432
TEMMUZ-AĞUSTOS 2023
 
MİMARLIK'tan

MİMARLIK DÜNYASINDAN

YAYINLAR



KÜNYE
ULUSLARARASI GÜNDEM

Kamusal Alan Cenneti Kopenhag ve “UIA 2023 SDG Pavyonları”

Şebnem Hoşkara, Prof. Dr., Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Bölümü
Ercan Hoşkara, Doç. Dr., Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Bölümü

Bu yazı, 2-6 Temmuz tarihleri arasında, Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA)’nin 2023 Dünya Mimarlar Kongresi’ne ev sahipliği yapmış olan Avrupa Başkenti Kopenhag’da, şehir içindeki kamusal alanlara yerleştirilmiş olan ve UIA2023 için özel olarak tasarlanmış ve uygulanmış olan 15 pavyonun, Türkiye’deki mimarlara tanıtılması amacıyla hazırlanmıştır. Yazarlar, adı geçen pavyonları birebir deneyimleme ve bazılarının tasarımcılarıyla sohbet etme olanağı da bulmuşlardır. Her biri kavramsal ve fiziksel anlamda birer mimari değer olan pavyonları, konumlandırıldıkları kentsel bağlamdan ve kamusal alandan bağımsız ele almanın olanaksızlığı dolayısıyla, yazının kurgusu öncelikle, Kopenhag’ın kentsel kamusal alanlarına odaklanmıştır. Sonrasında ise, UIA2023 SDG Pavyonları ayrı ayrı tanıtılmıştır.

DÜNYA MİMARLIK BAŞKENTİ KOPENHAG VE KAMUSAL ALANLARI

Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA)’nin 2023 Dünya Mimarlar Kongresi’ne 2-6 Temmuz tarihleri arasında ev sahipliği yapmış olan, 2023 Dünya Mimarlık Başkenti Kopenhag, kent kimliğine, yaşanabilirliğine ve yaşam kalitesine katkıda bulunan canlı ve iyi tasarlanmış kamusal alanlarıyla ön plana çıkıyor.[1] Şehrin, tasarıma, sürdürülebilirliğe ve toplum katılımına verdiği önem hem yerel halk hem de ziyaretçiler için çok sayıda davetkar ve eğlenceli kamusal açık alanların yaratılmasına yol açmıştır.

Kopenhag'da kamusal alanların, yaya ve bisiklet dostu ortamların ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerinin gelişiminin mimarı, insan merkezli kentsel tasarımı teşvik etme ve kentsel yaşam kalitesini artırma konusundaki çalışmalarıyla tanınan Danimarkalı mimar - kentsel tasarımcı ve şehir planlama danışmanı Jan Gehl'dir. Fikirleri ve çalışmaları Kopenhag’ın ötesine ulaşan Gehl'in şehir planlama ve tasarımına yaklaşımı; şehirleri ve kamusal alanları “araçlardan çok insanlar için tasarlamanın” ve yürünebilirliği, sosyal etkileşimi ve güçlü bir topluluk duygusunu teşvik etmenin önemi üzerine kurgulanmıştır. Jan Gehl'in ilkeleri ve kentsel tasarım konseptleri doğrultusunda gelişen, planlanan ve tasarlanan Kopenhag’daki kamusal alanlar, insanların birbirleriyle etkileşime girmesi, sosyalleşmesi ve bağlantılar kurması için fırsatlar sunmakta; arkadaşlar, aileler ve komşular için, topluluk ve aidiyet duygusunu besleyen buluşma noktaları olarak hizmet etmektedir. (Resim 1)<

Kopenhag, aynı zamanda, aktif ve sağlıklı yaşam tarzlarına önem veren bir kentsel kimlik taşımakta ve kentin pek çok yerine yayılmış olan parkları ve rekreasyon alanları ile, koşu, bisiklet, spor ve açık hava egzersizleri gibi fiziksel aktiviteler için fırsatlar sunmaktadır. Kopenhag, küresel yaşanabilirlik endekslerinde sürekli olarak üst sıralarda yer almaktadır;[2] iyi tasarlanmış kamusal alanları, yeşil alanlara, kültürel etkinliklere ve boş zaman etkinliklerine erişim, şehrin genel yaşam kalitesini artırarak kenti yaşamak ve ziyaret etmek için çekici bir yer haline getirmektedir. Kopenhag'daki birçok kamusal alan, şehrin kültürel çeşitliliğini ve tarihini de sergilemektedir. Bu alanlarda düzenlenen festivaller, sanat enstalasyonları ve topluluk etkinlikleri, kullanıcıların çeşitli kültürel gelenekleri kutlamasını sağlamakta ve kültürler arası diyaloğu teşvik etmektedir. Yaban hayatı için doğal yaşam alanları olarak da hizmet etmekte olan bu alanlar, hava kalitesine katkıda bulunmak ve kentsel ısı adası etkisini hafifletmeye yardımcı olmak yoluyla şehrin çevresel sürdürülebilirliğinin sağlanması için de birer araç rolünü üstlenmektedir. (Resim 2)

