Hayatımızın son iki yılını yeniden kurgulamamızı sağlayan, çalışma hayatımızdan eğitim hayatımıza tüm alışkanlıklarımızı gözden geçirmeye neden olan pandemi, kuşkusuz mekânın da yeniden tartışılmasının önünü açan bir kavram. Kamusal mekânın “sosyal mesafe”, “temas”, “karşılaşma” gibi kavramlar üzerinden yeniden tariflenme gereksinimi duyulması; yapı tipolojilerinin “hijyen”, “yoğunluk”, “havalandırma”, “ortak çalışma(ma)” gibi kavramlar üzerinden gerçekleşen değişim / dönüşüm, bu küresel sürecin mekana dair yeni sözlerinin adeta bir parçası konumunda. Bu sözler içerisinde kullanıcıyı belki de en çok etkileyen “evde kal”, “evden çalışma”, “karantina” gibi kavramlarla birlikte yaşama alanının konuttan “ev”e dönüşümü, “balkon” kavramının kapatılma mekânından ve “metrekare” kazanımı dışında yeniden düşünülmesi, kısaca “tasarım” kavramının varlığının anımsanması.

Hayatın her alanında gerçekleşen değişim ve dönüşüm kurgusunun içerisinde mimarlık pratiğinin belki de en önemli aktörü konumundaki mimarlık ofislerinin de bu değişim ve dönüşümden etkilendiği su götürmez bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. Mekân tasarlama eylemi anlamında çalışma yöntemlerinde ve stratejilerinde oluşan değişim, mekânsal kullanım alışkanlıklarının yeniden ele alınma gerekliliği ve hayatımıza giren çevrimiçi toplantı / tartışma / üretim gibi seriler bu yeni gerçekliği tanımlamakta. Oluşan bu yeni dünyada mimarlık pratiğinin düşünme, üretme ve çalışma biçimine dair ortaya çıkan sorunlar ve kısıtlar kadar yeni düşünme, tartışma, üretim biçimlerinin sağladığı olanaklar da göz ardı edilmemeli.

Bu doğrultuda, Türkiye çağdaş mimarlık üretim pratiğinde yer alan mimarlık ofislerinde pandemiyle birlikte kendi mimarlık pratiklerinde gerçekleşen dönüşümü / değişimi mekânlar, aktörler, tasarım / uygulama stratejileri ve sürdürülebilirlik kriterleri üzerinden okumak bu dosyanın ana hedefini oluşturuyor. Dönüşebilen esnek mekân kurguları ve bu kurguların tipolojilerde yarattığı dönüşüm; mekân kurgularının “kriz” anında yeni olasılıklara yanıt verebilme durumu; esnek / dönüşebilir ofis yapılanmaları; mekânların kullanım alışkanlıklarının yeniden gözden geçirilmesi; işleyişin sürekliliğinin kesilmesi karşısında yeni olanakların keşfi; aktörlerle ilişkiler ve bu ilişkilerin ofis hayatına yansımaları, üzerine düşünülmesi gereken konular olarak karşımıza çıkıyor.

Mimarlık pratiğinin çevrimiçi ortamda sürdürülebilme şekline, pandemi koşullarının kısıtlılığı ve sunduğu yeni olanakların ofislere etkisine ilişkin düşüncelerini bildirerek dosyamıza katkı sağlayan yazarlarımıza teşekkür ediyoruz.

Dosya Editörü: Deniz Dokgöz