Türkiye’de mimarlık tarihi alanında yüksek lisans ve doktora eğitimi veren az sayıdaki kurumdan biri olarak 1988-1989 yılında eğitime başlayan ODTÜ Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı, 2018-2019 akademik yılında 30. yılını kutlamak üzere bir dizi etkinlik gerçekleştirdi.

30. Yıl Buluşmaları, birbirini tamamlayan iki temel eksende kurgulanan etkinlik serileriyle başladı: İlk seri etkinliği mimarlık okullarında verilmekte olan mimarlık tarihi eğitiminde ODTÜ’nün etkisini anlamayı ve belgelemeyi hedefleyen paneller, diğerini ise ODTÜ Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı’nın disipline katkılarını değerlendirmeye açmayı hedefleyen program öğretim üyelerinin güncel araştırmalarının sunuşları oluşturdu.

“Mimarlık Öğrencilerine Tarih Öğretmek: Değerlendirme” başlıklı panellerde, mimarlık lisans eğitimi sürecinde verilen mimarlık tarihi mecburi derslerinin amaç, kapsam ve yöntemine odaklanılarak lisans düzeyinde mimarlık tarihi eğitiminin çeşitli yönleriyle incelenmesi, pedagojik yaklaşımları dönüştüren güncel açılımların eleştirel bir çerçevede tartışılması ve farklı uygulamaların karşılaştırılarak değerlendirilmesi amaçlandı. Kasım 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında düzenlenen ilk üç panelde, ODTÜ Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı ve / veya ODTÜ Mimarlık Bölümü mezunu olan ve 17 yurt içi, 4 yurt dışı olmak üzere toplam 21 üniversitede lisans düzeyinde mimarlık tarihi alanında eğitim veren 25 akademisyenin yaptığı sunuşlarla farklı üniversitelerde uygulanan mimarlık tarihi eğitimi değerlendirildi. Mart 2019’da düzenlenen ve program öğretim üyelerinin sunuş yaptığı dördüncü panelde ise, ODTÜ Mimarlık Lisans Programı’nda verilen mimarlık tarihi derslerine odaklanıldı. Bu paneller, Türkiye içinde ve dışında lisans düzeyinde verilmekte olan mimarlık tarihi eğitiminde uygulanan yöntemlerin ve karşılaşılan sorunların ilk kez bir arada sunulduğu ve tartışıldığı bir ortam oluşturdu.

Etkinlikler, 2019’un Nisan ve Mayıs ayları boyunca “ODTÜ Mimarlık Tarihi Çalışmaları” başlığıyla gerçekleştirilen sunuşlarla devam etti. Programın öğretim üyelerinin gerçekleştirdiği bu sunuşlarda, ODTÜ Mimarlık Bölümü’nde tarih derslerini veren ve Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı’nda eğitimi yürüten öğretim üyelerinin antik dönemden modern mimarlık tarihine, sultan kubbelerinden çağdaş müze mekânlarına uzanan geniş bir kronolojik, tematik ve kuramsal çerçevede gerçekleştirdikleri güncel çalışmalar paylaşıldı.

Yıl boyunca süren panel ve sunuşların ardından, buluşmaların üçüncü aşaması olarak, programın tarihine odaklanarak 30 yıllık üretimini değerlendiren “On the Same Page: 30 Years of METU Architectural History” (Aynı Sayfada: ODTÜ Mimarlık Tarihi’nin 30 Yılı) başlıklı sergi 16 Mayıs 2019’da ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nde açıldı. Programda verilmiş ve verilmekte olan 77 ders ile tamamlanan 101 yüksek lisans ve 19 doktora tezinin konu ve içeriklerini analiz eden çalışmalar, mimarlık tarihi derslerinin verilişinde kullanılan yazılı ve görsel malzemeler ile programın gerçekleştirdiği etkinlik ve yayınların kronolojik bir listesini sunan sergiye, ODTÜ Mimarlık Bölümü’nün mimarlık tarihi derslerini vermiş ve Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı’nda kuruluş dönemlerinden bugüne görev almış öğretim üyesi ve araştırma görevlileri ile yapılan söyleşilerle oluşturulan video sunumu da eşlik etti.