Yenilikçi kentsel tasarımın ve mimarinin her noktada görüldüğü Kopenhag’da kamusal alanlar, genellikle tasarımda yaratıcı ifade ve deneyler için zengin platformlar olarak hizmet etmekte, aynı zamanda, turistleri ve ziyaretçileri de şehre çekerek, kafe, restoran, hediyelik eşya dükkanı gibi işletmeler için fırsatlar yaratmak yoluyla yerel ticareti canlandırmakta ve şehrin ekonomisine katkıda bulmaktadır. (Resim 3)

Kopenhag'ın kamusal alanlarının motorlu araç trafiğinden olabildiğince arındırılmış, yaya ve bisikletliye öncelik sağlayan tasarımı ve atmosferi, kentin özgün kimliğine ve yer duygusuna katkıda bulunmaktadır. Bu alanlar toplumun değerlerini, tarihini ve özlemlerini yansıtmaktadır. Hareketli ve stresli şehir yaşantısı ve yoğun bina dokusu içinde özel tasarımlarıyla yer alan parklar, bahçeler, meydanlar ve sahil alanları gibi farklı kamusal alanlar, kent sakinlerinin ve ziyaretçilerin dinlenip rahatlayacakları, aynı zamanda da eğlenebilecekleri ortamlar sağlamanın yanında, halka açık toplantılar, tartışmalar ve etkinlikler için sağladıkları olanaklar ile sivil katılımı da teşvik etmektedir. (Resim 4)

Bütün bu özetlenen özellikleriyle Kopenhag'daki kamusal alanların önemi, sosyal uyumu artırma, refahı artırma, ekonomik büyümeyi teşvik etme ve kültürel ifade için alanlar sağlama yeteneklerinde yatmaktadır. Şehrin davetkar kamusal alanlar yaratmaya ve sürdürmeye yaptığı yatırım, yaşanabilir ve dinamik bir kentsel çevre olarak itibarına katkıda bulunmaktadır.

UIA 2023’ün “Kültür, hoşgörü, yeşil alan ve hayranlık verici mimarinin eşsiz birleşimini sunan, dünyanın en yaşanabilir şehirlerinden biri” diye tanımladığı Kopenhag, UNESCO ve UIA’nın ortak iş birliğiyle kültür ve mimarlık arasındaki ilişkiyi geliştirmek amacıyla üç yılda bir verilen UNESCO Dünya Mimarlık Başkenti unvanını taşımaktadır ve 2023 yılında Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) tarafından her iki yılda üç yılda bir düzenlenen 28. Dünya Mimarlar Kongresi’ne de ev sahipliği yapmıştır.

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI (SDG) PAVYONLARI

SDG Pavyonları,[3] Birleşmiş Milletler (BM)’in küresel barış ve refah için ortaya koyduğu eylemlerinin bir listesi olan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (Sustainable Development Goals - SDGs) ile ilgili temaları araştıran, Dünya Mimarlık Başkenti ve Kopenhag'daki UIA Dünya Mimarlar Kongresi için, birebir tasarlanmış ve uygulanmış deneysel mimari projelerdir. Bu keşif amaçlı yapılar, kentin ikonik liman bölgesi de dahil olmak üzere Kopenhag'ın belirli noktalarına “pop-up kurulumlu” olarak yerleştirilmiş, geçici ancak özgün tasarımlardır. Tasarımların bazıları radikal malzemeleri ve inşaat tekniklerini araştırırken, diğerleri mevcut bina uygulamaları hakkında yeniden düşünmeyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Her bir pavyon, BM'nin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı’ndan bir veya daha fazlasıyla ilgili olarak, gelecek için inşa etme söz konusu olduğunda, doğru soruları sormak için çalışan mimarlar, mühendisler, malzeme üreticileri, bilim kurumları, dernekler ve vakıflar arasındaki işbirliğinin sonucudur.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliğe ilişkin karmaşık bir hedef ve alt hedef karışımı içermesi gibi, SDG Pavyonları da farklı zorluklar paletine yanıtlar sağlamaya çalışmaktadır. Tüm SDG pavyonları, UIA Dünya Kongresi'nin "Sürdürülebilir Gelecekler - Kimseyi Geride Bırakma" temasına uygun olarak, herkesin erişebileceği şekilde tasarlanmış ve geri dönüşüm, yeniden birleştirme veya yeniden kullanım planları ile malzemelerin sorumlu tüketimine vurgu yapılarak inşa edilmiştir.

