Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY) Projesi tarafından 15 yıldır yürütülen TAY envanteri,1800’lü yılların başından günümüze kadar Türkiye’de yapılmış yüzey araştırmaları ve kazı çalışmalarından elde edilen verileri kapsamaktadır. Envanter çalışmaları sırasında mevcut dağınık bilgilerin derlenmesi ve sorgulanması, farklı sorunları ve gereklilikleri de beraberinde getirmiştir. Arazi çalışmalarını zorunlu kılan, derlenmiş verinin arazide güncellenmesi gibi gereklilikler, 2000 yılında başlayan, ilk etabı 2004 yılında tamamlanan ve son etap olarak Marmara Bölgesi’ndeki Bizans yapılarıyla devam eden TAY Keşif Gezisi’nin temelini oluşturmaktadır. TAY Projesi’nin 2000 yılında başladığı arazi çalışmalarının ilk etabı 2004 yılında tamamlanmış ve Paleolitik Çağ’dan İlk Tunç Çağı’nın sonuna kadar olan yerleşme buluntu yerlerinin tümü, 7 bölge sistemine göre taranmıştır. 4 yıl süren TAY Keşif Gezisi’nin ilk etabı süresince, 100 kişiye yakın bir ekiple çalışılmış, 82.309 km yol yapılmış ve 2000’in üzerinde yerleşme, raporları, koordinatları ve ölçümleri ile belgelenmiştir.

TAY Marmara Bizans Envanteri çalışmaları 2008 yılında gerçekleştirilen arazi çalışması (TAYEx) ile büyük ölçüde tamamlanmıştır. Böylece, yayını yapılmış yapılarla ilgili veriler doğrulanıp güncellenmiş, yapı ve buluntu yerlerinin coğrafi konumları yeni teknolojilerle kesin olarak belirlenmiş ve arkeolojik kalıntıların görsel bir arşivi oluşturulmuştur. Arazi çalışmaları sırasında görülmüştür ki, özellikle, görsellikleri ve günümüz anlayışı içinde turizm getirileri olmayan, fakat oldukça büyük bir kültürel öneme sahip olan birçok kalıntı, yoğun olarak tahrip edilmektedir. Ayrıca turizm değerleri de yüksek olan ya da günümüzde halen farklı işlevlerle kullanılan çok sayıdaki Bizans Dönemi eseri de bilinçsiz kullanım ve modern yapılaşma nedeniyle sürekli ve yoğun bir tahribata maruz kalmaktadır. Buradan yola çıkılarak, Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan rapor çeşitli kişi ve kuruma gönderilerek tahribatın nedenleri, çeşitliliği ve dağılımı hakkında elde edilen verilerin, düzenlenmiş olarak kamuoyuna, bilim dünyasına ve yetkililere duyurulması amaçlanmıştır.

Bilgi için: http://tayproject.org/