştirilecek ödül programının katalogu ise, editörü Aydan Balamir ve Hasan Özbay, Uğur Tanyeli ve Abdi Güzer’in makaleleri ile dönemlere göre tüm dallardaki ödüllerin birlikte “okunması” ile Türkiye mimarlığı ve mimarları hakkında kapsamlı bir kaynak oluşturuyor.

(Katalog künyesi: Ed. Aydan Balamir, Temmuz 2005, Mimarlar Odası Yayınları, Ankara; Türkçe / İngilizce, 120 sayfa.)

YAYIN

Modern Turkish Architecture

Eds. Renata Holod, Ahmet Evin and Suha Özkan, May 2005, Chamber of Architects of Turkey Publications, Ankara; 195 pages.

Kitap, 1982 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin, Pennsylvania Üniversitesi ortaklığında, Pennsylvania Üniversitesi Müzesi’nde düzenlenen “Modern Türk Mimarlığı” semineri ve sergisine paralel hazırlanmıştır. İlk baskısı 1984 yılında aynı üniversitenin yayını olarak sunulan kitabın ikinci baskısı Mimarlar Odası Yayınları’ndan çıktı. Kitapta, Türk mimarlığının Cumhuriyet dönemi öncesi ve Erken Cumhuriyet dönemi ulusal kimlikle şekillenen durumu (Yıldırım Yavuz); yeni ulus devletle birlikte modernitenin ‘keşfi’ (Afife Batur); İkinci Dünya Savaşı süresince yaşanan güç dönemler (Üstün Alsaç); liberal ve demokratik çabalarla birlikte uluslararası stilin gelişi (Mete Tapan); 1960 sonrası çoğulculuk yaklaşımları ve dramatik değişimler (Atilla Yücel); yanısıra konut yerleşimleri (Yıldız Sey) ve sosyal bağlamı çizen (İlhan Tekeli) iki tematik yazı yer alıyor. Kitabın Türkçe baskısı yine Mimarlar Odası Yayınları içerisinde yayıma hazırlanıyor.

Architecture in Turkey Around 2000:

Issues in Discourse and Practice

Ed. Tansel Korkmaz, June 2005, Chamber of Architects of Turkey Publications, Ankara; 180 pages

“Modern Turkish Architecture” kitabının 1980 sonrası gelişmeleri değerlendiren ikinci kitabı olarak yayımlandı. Kitap 1980’lerden bugüne Türkiye mimarlık ortamının oluşumuna etkin / sessiz katkılarda bulunmuş olay / aktör / yayın / projelerin, farklı bir deyişle ortamın tetikleyicilerinin / trafolarının haritasını çıkartmayı amaçlıyor. Bu doğrultuda, mimarlık eleştirmeni / tarihçisi / kuramcısı yazarlar, söz konusu dönemin en dikkate değer buldukları problematiğini özgül nirengi / kırılma noktaları üzerinden hikaye ediyorlar. Tüm bu çok katmanlı harita / resimlerin yan yana / üst üste gelişleri ve farklılaşmaları, gün ışığına çıkarttıkları ve karanlıkta bıraktıklarını yorumlanmaktadır. Zorlama bir bütünlük yerine çelişkileri ve çok katmanlılığı barındıran fragmenter bir yapı üzerine kurulan kitap üç bölümlü: “Mimarlık(sız) Kentleşme: İstanbul, Ankara ve İzmir”, “Peyzaj, Kent Peyzajı ve Yapılar” ve “Mimarlığın Durumu”. Tansel Korkmaz’ın önsözü ve İhsan Bilgin, Ali Cengizkan, Deniz Çalış, Elvan Altan Ergut-Belgin Turan Özkaya, Deniz Güner, Ali Kural ve Zeynep Mennan’ın makalelerinin yer aldığı kitapta, Cemal Emden’in İstiklal Caddesi fotoğrafları içeriğe katkıda bulunuyor. Kitabın Türkçe baskısı yine Mimarlar Odası Yayınları içerisinde yayıma hazırlanıyor.

YAYIN

A Concise History:

Architecture in Turkey During the 20th Century

Ed. Afife Batur, July 2005, Chamber of Architects of Turkey Publications, Ankara; 102 pages.