Proje, Danimarka Mimarlar Birliği ve UIA Dünya Mimarlar Kongresi Kopenhag ekibi tarafından, Kopenhag Belediyesi ve CPH Şehir ve Liman Geliştirme işbirliğiyle sunulmaktadır. Dünya Mimarlar Kongresi ile ilgili olarak oluşturulan ve kentin seçilmiş kamusal alanlarına altı aylık bir süre için geçici olarak kurulmuş olan 15 pavyon, 2023'te Kopenhag'ı Dünya Mimarlık Başkenti olarak kutlamak için Kopenhag’ın kamusal alan ağı içinde, yaz boyunca kongre konuklarına ve ziyaretçilerine zengin deneyimler yaşatmış ve çeşitli etkinlikler sunmuştur.

Living Places Copenhagen[4]

Mimar: EFFEKT

Tasarım ortağı: Velux, Artelia

Yer: Otto Busses Vej 27

Danimarka inşaat yönetmeliklerinin şart koştuğundan üç kat daha düşük karbon ayak iziyle evlerin nasıl

inşaa edilebileceğine dair bir dizi tam ölçekli prototip olarak inşa edilmiş olan bu pavyon, tüm pavyon projelerinin en büyüğüdür. Living Places Copenhagen, gün ışığı ve temiz hava kullanarak sağlıklı bir iç mekân iklimi yaratmaya güçlü bir şekilde odaklanarak tasarlanmış ve sınıfının en iyisi olan bir iç mekân iklimi sunmaktadır. (Resim 5)

Living Places Copenhagen - konseptinin ilk yedi prototipi, üç kat daha düşük CO2 ayak izi ve birinci sınıf iç mekan iklimi ile sürdürülebilir binaları nasıl geliştirebileceğimizi göstermekte. Konsept, Danimarka'daki en düşük CO2 emisyonlarına sahip ve gelecekteki teknolojinin daha sürdürülebilir bir şekilde inşa edilmesini beklemek zorunda olmadığımızı göstermek amacıyla tasarlanmış.

Eski bir demiryolu sahası üzerine inşa edilen bu yedi ahşap yapı - iki ev ve beş açık pavyon - proje ekibinin Danimarka'daki diğer binalardan daha düşük olduğunu söylediği, yılda metrekare başına 3,8 kilogram CO2'lik bir karbon ayak izini hedeflemekte. EFFEKT tarafından, yapıları uygun maliyetli olacak şekilde tasarlanmış olan pavyon, böylece tipik bir evle aynı fiyata inşa edilebileceğini gösteriyor ve refah avantajları sunan malzemeler ve bağlantı parçaları içeriyor.

İnşaat endüstrisine öncülük etmek ve binaları yeniden düşünmenin bazı küresel iklim ve sağlık sorunlarının çözülmesine nasıl yardımcı olabileceğini göstermek amacıyla tasarlanmış olan pavyon, beş temel ilkeye dayanmakta: evler sağlıklı, uygun fiyatlı, basit, zaman içinde paylaşılan ve ölçeklenebilir olmalıdır. Bu ilkeler yeni veya mevcut binalara ve topluluklara uygulanabilir bir özellik taşıyor.

Bricks in Common[5]

Mimarlar: AART, Mangor & Nagel, NOAA

Tasarım ortakları: OJ Consulting Engineers, Copenhagen Mason's Guild, NEXT Kbh

Yer: Havnegade 37

Tuğlalar, kesişen üç kemerden oluşan bu pavyonun ana odak noktasıdır. Tasarım, geleneksel bir Danimarka yapı malzemesi olan tuğlanın nasıl uzun bir ömre sahip olduğunu ve üretimi için oldukça enerji yoğun olduğunu, yani yalnızca doğru şekilde kullanıldığında sürdürülebilir olduğunu vurgulamayı amaçlıyor. (Resim 6)

Kurulumdaki her kemer farklı bir boyutta, ancak aynı CO2 ayak izine sahip. Bu, farklı tuğla türleri kullanılarak elde edilmiş: ilki geleneksel tuğlaları kullanmış; ikincisi piyasadaki en çevre dostu tuğlayı içeriyor ve üçüncüsü geri dönüştürülmüş tuğlaları sergiliyor.

