Sardes, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve tarihte Lidya devletine başkentlik yapmış bir antik kenttir. Sardes’in 8 km kuzeyinde Lidyalılarca kutsal sayılan Gygaie (Marmara) gölünün güney kıyısına hakim Bintepeler adı ile tanınan yerde, Lidya krallarının ve soylularının yığma topraktan tümülüs adı verilen anıtsal mezarları vardır. 1940’lı yıllarda yapılan çalışmalarda en az 149 tanesi tümülüs görünür halde saptanmıştır. Günümüze ancak 115 tanesi korunarak gelebilmesine karşın son yıllarda bu krali nekropol ciddi bir şekilde defineci tahribatına uğramaya başlamıştır.

Bunların içinde Kocamutaftepe olarak bilinen en büyüğü, tarihçi Herodot tarafından Mısır ve Babil’dekilerden sonra en büyük mezar anıtı olarak tanımlanarak Lidya kralı Alyattes için yapıldığını bildirilmiştir. 355 metre çapı, 69 metre yüksekliği, 1115 metre çevresiyle Alyattes tümülüsü, dünyadaki en büyük tümülüs mezarlarının arasında yer almaktadır; 19. yüzyılda Prusya elçisi Ludwig Peter Spiegelthal tarafından mezar odası antik dönemde çoktan yağmalanmış olarak keşfedilmiştir.

Bu alandaki ikinci büyük tümülüs 200 metre çapında 50 metre yüksekliğindeki Karnıyarıktepe’dir. Tümülüsün içinde 90 metre çapında üzerinde Lidçe çeşitli monogramlar olan bir krepis duvarı tespit edilmiştir. İlk zamanlar kral Gyges’e ait olduğu düşünülen bu görkemli tümülüs, taş işçiliği ve seramik buluntularına dayanarak MÖ 6. yüzyılın ilk yarısının sonuna tarihlendirilmiştir. Bu açıdan bir hipotez olarak bu tümülüsü yaptırmış ancak içine gömülememiş bir Lidya kralına, büyük ihtimalle de Perslere tutsak düşen zenginliği dillere destan olmuş “Kroisos”a ait olduğu düşünülmektedir.

Bintepeler Lidya Tümülüsleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın girişimiyle 2013 yılında Sardes Antik Kenti ile UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır. Bu denli önemli olmasına karşın geniş bir alana yayılan tarım arazileri içinde olması nedeniyle son yıllarda definecilerin kaçak kazılarına daha sık sahne olmaya başlamıştır. Önleyici kolluk hizmetleri kapsamında son iki yılda, 26 kaçak kazıya suçüstü yapılmış, 66 defineci gözaltına alınırken 5 kepçe, 3 dedektör, çok sayıda kazı ekipmanı ile 3 kamyon ele geçirildiği bildirilmiştir.

En son 2021’in başında 26 Ocak’ta, Ahmetli ilçesine bağlı Kendirlik Mahallesi yakınlarındaki iki tümülüsün, kimliği tespit edilemeyen kişilerce iş makinasıyla kazılarak tahrip edilmesi hava fotoğraflarıyla basına yansımıştır. Kamuoyunun ve konuyla ilgili geniş bir kesimin tepkisini çeken Bintepeler’e dadanan iş makinalı bu definecilere karşı daha etkin koruma tedbirlerinin alınması ivedilikle gerekmektedir.