Kitap, 2004 yılında Mimarlar Odası’nın 50. yılını kutladığı “Buluşma”da Prof. Dr. Afife Batur’un konuşmasının genişletilmiş metni niteliğinde. 20. yüzyıl Türkiye mimarlığı, kitapta, tarihsel bir kurgu ile anlatılıyor. Kitabın adının da ima ettiği şekilde, “kısa bir tarihçe” niteliğindeki kitap şu alt bölümlerden oluşuyor: “Kurulma Yılları: 1923-1939”, “Savaş Yılları: 1938-1950”, “Savaş Sonrası Yıllar: 1950-1960”, “Yeni Arayışlar: 1960-1980”, “Kırılma ve Yeni Yollar: 1980-2000”. Kitabın Türkçe baskısı yine Mimarlar Odası Yayınları içerisinde yayıma hazırlanıyor.

SERGİ / YAYIN

Bina Kimlikleri: Ankara, Cumhuriyetin 25 Yılı

Yaklaşık iki senedir devam etmekte olan Bina Kimlikleri Envanteri Projesi, mimarlık kültürünün belgelenmesi ve kent hafızası oluşturulabilmesi için, önemli bazı yapılarla ilgili ayrıntılı bir araştırma yapılması ve sonuçta oluşan bilgilerin çeşitli araçlarla kamuoyunun bilgisine sunulması amaçlıyor. Bu projenin ilk sergisi, Cumhuriyet’in ilk yıllarının Ankara’sındaki yapıları içeren birinci etap (1923 – 1933) ile ilgili çalışmaların bir kısmı tamamlanmış ve 19 yapı ile ilgili kimlik paftalarından oluşmuş ve 6 – 13 Ekim 2003 tarihleri arasında Mimarlık Haftası kapsamında gerçekleştirildi. 2004 Mimarlık Haftası kapsamında ise “Bina Kimlikleri: Cumhuriyet’in ilk 25 Yılı” sergisi ve broşürünün hazırlanması ile birlikte Docommo_tr tarafından düzenlenen “Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları” Poster Konferansı’nda proje geliştirilerek sunuldu. Kongredeki sergi, projenin gelmiş olduğu noktada, Cumhuriyetin ilk 25 yılında inşa edilen yapıları içeriyordu. Serginin katalogu da katılımcılara sunuldu.

(Katalog künyesi: Koord. Elvan Altan Ergut, Selda Bancı, Gülnur Özdağlar Güvenç, Faruk Şahin, Özge Şahin, Temmuz 2005, Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını, Ankara; Türkçe / İngilizce, 96 sayfa.)

SERGİ

Ulusal-Uluslararası Yarışmalarda

Ödül Alan Türk Mimarları ve Projeleri, 1999 – 2005

UIA 1999 Pekin Kongresi’nden, 2005 İstanbul Kongresi’ne kadar geçen sürede, davetli, bölgesel yarışma türleri dışında açılan 40’ın üzerindeki ulusal yarışmanın yanısıra, uluslararası yarışmalarda ödül alan Türk mimarların projelerini içeriyordu. Kongre Kayıt Merkezi’nin girişindeki tünellerde sergilenen projeler, mimarlarının kısa özgeçmişleri ile birlikte yer aldılar. Ödül alan projeler, proje raporları, jüri tutanakları ve yarışmaya ilişkin genel bilgilerle birlikte 1999’dan 2005’e yıllara göre bir kurgu içinde yer aldı. Serginin en çarpıcı noktası, oldukça yakın bir dönemde ödül alan projelerin –fikir projeleri ve uluslararası yarışmalar haricinde- % 80’inin uygulanma şansı bulamadan rafa kalkmış olmasıydı.

SERGİ

Mimarlığın Aktörleri: Türkiye 1900-2000

Ali Cengizkan

Doç. Dr., ODTÜ Mimarlık Bölümü

Garanti Galeri, XXII. Dünya Mimarlık Kongresi'ne parallel ama sıradışı bir sergi ile katıldı. Küratörlüğünü Prof. Dr. Uğur Tanyeli'nin üstlendiği "Mimarlığın Aktörleri: Türkiye 1900-2000" sergisi 21 Haziran-30 Temmuz 2005 tarihleri arasında açık kaldı ve büyük ilgi derledi. Bülent Erkmen'in tasarımını yaptığı sergi, yine kendi tasarladığı Garanti Galeri'ye en yakışan sergilerden biri oldu.