Tuğla pavyon “Ortak Tuğlalar” dikkatimizi bu çifte bağlama getiriyor: tuğla potansiyel olarak uzun bir ömre sahip,m ancak aynı zamanda üretmek için çok enerji tüketen bir malzeme. Tasarımcılarının ifadeleriyle, “tuğlanın sürdürülebilir kalkınmanın daha büyük bir bölümünde rol oynamasını istiyorsak, daha fazla yeniliğe, gelişime ve sökme için daha fazla tasarıma ihtiyacımız olacaktır.”

The Greenhouse[6]

Mimarlar: Forma

Tasarım ortakları: BaneGaarden, Re:Arc Institute

Yer: Otto Busses Vej 45

Girişimci ve aktivist Soeren Ejlersen tarafından başlatılan bu proje, Kopenhag Botanik Bahçeleri'nden asırlık bir seranın yıkımın eşiğinden kurtarıldığını görüyor. Kopenhag mimarlık stüdyosu Forma'nın rehberliğinde, yapı özenle sökülmüş ve hepsi geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılarak oluşturulan yeni bir altyapı ve zemin üzerinde yeniden monte edilmiş. Mobilyaların yanı sıra bitkilerle de dolu olan sera, iklim bilincine sahip BaneGaarden için uzun vadeli topluluk etkinlikleri ve eğitim alanı sağlayacak. (Resim 7)

Sera, girişimcileri, ziyaretçileri ve yerel toplumu doğa ile yeniden bağlantı kurmaya ve mevcut ve gelecek nesiller için ekosistemleri beslemenin önemini öğrenmeye davet eden bir alan. Pavyon, şehirlerimizin kalbindeki yeşil, eğitim ve rejeneratif alanların ihtiyacını ve potansiyelini vurgulayan bir deniz feneri projesi ve iklim krizi karşısında şehirlerimiz için rejeneratif gelecekleri karşılamak ve keşfetmek için bir kulüp binası alanı olarak düşünülmüş.

Bu yeni etkinlik ve eğitim alanı, Kopenhag Botanik Bahçeleri'nden 100 yıllık yayılma seralarının dönüşümü etrafında inşa edilmiş. Seralar yıkımın eşiğinde kurtarılmış ve Jernbanebyen'deki yeni yerine taşınmış. Pavyon, çocuklar ve yetişkinler için hayati öğrenme alanları içeriyor, azaltıcı, rejeneratif ve esnek uygulamalar hakkında iklim odaklı bilgilere ilham veriyor ve aktarıyor.

Seralar, sürdürülebilirlik etkinlikleri ve girişimleri için arzu edilen bir yer haline gelmeyi, insanların ve kuruluşların birlikte sürdürülebilir bir şekilde öğrenmelerine ve büyümelerine yardımcı olmayı hedefliyor.

The Raft[7]

Mimarlar: Studio Coquille, Tan & Blixenkrone

Tasarım ortakları: Kvadrat, CLT Denmark

Yer: Christians Brygge 28

Arazi kullanılabilirliği, erişilebilirlik ve su altı biyoçeşitliliği ile ilgili sorunları ele alan bu SDG Pavyonu'nun rengi, kırmızı. Yapı kanala kadar uzansa da tasarımcıları tarafından sınırlı hareket kabiliyetine sahip olanlar için eşit erişilebilir ve misafirperver olacak şekilde tasarlanmış. (Resim 8)

Bir CLT platformunu yeniden kullanılabilir Kvadrat tekstillerinden yapılmış bir çatı ile birleştiren The Raft, ziyaretçileri Kopenhag sularındaki ekolojiyi gözlemlemeye davet etmektedir. Sal, Kopenhag kanalının yüzer platformlarından birine inen duyusal bir yapı olarak sunuluyor ve ziyaretçilere su ile doğrudan ve eğlenceli bir duyusal deneyim sunmayı amaçlıyor. Sualtı deniz hayvanlarından esinlenen ve yelkenli teknelerin geometrileri ve teknikleri ile çalışan yapı, suyun renkli çatıya hareketlerini yakalamak ve canlı bir hayvan yaratmak için tasarlanmıştır.

İnteraktif ve parlak kırmızı çatı, uyum sağlamak ve değişmek için acil ve benzeri görülmemiş ihtiyaçlara bir çağrıdır; bu, tüm dünyada paylaşılan, ancak onlarla nasıl yüzleşileceğine dair derin eşitsizliklerle dolu bir gerçekliktir.

