358
MART-NİSAN 2011
 
MİMARLIK'tan

MİMARLIK DÜNYASINDAN

YAYINLAR

  • Bir Fotoğraf
    Gürhan Tümer, Prof. Dr., DEÜ Mimarlık Bölümü



KÜNYE
MİMARLIK VE FELSEFE

Hasan Ünal Nalbantoğlu’nun Kitaplarından Bir Seçki

ARAYIŞLAR: Bilim, Kültür, Üniversite

Hasan Ünal Nalbantoğlu, 2009, İletişim Yayınları, İstanbul, 430 sayfa.

Hasan Ünal Nalbantoğlu'nun kendi yazılarından bir seçkiyi içeren kitaplar serisinin birinci cildi Arayışlar. Nalbantoğlu'nun dili, bilhassa kavramları "karşılamadaki" ve açmadaki titizliği, başlı başına bir sosyal bilim tecrübesi: "Kitsch"leşmeye razı gelmeyen bir düşünsel özenin ve tutkunun örneği. "Bilimcilik oynamak yerine bilgi üretme...": Aslında bu sözleri, Nalbantoğlu'nun Arayış'ını özetliyor. Kültür endüstrisi çağında kültürün, bilimin, üniversitenin geçirdiği dönüşümün eleştirisi ve alternatif arayışı, kitapta biraraya getirilen yazılara istikametini ve enerjisini veriyor. Bu yazılarda bilgiyle ilişkimizi, dahası bu ilişkiyi anlamlandırma kabiliyetimizi "sakatlayan" süreçler ve kültürel "kitsch"leşmenin yayılmacılığı hakkında güçlü bir eleştirel analizle karşı karşıya bırakıyor. Merceğin odağında ise üniversite var. Bir yandan ulus-devletlerin önceliklerinin, diğer yandan ticarileşmenin ve piyasalaşmanın veya Nalbantoğlu'nun deyişiyle "tekno-bilim ve pazarlama ethos'unun" kıskacında üniversitenin uğradığı kaybın, sadece bu kurumun içindekilerle sınırlı olmadığını hatırlıyoruz. Zira "yozlaşma", aydınlanma fikriyle, ortak aklımızla, yaşam ve ahlak değerlerimizle, insan tasavvurumuzla ilgilidir doğrudan doğruya... Bunların yanı sıra Nalbantoğlu'nun Behice Boran, Muzaffer Şerif Başoğlu, Mübeccel Kıray ve Şerif Mardin gibi öncü bilim insanlarının eser ve üretimlerini ele alan metinleri de, Türkiye'de sosyal bilimler ortamına ve birikimine dair önemli gözlemler içeriyor.

YAN YOLLAR: Düşünce, Bilgi, Sanat

Hasan Ünal Nalbantoğlu, 2010, İletişim Yayınları, İstanbul, 567 sayfa.

Kendi yazılarından derlediği seçkinin ikinci cildi olan Yan Yollar’da Nalbantoğlu, sosyal teorinin sapaklı yollarının bilgisinden öte, asıl, eleştirel düşünce tutkusunu ve özenini öğretiyor. Onun metinlerindeki ince kavram ve dil işçiliği, düşüncenin araçsallaştırılmasına ve yüzeyselleşmeye karşı bir uyarı. Nalbantoğlu’nun Arayışlar derlemesi, sosyal teoriyle, kültür endüstrisiyle, bilimle ilgili meselelerin ana yollarında seyrediyordu. İkinci ciltte ise bu ilgiler eksik değil; sözgelimi “sivil toplum”, “kamu alanı” gibi revaçtaki kavramlar sorgulanıyor. Ancak Yan Yollar’daki yazılar daha ziyade mimarlık, edebiyat, dans, müzik gibi özgül temalar ve pratiklerle meşgul oluyor. Bu alanlara emek pratikleri olarak bakıyor, eyleyicilerinin “bedencan ve zihin dinamikleriyle” ideolojik söylemlerini mercek altına alıyor. “Bu mesele, sorun ve konuları bir ‘uzman’ gayretkeşliğiyle değil, bir amatore tutkusuyla” ele aldığını söylüyor Nalbantoğlu. Temalara uygun olarak, sosyal teorinin serinliğiyle edebî zevki birleştiren yazılar.