Sergi, son yüzyılın mimarlığını, bu kez o mimarlığı yaratan farklı aktörler üzerinden, oldukça özgün malzeme kullanımı ile gerçekleştiriyordu. Tanyeli'nin sergi broşüründe dediği gibi, "Her toplumsal aktör gibi, mimar aktörler de çoğul kimlikli. Varoluş biçimlerine göre birbirlerinden farklı talepleri ve çalışma, üretme koşulları var. Yani, memur olmakla, serbest kariyer yürütmek, hocalık ya da öğrencilik yapmak, kadın ya da erkek, Gayrimüslim ya da Müslüman olmak hep farklı davranış tipleri geliştirmeyi sağlıyor. Bu sergi binlerce mimarın içinden çok küçük bir grubun izlerini görselleştiriyor." Kolektif belleğimizin "unutmak" becerisinin üzerine basarak alt temasını kurgulayan sergi, mimarlık aktörlerinin varlığının ve mimarlık nesnesinin iyi ya da kötü bu aktörlerce ortaya çıkarıldığı gerçeğinin ayırdına varmanın zorluğunu da bu "unutma" hasletine borçlu olduğumuzu söylüyordu. Bir çırpıda memurlar, profesyoneller, amatörler, öğrenciler, hocalar, kadınlar, "ötekiler" ve yabancılar olarak bir gruplama öneren sergi, mimarlık alanını belirleyen bu nitelikli rollerin ayırdına varmanın, bize, mimarlık tarihimizi yeniden yazmamızı, tasarım dünyamızı yeniden biçimlendirmemizi, mimarlık pratiğimizi ve bürokrasimizi elden geçirip, değişen dünyada yeniden kurgulandırmamızı öğütlediğini eklememize gerek yok.

PANEL / SERGİ

9 + 1: Çağdaş Türkiye Mimarlığından Bir Kesit

“Mimarlık üzerine düşünmeyi”, mimarlığın nesnesi olan ‘iş’ler üzerinden gerçekleştirmeyi amaçlayan 9 mimar + 1 moderatörden oluşan grup, her toplantıda gruptan iki veya üç kişinin ‘proje’sini ortak bir tema çerçevesinde tartışıyordu. 2003 yılının Ekim ayında başlayan toplantılar, Bilgi Üniversitesi Silahtarağa Kampusu Projesi’nin masaya yatırılması ile Temmuz 2005’de tamamlandı. Kongre’nin kente yayılan paralel etkinlikleri içerisinde yer alan toplantı, Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampusu’nda yapıldı. Silahtarağa Kampusu Projesi’nin müellifleri Nevzat Sayın, Emre Arolat, Han Tümertekin, başta tanımlanan kampus tasarımı konsepti çerçevesinde, tarihi Elektrik Santrali’nin ele aldıkları farklı parçalarını kendi tasarım anlayışları çerçevesinde nasıl şekillendirdiklerini anlattılar. Kongre’ye paralel olarak gerçekleştirilen son toplantıya eşlik eden sergide, 9 toplantıda tartışılan tüm projeler yer alıyordu.

SERGİ / PANEL

docomomo_Türkiye

Docomomo_Türkiye Çalışma Grubu, 3-7 Temmuz 2005 tarihleri arsında düzenlenen UIA Dünya Mimarlık Kongresi’nde modern miralık mirası ile ilgili çalışmalar yapan en önemli uluslararası kuruluş olan docomomo’nun ve 2006 yılında Türkiye’de yapılacak olan IX. Uluslararası docomomo Konferansı’nın tanıtımını yapmanın yanısıra, kurulduğu 2000 yılından günümüze kadar olan dönemde bu konuda yaptığı çalışmaları içeren bir de sergi açıldı. Sergide çalışma grubunun Türkiye’deki modern mimarlık ürünleri ile ilgili olarak uluslararası envanter listesine önerdiği yapılar için hazırlanan posterler ve 10-12 Kasım 2004 tarihleri arasında Ankara ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nde gerçekleştirilen “Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları” konulu ilk ulusal toplantıda sunulan bildirilerden bir seçki yer aldı. IX. Uluslararası docomomo Konferansı, 27-29 Eylül 2006’da “Diğer Modernizmler” teması ile Ankara ve İstanbul’da yapılacak.

SERGİ

Serbest Mimarlar Dernekleri Sergisi

Serbest Mimarlar Dernekleri üyelerinin farklı coğrafyalarda, farklı konularda, farklı işverenlerle ve yapım metodları ile ortaya koydukları, ağırlıklı olarak son dönem çalışmaları bir sergide biraraya getirildi.