Tasarımdaki özel özen, hareket kabiliyeti kısıtlı kişilere platforma kolay erişimi garanti etmek ve herkesin hoş karşılandığını hissettiği bir alan yaratmaktır. “Büyük zorluklarımıza çözüm bulmanın ancak kolektif ve kapsayıcı bir şekilde başarılabileceğine inanıyoruz” diyen tasarım ekibinin tasarladığı alan, farkındalık yaratabilecek, tartışmalar yaratabilecek ve genel olarak kapsayıcılık konusunu yansıtabilecek konuşmalar ve etkinlikler için sıcak bir ortam olmayı amaçlamaktadır.

Obel Award: Unpavilion[8]

Mimarlar: MAST

Tasarım ortakları: Obel Award, Das Boot Naval Engineers

Yer: Ved Lille Langebro

Dünyanın en zengin mimarlık ödüllerinden biri olan Obel Ödülü, inşaat sektöründe üstesinden gelinmesi gereken bir ikilemi vurgulamak ve yeşil yıkama sorununa açıklık getirmek amacıyla, UIA Dünya Kongresi sırasında kullanılmak üzere büyük bir yeşil çamaşır makinesi şeklinde bir kurulum yaratmış. (Resim 9)

Aksi takdirde yıkılması planlanan kurtarılmış beton bir mavna üzerine yerleştirilmiş olan ve şehrin su yollarında farklı yerlere taşınmasına olanak sağlayan bu yeşil çamaşır makinesi, kentin en can alıcı noktalarından birinde konumlandırılmış. Mavnanın daha sonra mimarlık öğrencileri için bir öğrenme alanı olacak şekilde güçlendirilmesi planlanıyor.

4'ten 1 Gezegene: Yeni Nesil Mimari[9]

4'ten 1'e Gezegen, konut binalarından iklim etkisini mevcut seviyenin dörtte birine düşürmeyi amaçlayan bir girişim olarak, gelecek nesil mimarlar tarafından geliştirilen üç farklı pavyondan oluşmaktadır. (Resim 10)

I) Doğal Pavyon: Bu pavyonda mimarlar, sıkıştırılmış toprak da dahil olmak üzere alternatif malzemelerden yapılmış estetik ve işlevsel olarak ikna edici bir ev sunmaktadır. Yapı, yerel kaynaklı killi toprak kullanılarak yapılmış, ahşap bir yapı ve ahşap lifinden yapılmış biyojenik yalıtım kasetleri ile birleştirilmiş sıkıştırılmış toprak duvarlara sahiptir. Limana entegre bakış açısı ile konsept, sadece kullanıcılar için cazip bir çözüm değil, aynı zamanda üretim gereksinimleri açısından da gerçekçidir. Tasarım, bu malzemelerin evin duyusal değerini nasıl artırabileceğini göstermeyi amaçlamaktadır. (Resim 11)

II) Quarter Pie Pavyonu: Tegnestuen LOKAL + Aaen Mühendislik, karbon azaltımına giden ikili bir yolu araştıran Quarter Pie Pavyonu'nu tasarlayarak ‘Yaşama yeni yaklaşımlarla birlikte inşaata alternatif yaklaşımlar: Kişi başına daha az metrekare için nasıl tasarım yapabiliriz?’ sorusuna yanıt aramaktadır. Tasarım, evlerin karbon ayak izlerini azaltmak için 10 temel ilkeyi vurgulayan bir yapı üzerinden, inşaata alternatif yaklaşımları yeni yaşam yaklaşımlarıyla birleştirmeyi amaçlayan toplu konut konseptine bir örnek sunmaktadır. Mimarlar, dairesel tasarımı da birleştirirken, gelecekteki evlerin nasıl daha kompakt ve esnek olması gerektiğini göstermeyi ummaktadır. (Resim 12)

III) Sazdan Tuğla Pavyonu: Rønnow Architects, Leth & Gori ve CINARK, tarafından tasarlanmış olan üçüncü pavyon, iki ana bileşenden oluşmuştur: samandan yapılmış sazdan bir dış ve çatı ve gözenekli kil bloklardan oluşan bir iç mekan. Tasarım, geleneksel ve biyobazlı malzemeleri birleştiren ve yalıtım, mukavemet ve yangın gereksinimlerini gerçekçi bir şekilde karşılayabilecek rasyonel bir yapı sistemi sunan sazdan tuğla bloklardan bir ev sunmaktadır. (Resim 13)

Bio-Center[10]

Mimarlar: Sınır Tanımayan Mimarlar

Tasarım ortakları: Uganda Ulusal Gecekondu Sakinleri Federasyonu, ACTogether Uganda