HASAN ÜNAL NALBANTOĞLU'NA ARMAĞAN

Symbolae in Honorem

Adile Arslan Avar, Devrim Sezer (der.) 2008, İletişim Yayınları, İstanbul, 620 sayfa.

Nalbantoğlu'na 60. yaş armağanı olarak sunulan kitap, onun tartışmaya açtığı soruları, üzerine düşündüğü meseleleri ele alıyor. Kitap, Nalbantoğlu kaynakçası, kendisiyle bir söyleşi ve öğrenci ile meslektaşlarının yazılarından oluşuyor. Nalbantoğlu, öğrencileriyle hep bir “söyleşi”nin parçası olmuş bir öğretmen ve bir entelektüel. Beşeri ve sosyal bilimlerden doğa bilimleri ve mimarlığa uzanan bir yelpazede, çeşitli ilgilere dair zihin açıcı sohbetlerinden ve metinlerinden kaç kuşak yararlandı, yararlanıyor! Sohbetler ve metinler demek uygun, çünkü Nalbantoğlu’nun dersleri, söyleşileri ve yazdıkları hep birbiriyle diyalog halinde, birbirini doğuran etkinlikler. Tıpkı sosyal bilimler ve felsefe arasındaki bağ gibi, bu ilişkiyi de hiç koparmamaya talimli bir entelektüel tavır hissediliyor. Kendisiyle yapılmış uzun söyleşi, Nalbantoğlu’nun düşünsel macerası yanında, bu tavrı da özetliyor. Bu söyleşinin yanında derlemede, Nalbantoğlu’nun ilgileri ve etkileriyle diyalog halinde üretilmiş özgün makaleler üç ana başlık altında biraraya getiriliyor: “Felsefi Uğraklar”, “Sosyal ve Politik Düşünce” ve “Akademia, Kültür, Sanat, Mimarlık”.

Tansu Açık, Bahattin Akşit, Adile Arslan Avar, Yiğit Aydın, Samet Bağçe, Ulus S. Baker, Fatma Umut Beşpınar-Ekici, Tanıl Bora, Yasin Ceylan, Sinan Kadir Çelik, Ahmet Çiğdem, Ahmet Alpay Dikmen, Zeynep Direk, Derya Erel, Ali Ergur, Özgür Emrah Gürel, H. Sinan Hoşadam, Yonca Hürol, Ahmet İnam, Orhan Koçak, Barış Mücen, Kaan H. Ökten, Elisabeth Özdalga, Doğan Özlem, Sanem Güvenç Salgırlı, Devrim Sezer, Belkıs Ayhan Tarhan, Nilgün Toker, Sezgin Tüzün, Şebnem Yalınay-Çinici, Erdoğan Yıldırım’ın katkılarıyla.

PATİKALAR: Martin Heidegger ve Modern Çağ

Hasan Ünal Nalbantoğlu (yay. haz.), Nisan 1997, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 229 sayfa.

Modern Çağ: Sibernetik bir içe kapanışı ve çöküşü sergileyen teknik/bilimsel, huzursuz bir tarih dönemi. Martin Heidegger: Bilimlerin söylemi dışında, modern çağın görüngüleri yerine özünü düşünmeyi yaşam boyu bir uğraşa dönüştüren bir düşünür. Bilimle teknolojinin güdümünde, 'öznelliğin' egemenliği altında ve sürekli enformasyon akışı içindeki bir dünyada felsefenin artık kendini tamamladığı, modern sanattan beklenen kurtarıcılık görevinin de sona erdiği söylenebilir mi? Kitap çağımızın en önemli düşünürleri arasında sayılan, hatta bazılarınca "Batının son düşünürü" olarak sıfatlandırılan Martin Heidegger'den bir çeviri ve modern çağda sanat, bilim ve “öznellik” konuları üzerine beş özgün denemeden oluşuyor. Düşünürün açtığı yollardan yürüyerek yeni patikalar açmaya yönelen sorgulamalar...

Bu icerik 4849 defa görüntülenmiştir.