İki Yılda Bir Sanat: Bienal Yazıları 1987-2003

Beral Madra, Eylül 2003, Norgunk Yayıncılık; 223 sayfa.

Uluslararası sanat sergilerine katılmanın, Türkiye’deki sanat ortamının temsil edilmesi ve dünyadaki diğer sanat ortamlarıyla kalıcı ilişkiler kurulması açısından önemini vurgulayan Beral Madra, bu düşünceden yola çıkarak 1987-2003 arasında İstanbul, Venedik ve Kahire’de düzenlenen bienallerden edindiği izlenimleri sunuyor. Madra, İstanbul’un farklı merkezlerinde bulunan tarihsel yapılar ve açık hava mekânlarında gerçekleştirilen Uluslararası İstanbul Bienalleri’nin (1987-2001), Türkiye’nin tarihsel geçmişinin ürettiği değerler birikimini özümseyerek, bunu çağdaş yorumlara dönüştürme yolunda önemli bir adım niteliği taşıdığını belirtiyor. Diğer yandan, Türkiye’nin diğer ülkelerde düzenlenen bienallere katılımının yetersizliğini, Avrupa’ya yabancılaşma ve Türkiye çağdaş sanatının Avrupa’ya tanıtımı için kaçırılmış bir fırsat olarak yorumluyor. Bu anlamda, 1895 yılından beri düzenlenmekte olan ve uluslararası sanat ortamının nabzını tutan Venedik Bienalleri’ne Türkiye’nin ancak birkaç kez katılımda bulunduğunu belirtiyor. 2003 yılında “Düşler ve Çatışkılar: İzleyicinin Diktatörlüğü” başlığı altında gerçekleştirilen 50. Venedik Bienali, Türkiye sanatçılarının bir sergiyle temsil edilmesi açısından önem taşıyor. Yine bu bienalde, Rem Koolhaas, Arata Isozaki ve Hassan Fathy gibi önemli mimarların ürünleri de sergilenmişti. Kitabın sonunda 1998 yılında gerçekleştirilen 7. Kahire Bienali’ne de değinen Madra, uluslararası sanat bienalleri hakkında sunduğu izlenimlere, farklı bir kültürel ve toplumsal çerçeve getiriyor. Bienallerin siyasal, ekonomik ve toplumsal açıdan bir değerlendirmesini içeren ve bu tür sanat etkinliklerinin geleceğine dair bir perspektif ortaya koyan son bölümde, bienallerin organizasyonunda yerel kaynaklar kadar uluslararası pazarın önemine, sergilenen geleneksel unsurların yanında küresel etkileşime, sanat yapıtı tanımının popüler kültür bağlamında uğradığı değişime ve sanat eleştirisinin izlediği farklı bakış açılarına dikkat çekiliyor. Bienal yazılarını içeren kitap, çeşitli sanat dallarında yapılan üretimlerin uluslararası arenada sergilenmesinin toplumsal, siyasal ve ekonomik boyutlarını geniş bir biçimde ele alması açısından, sadece sanat çevreleri değil aynı zamanda mimarlık çevrelerinin de yararlanabileceği bir çerçeve sunuyor.

UIA 2005 İstanbul:

UIA İstanbul 2005 Uluslararası Logo Tasarım Yarışması

TMMOB Mimarlar Odası UIA 2005 İstanbul Organizasyon Komitesi, Ağustos 2003, Yapı Yayın; 176 sayfa.

2005 yılında İstanbul’da gerçekleşecek XXII. UIA Kongresi için logo tasarımı, Türkiye Mimarlar Odası tarafından, Uluslararası Mimarlar Birliği UIA ve Grafikerler Meslek Kuruluşu GMK’nın desteğiyle, Şubat 2003 tarihinde internet ortamında yarışmaya açılmıştı. Mayıs 2003’te sonuçlanan yarışma sonrasında yayınlanan bu kitap, yarışmaya katılan tüm logo tasarımlarını ve yarışma sürecini, Türkçe ve İngilizce metinler aracılığıyla hem Türkiye’de hem de yurtdışında mimarlık ve diğer ilgili mesleki çevrelere sunmayı amaçlıyor. UIA 2005 Kongresi Başkanı Suha Özkan’ın, yarışmayı, Organizasyon Komitesi’nin çalışmaları ve hedefleri çerçevesinde değerlendirdiği kısa bir giriş yazısının ardından, logo yarışmasının jüri üyelerinden UIA 2005 Bilim Komitesi Sekreteri Aydan Balamir, yarışmanın değerlendirme sistemine, kriterlerine ve yarışma sonrasında tasarımın kullanım haklarına değinirken, UIA 2005 toplantısı hazırlıkları için geleceğe yönelik açılımlar yapıyor. Yarışma sürecinin değerlendirilmesinin ardından, yarışmaya katılan 53 ülkeden 790 logo tasarımı, kitabın ikinci bölümünde yer alıyor. Son bölümde ise yarışma şartnamesine yer veriliyor.

İmar Hukukuna Giriş

Ayşegül Mengi, Ruşen Keleş, Ekim 2003, İmge Kitabevi Yayınları; 304 sayfa.

Mülkiyet hakları ve bu konuda yaşanan sorunların çözümlenmesinin birey ve toplum açısından önemini vurgulayan kitap, imar ve planlama konularında yaşanan belli başlı uyumsuzlukları, yasal kurallar ve mahkeme kararları çerçevesinde değerlendiriyor. Bu amaçla ilk olarak, yasama organlarının aldığı kararların Anayasa’ya uygunluğunu denetleyen Anayasa Mahkemesi’nin, yabancılara toprak satışı, kıyıların korunması, mülkiyet haklarının sınırlandırılması, kültür ve doğa varlıklarının korunması, imar ve gecekondu affı, yapı denetimi, ormanların ve hazineye ait taşınmazların satışı gibi konularda aldığı kararlar sunuluyor. Sonrasında, imar planlama ve uygulamalarına ilişkin iptal başvurularını değerlendiren Danıştay’ın, imar planı yapma yetkisinin paylaşımı, plan değişikliği, yerbölümleme, kamulaştırma, imar affı, gecekondu işleri, yapı ve izin işleri, çevre gibi konularda ortaya çıkan anlaşmazlıklar hakkında aldığı kararlar ele alınıyor. Böylece kitap, İmar Hukuku’nun genel ilkelerinin sunulmasından bir adım öteye giderek, konuyu mahkeme kararlarının ışığı altında çözümleme amacını taşıyor. Son bölümde ise, kitapta yararlanılan tüzel kaynakların Resmi Gazete’de yayınlanma tarih ve sayılarını belirten bir döküme yer veriliyor.