Yer: Ved Lille Langebro

Kar amacı gütmeyen kuruluş Sınır Tanımayan Mimarlar'ın (Architects Without Borders) Danimarka kolu, Uganda'da inşa ettiği ve Sahra Altı Afrika'daki diğer yerlere kurmayı planladığı bir sanitasyon projesinin bir versiyonunu, UIA etkinliği kapsamında Danimarka Mimarlık Merkezi (Danish Architecture Center) binasının nehre bakan tarafına konumlandırmış. Proje, milyonlarca insanın gecekondu mahallelerinde yaşadığı bir bölgede, basit ve ölçeklenebilir bir mimari yapının, tuvalet, duş ve temiz suya erişimin yanı sıra yemek pişirme ve sosyalleşme olanaklarını nasıl sağlayabileceğini araştırıyor. UN-Habitat tarafından geliştirilen bir yöntemi kullanan yapı, dışkıyı biyogaza dönüştürerek, yemek pişirmek için daha yaygın olarak kullanılan odun kömüründen daha çevre dostu bir yakıt sağlayabiliyor.

Bu pavyon, Sınır Tanımayan Mimarlar'ın gerçekte uygulamış oldukları projelerinden biri olan "Biyo-merkez"in bir yorumu olarak tasarlanmıştır. Bu biyo-merkez, bir yandan sosyal bir odak noktası oluştururken diğer yandan, temel sıhhi işlevleri sayesinde, konumlandırıldığı yoğun yapılaşmış gecekondu mahallesinde önemli hizmetler sunmaktadır. Pavyon, mimarlığın gezegendeki yaşam standartlarındaki eşitsizliği azaltmak için nasıl çözümler üretebileceğinin bir örneğini temsil etmektedir. (Resim 14)

(P)recast[11]

Mimarlar: GXN

Tasarım ortakları: Teknologisk Enstitüsü, Aarhus Universitet

Yer: Refshalevej 173

Bu proje, Danimarkalı mimarlık firması 3XN'nin inovasyon kolu GXN'nin, prefabrik beton elemanların yük taşıyıcı yapılar oluşturmak için nasıl yeniden kullanılabileceğine dair devam eden araştırmalarının bir sonucu olarak oraya çıkmış. 1950'lerden itibaren binalarda ortak bir bileşen olan levhalar, üretmek ve uzun bir ömür sunmak için oldukça karbon yoğundur. Yani bir bina çok erken yıkılırsa, büyük bir çevresel etkiye neden olur. (P)recast araştırma projesi, 1950'lerden itibaren Danimarka'da inşa edilen yapılardan bina bileşenlerini yeniden kullanma potansiyelini araştırıyor. Bu binalar teknik ömürlerine ulaşmaktan çok uzaktayken, tasarımcı ekip, bileşenlerinin yeni inşaatlarda yeniden kullanılıp kullanılamayacağını, kaynak tüketimini azaltıp azaltamayacağını ve Danimarka'nın Paris İklim Anlaşması taahhütlerini yerine getirmesine yardımcı olup olamayacağını sorguluyor. Çok az referansla yenilikçi bir yaklaşım, pavyonu Danimarka'da değiştirilmemiş prefabrik beton elemanların yeniden kullanımını sergilemek için türünün ilk örneği haline getirmiş. Bu SDGs Pavyonu, Kopenhag çevresindeki yıkım projelerinden elde edilen beton plakalardan inşa edilmiş ve 150 yıldan daha eski kurtarılmış ahşaptan yapılmış çerçevelere yerleştirilmiştir. Tasarımcılarının anlatımıyla, “Bu pavyon, prekast beton elemanların tam ölçekli yeniden kullanımını uygulamak için gerekli yıkım tekniklerini sergiliyor. Pavyon, soyundukları kırılganlığı ve estetiği aydınlatmak için öğeleri bir bütün olarak ve değiştirmeden sergiliyor. Pavyon yapısı, tamamı Kopenhag metropol bölgesinde hasat edilen ve tamamen yeniden kullanılan yapı malzemeleriyle inşa edildi ve sergiden sonra elemanların tekrar kullanıma dönecek şekilde demonte edilmek üzere tasarlandı.”[12] (Resim 15)

Feed-Back[13]

Mimarlar: Schnidt Hammer Lassen

Tasarım ortakları: BLOXHub, Roskilde Festivali

Yer: Bryghusgade 10

Bu enstalasyon, mimarlık firması Schmidt Hammer Lassen'in “paylaşılan yemeklerin ve diğer gıda ile ilgili faaliyetlerin çok kuşaklı topluluklar oluşturmaya nasıl yardımcı olabileceğini” araştıran, devam eden bir projenin parçası olarak ortaya konmuş. Burada pavyon, tüketim-sonrası plastikten yapılmış, üzerinde şemsiye benzeri bir gölgelik bulunan ve yenilebilir çiçekler, otlar ve sebzelerle doldurulmuş dairesel bir masa şeklini almıştır. "Topluluk etkinleştirme cihazı" olarak tanımlanan ve UIA sırasında çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmış olan bu masa, daha sonra, müzik festivallerinde kullanılmak üzere yakın bir kasaba olan Roskilde'ye gitmek üzere planlanmış. (Resim 16)