30. yıl etkinlikleri, programın ilk başkanı olan Prof. Dr. İnci Aslanoğlu’nu anmak üzere 22 Mayıs 2019’da düzenlenen “İnci Aslanoğlu: Mimarlık Tarihini Yazmak ve Öğretmek” başlıklı buluşma ile sona erdi. Meslektaşları ve öğrencilerinin katıldığı buluşmada, tez öğrencileri olan Sibel Bozdoğan ve Aydan Balamir’in Aslanoğlu’nun mimarlık tarihçisi ve eğitmen olarak Türkiye’de alandaki çalışmalardaki yerini vurgulayan sunuşları da gerçekleştirildi. Buluşmada, yine tez öğrencileri olan T. Elvan Altan ve Sevil Enginsoy Ekinci’nin derledikleri ve mimarlık tarihi çalışma alanının kuramsal ve tematik çeşitliliğini / zenginliğini vurgulamak üzere katılımcılara açık çağrı sonucunda elde edilen 56 maddeden oluşan bir başvuru kaynağı olarak şekillendirilen İnci Aslanoğlu için Bir Mimarlık Tarihi Dizimi başlıklı kitabın tanıtımı da yapıldı. İlerleyen yıllarda yeni maddelerin eklenmesiyle gelişmeye açık bir başvuru kaynağı ve mimarlık tarihi yazımı tartışmaları için bir iletişim ortamı olması hedeflenen bu yayın için hazırlanan www.birmimarliktarihidizimi.org adresi de paylaşıma açıldı.

ODTÜ Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı, altı tam-zamanlı ve iki yarı-zamanlı öğretim üyesinin değişik dönem, konu ve yaklaşım odaklı uzmanlık alanlarına göre şekillenen kapsamlı bir eğitim içeriği sunmakta ve İngilizce eğitimle güçlenen uluslararası bağlantıları ile yurt içi ve yurt dışındaki üniversitelerde görev alan mezunlarıyla gelişen iletişim ortamının desteğiyle gerçekleştirdiği ders dışı etkinliklerle verdiği eğitimi desteklemektedir. Türkiye’de bir ilk olarak 1999 yılında düzenlediği ve 2019 Sonbahar aylarında 11.si düzenlenecek olan “Lisansüstü Araştırma Sempozyumu”, 2004 yılından beri sürdürdüğü “ODTÜ Mimarlık Tarihi Konuşmaları” başlıklı davetli konuşma serisi, yine Türkiye’de bir ilk olarak 2010 yılında düzenlediği “Mimarlık Tarihi Konferansı” ve sürekliliğini koruduğu diğer konferans, atölye çalışması, sergi, gezi ve benzeri etkinliklerin yanı sıra düzenlediği sempozyum ve konferansların bildirilerini derleyen yayınlarıyla, mimarlık tarihi öğrencileri ve araştırmacıları için dinamik bir akademik paylaşım ortamı sunmakta ve böylece alanın gelişmesinde etkin bir rol üstlenmektedir. 30. Yıl Buluşmaları kapsamında düzenlenen etkinliklerle programın bu rolü vurgulanarak alana katkısının değerlendirilmesi hedeflenmiştir.

ODTÜ Mimarlık Tarihi Lisansüstü Programı hakkında genel bilgiye ve 30. Yıl Buluşmaları kapsamında düzenlenen etkinliklerle ilgili detaylı bilgiye programın web sayfasından (archist.arch.metu.edu.tr) ve “ODTÜ Mimarlık Tarihi - METU Architectural History” isimli Facebook sayfasından ulaşılabilir.