412
MART-NİSAN 2020
 
MİMARLIK'tan

MİMARLIK DÜNYASINDAN

YAYINLAR



KÜNYE
ANMA

Tasarıma Kentsel Ölçekten Bakan Baran İdil

Cengiz Bektaş, Mimar

 

Sevgili Baran,

Ankara’da, Küçükesat’ta Maliye Blokları vardı. Umarım şimdi de vardır, yıkmamışlardır. Unutulmaz Emin Onat’ın tasarımıydılar. Öğrencileri Rahmi Bediz ile Demirtaş Kamçıl uygulamışlardı.

Anımsamamak olanaklı mı?

“Dubleks” dedikleri, bir buçuk katlı konutların sıralanmalarından, bu sıralardan üçünün üst üste konmalarından oluşmuşlardı. Maliye Bakanlığı çalışanları yaptırmışlardı. Amerikalılar kiracılarıydılar.

1960’ların başlarıydı.

Yer katlarının önlerinde elcek bahçeleri vardı. Üst katlarda bu bahçelerin yerini balkonlar alıyordu.

Bir gün bunlardan birinin boşaldığını gördüm. Amerikalılar ayrılıyorlardı. Sanırım görev (ne göreviydi?) yerleri değişmişti besbelli. Sordum, kimin olduğunu öğrendim. Aradım, konuştuk, belirlediğimiz günde evin önünde buluştuk. Yer katında ilk bloğun güney ucundaydı. Konutun önündeki bahçede tek bir kırmızı gül vardı. “Benim evim” dedi. Tuttum.

Sen o günlerde İller Bankası’nda, kent tasarımı birimindeydin.

Sonra sen geldin. Duvar komşusu olduk. Sonra öteki arkadaşlarımız, dostlarımız, arkadaşlarımız geldiler birer birer. Sıralarını bilmiyorum, unuttum daha doğrusu… Sevgili, Can Oral Vural, Şaziment-Neşet Arolat, Karin-Kaya Yenen, Şaylan-Cihat Fındıkoğlu…

Hepimiz yarışmacıydık. İçimizden biri çizimlerini yetiştiremiyorsa, hepimiz koşardık yardıma. Her yarışmadan bizim sokaktan bir kişi, kimi zaman iki kişi ödülle çıkardı.

Cümbüş olurdu…

Sevgili Baran!

Senin konulan bir adın (lakabın) vardı. Sanırım, İstanbul’da üniversitede, arkadaşların koymuşlardı: “Adam dö salon”… Salon adamı mıydın bilmiyorum. Ama gerçekten sevilen, adam gibi adamdın.

Çocuklarını da çok severdik; kızın Aslı’yı da, Kağan’ı da. Aylayı da… Ayla, her koşulda destek idi sana.

Aslı’yı havalara atar, tutardım. O da bundan çok hoşlanırdı… Akşamları işlikten dönüşümde beni bekleyenlerden biri de oydu.

Sevgili Baran!

1975 miydi?

Safranbolu’da, İTÜ’nün mimarlık tarihi, onarım kürsüsünün desteğiyle, belediyenin örgütlediği bu konuda ilk büyük toplantı gerçekleştirilmişti. Bu toplantıların çağrılıları arasındaydık. Oraya konuyla ilgili hemen hemen herkes gelmişti. Kimileri oralılara bir şeyler öğreteceklerini düşünerek gelmişlerdi. Ama içtenlikle bir şeyler öğrenerek döndüler. Sanırım Safranbolu’daki bu toplantı birçok kişi için bir “milat” idi.

Seninle ikimiz ortak bir bildiri verdik. Sen “kent tasarımı” yönünü işliyordun konunun, ben de “mimarlık” yönünü.

Bize göre kendi uygulamalarımızdan öğrendiğimiz çok önemli şeyler söylüyorduk. Kent tasarımı yerinde yapılmalıydı. Dinamik olmalıydı. Güncellemeler yapılabilmeliydi…

Kimileri seni kürsüden indirmeyi becerdiler.

Benim bölümüme gelmişti sıra. Kürsüye çıktığımda şunları söyleyerek başladım konuşmama:

“Siz bugün bizi kürsüden indirebilirsiniz. Ama biz sizi indirdiğimizde siz bir daha zor çıkarsınız.”

Şunca yıl geçti. Neredeyse yarım yüzyıl… Söylediğimiz hep doğru çıkmadı mı?

Sevgili Baran!

Kent tasarımında, konunu öğretim görevi üstlenerek gençlere öğretmekte hem başarılı oldun ülkemiz ölçeğinde hem de etkin. Benim için en iyi tasarımcıydın insancıllığınla. Yapılacak tasarımı, yerini, yurdunu iyice öğrenmeden hiç üstlenmedin bildiğimce…

Neden bildiğimce diyorum?

Ben İstanbul’a taşınmıştım. Beni aradın telefonla bir gün:

“Cengiz İstanbul’un Anadolu Yakası’nda bir tasarım işi aldım. Bana oralardan bir yer kirala.”

“Oralardan!” dediğinde ben ne anlayacaktım? Elbette Kuzguncuk…

Yanıtım birkaç gün sonra şu olmuştu biliyorsun:

“Senin için bir ev aldım. 150 bin lira ‘kaparo’ verdim. Gel de gerisini tamamla.”

Öyle yaptın.

Sevgili Baran!

Yine bir sağlık konusu ile ilgili Muğla’ya geldiğinizde ilk beni aradın. Hemen kentin özeğinde bir kültür evinde buluştuk. Çay, kahve… Bayram çocukları gibiydim. İçim içime sığmıyordu. Sen, Ayla, Aslı, Kağan ve Gönül yaylasındaydık Muğla’nın.

Ne güzel, ne güzel akşamdı.

Ne bilirdim ki bu son buluşmamızdı.

Seni hep özledim. Biliyorum hep özleyeceğim.

Bu icerik 1958 defa görüntülenmiştir.