Plastik Pavyon: Sürdürülebilir Toplumlar İnşa Etmek[14]

Mimarlar: Terroir

Tasarım ortakları: Danimarka Plastik Federasyonu, Nordiq Group

Sürdürülebilir Toplumlar İnşa Etmek teması altında inşa edilen bu SDG Pavyonu, plastiğin gezegen için olumsuz etkileri olmadan nasıl kullanılabileceğini sergilemektedir. Terroir tarafından tasarlanan sökülebilir yapı, taşlarla tartılan 3D baskılı "ayaklar" üzerine oturan çelikten ziyade geri dönüştürülmüş plastikten yapılmış I-kirişlerle çerçevelenmiştir. İçinde sağlık, inşaat ve su, elektrik ve ısıtma sistemlerinde plastiğin yenilikçi kullanımlarını sergileyen bir düzen bulunmaktadır. Vitrin, bitki yaşamı için büyüyen alanlar sunan geri dönüştürülmüş borulardan yapılmış bir yapıdır. (Resim 17)

Ortak Yansımalar[15]

Tasarım: Kopenhag Belediyesi, Acil Ajans

Yer: Kongens Nytorv

Mimariye ancak onunla etkileşime girdiğimizde anlam verilir. “Ortak Yansımalar” (Reflections in Common) pavyonunun konsepti, insanların şehrin fonunda kendilerine bakmalarını sağlayan ve 2023 Dünya Mimarlık Başkenti için bir yansıma alanı olan tasarımda somutlaştırılmaktadır. (Resim 18)

Kopenhag'ın şehir mimarı Camilla Van Deurs tarafından tasarlanan ve Kopenhag'ın merkez meydanı Kongens Nytorv'a yerleştirilen "çiçekli bir ayna dolabı" niteliğindeki Ortak Yansımalar pavyonu, aynalı panelleri bitkilerle birleştirerek, yoldan geçenlere bir yansıma anı sunmaktadır.

Kullanıcılar, pavyonun içinde kendilerini, şehri ve doğasını yeni bir bakış açısıyla deneyimleme ve bu deneyimi dışa yansıtma olanağı bulmaktadırlar. Farklı günlerde ve günün farklı zamanlarında pavyonu ziyaret eden kullanıcılar, şehrin ve mekânın atmosferinin mevsimler, günler, saatler boyunca nasıl değiştiğini deneyimlemektedir. Ayna dolabı, daha sürdürülebilir bir şehir gelişiminin yaratılmasında yansıma ve kendini yansıtmanın önemini vurgulamaktadır.

Tasarım, yıl sonunda pavyon söküldüğünde tüm bileşenlerin geri dönüştürülmesi için ayarlanmış bir döngüsellik örneği olarak hizmet vermektedir. Yıl bittiğinde, pavyondaki tüm unsurlar başka yerlerde yeniden kullanılmak ve bitkiler Kopenhag çevresinde başka yerlere dikilmek üzere planlanmıştır.

Rüzgar Kulesi[16]

Architects: Atenastudio, Henning Frederiksen, Christian Fogh, Simone Aaberg Kærn

Tasarım ortakları: DMI, CLT Danimarka, Standart Sistem Mühendisliği

Yer: Kvæsthusbroen

Dünyanın ilk meteorolojik gözlem istasyonu olduğu söylenen Yunanistan'ın Atina kentindeki Rüzgar Kulesi'nden ipuçları alan bu mini kule, mümkün olan en küçük iklim ayak izini bırakmak amacıyla inşa edilmiştir ve iklim hakkında bilgi edinmek için bir yer sunmaktadır. CLT'den inşa edilen sekizgen yapı, güneşin, rüzgarın ve suyun hareketlerini ölçen bir dizi enstrümana sahiptir. Ziyaretçileri meteoroloji tarihi boyunca bir yolculuğa çıkararak, gelecekteki teknolojinin iklim zorluklarının üstesinden gelmek için nasıl kullanılabileceğine dair fikir vermeyi amaçlamaktadır. (Resim 19)

Rüzgar Kulesi (Tower of Wind) aracılığıyla, izleyiciler, meteoroloji tarihi boyunca bir yolculuk deneyimleyebilmekte ve gelecekteki teknolojinin iklim zorlukları hakkında bize neler söyleyebileceğine dair fikir edinebilmektedir. Ziyaretçiler kuleye girebilmekte ve diğer şeylerin yanı sıra iklim gelişmelerini gerçek zamanlı olarak takip edebilmektedir.

Poetic Daylight / Şiirsel Gün Işığı[17]

Mimarları: Danimarka Kraliyet Akademisi, Claus Pryds Architects

Tasarım ortakları: AAU Build, Holst Engineering, Aaen Engineering

Yer: Gråbrødretorv

Gün ışığı genel olarak bize dünyanın neresinde olduğumuzu ve kendimizi her gün içinde bulduğumuz alanları anlamamızı sağlar. “Şiirsel Gün Işığı” pavyonu, Danimarka Kraliyet Akademisi Mimarlık ve Tasarım Enstitüsünden bir ekip tarafından, mimari mekânları geliştirmede ve refahı desteklemede doğal gün ışığının önemini vurgulamak ve gün ışığının algısal, estetik ve şiirsel potansiyelinin bir dizi mekanda deneyimlenebileceği mekânsal niteliklerini ortaya çıkarmak üzere tasarlanmış. (Resim 20)

Gün ışığından farklı şekillerde yararlanan üç alana sahip olan ahşap pavyon, kış aylarında İskandinav bölgesinde gün ışığının son derece az olması nedeniyle, yapay aydınlatmaya güvenmek yerine güneş ışınlarından en iyi şekilde nasıl yararlanılacağını gösteriyor.

NOTLAR

[1] UIA2023 SDG pavyonlarının anlatımında, yazarların bire bir ziyareti, gözlemleri ve pavyonlarda yer alan tanıtım panolarından alınan bilgiler yanında, kongrenin resmî sitesindeki https://uia2023cph.org/pavilions/ yazılı bilgiler temel alınmıştır. Gerektiği noktalarda yapılan doğrudan çeviriler, yazarlara aittir.

[2] The Economist’in yan kuruluşu olan Economist Intelligence Unit (İstihbarat Birimi), dünya genelindeki 173 şehri sağlık, eğitim, istikrar, altyapı ve çevre gibi bir dizi önemli faktöre göre sıralayarak dünyanın en yaşanabilir şehirlerini belirlemektedir. Bu sıralamalarda 2018 ve 2019 yıllarında 9. sırada yer alan Kopenhag, 2022 ve 2023 sıralamalarında Viyana’dan sonra dünyada ikinci en yaşanabilir şehri olarak belirlenmiştir.

[3] https://uia2023cph.org/pavilions/ [Erişim: 20.07.2023]

[4] https://uia2023cph.org/pavilion/living-places [Erişim: 20.07.2023]

[5] https://uia2023cph.org/pavilion/bricks-in-common/ [Erişim: 20.07.2023]

[6] https://uia2023cph.org/pavilion/greenhouse-vaeksthuset/ [Erişim: 20.07.2023]

[7] https://uia2023cph.org/pavilion/the-raft/ [Erişim: 20.07.2023]

[8] https://uia2023cph.org/pavilion/unpavilion/ [Erişim: 20.07.2023]

[9] https://uia2023cph.org/pavilion/from-4-to-1-planet/ [Erişim: 20.07.2023]

[10] Fotoğraf: Johan Reeh https://www.dezeen.com/2023/07/07/sdg-pavilions-copenhagen-uia-congress/

https://uia2023cph.org/pavilion/bio-centre/ [Erişim: 20.07.2023]

[11] Fotoğraf: Sanda Gonon https://www.dezeen.com/2023/07/07/sdg-pavilions-copenhagen-uia-congress/ [Erişim: 20.07.2023]

https://uia2023cph.org/pavilion/precast [Erişim: 20.07.2023]

[12] Doğrudan çeviri: https://www.dezeen.com/2023/07/07/sdg-pavilions-copenhagen-uia-congress/ [Erişim: 20.07.2023]

[13] https://www.dezeen.com/2023/07/07/sdg-pavilions-copenhagen-uia-congress/ [Erişim: 20.07.2023]

[14] https://uia2023cph.org/pavilion/plastic-pavilion-building-sustainably/ [Erişim: 20.07.2023]

[15] https://uia2023cph.org/pavilion/reflections-in-common/ [Erişim: 20.07.2023]

[16] https://uia2023cph.org/pavilion/tower-of-wind/ [Erişim: 20.07.2023]

[17] https://uia2023cph.org/pavilion/poetic-daylight/ [Erişim: 20.07.2023]

Bu icerik 583 defa görüntülenmiştir.